ࡱ> '`qbjbjLULU4.?.?(`y`y`y`y|y߁$z$z$z$z$z$z$z$z$˂h3pĀ|$z$z||Ā$z$zvvv|$z$zv|vvv$zz Sރ!`y v0߁vvv($zzrv6{\{,$z$z$zĀĀl $z$z$z߁||||>CD6C 13 Aral1k 2011 SALI Resm Gazete Say1 : 28141 YNETMEL0K G1da, Tar1m ve Hayvanc1l1k Bakanl11ndan: DENEYSEL VE D0ER B0L0MSEL AMALAR 00N KULLANILAN HAYVANLARIN REFAH VE KORUNMASINA DA0R YNETMEL0K B0R0NC0 BLM Ama, Kapsam, Dayanak ve Tan1mlar Ama MADDE 1  (1) Bu Ynetmeliin amac1 deneysel ve dier bilimsel amalar iin kullan1lacak hayvanlar1n yeti_tirilmesi, beslenmesi, bar1nd1r1lmas1, bak1lmas1; retici, tedariki, kullan1c1 ve ara_t1rmaya yetkili kurulu_ i_ ve i_lemlerini, hayvanlar1n men_ei, remesi, i_aretlenmesi, bak1m ve bar1nmas1 ile ldrlmesi i_ ve i_lemlerini, gerektiinde hayvanlar1n prosedrlerde kullan1lmas1yla ilgili projelerin deerlendirilmesi ve prosedrlerin yetkilendirilmesi, al1_an personelin nitelikleri, tutulacak kay1tlar, prosedrlerde kullan1lmak zere izinli kurulu_larda retilmesi zorunlu trler, hayvan trlerini ve kurulu_lar1n uyaca1 esaslar1 belirlemek, prosedrlerde kullan1lmak zere retilen, tedarik edilen veya prosedrlerde kullan1lan hayvanlar1n refah ve gvenliklerini salamakt1r. Kapsam MADDE 2  (1) Bu Ynetmelik, a) Deneysel ve dier bilimsel amalar iin kullan1lan hayvanlar1n korunmas1 iin; 1) Prosedrlerde kullan1lan hayvanlar1n azalt1lmas1, hayvan yerine kullan1labilecek alternatif metodun geli_tirilmesi ile bak1m, bar1nma, yeti_tirme ve prosedrlerde kullan1m _artlar1n1n en iyi hale getirilmesini, 2) Hayvanlar1n men_ei, reme, bak1m, bar1nma, kimliklendirilmesi ve ldrlmesini, 3) retici, tedariki, kullan1c1 ve ara_t1rmaya yetkili kurulu_lar1n i_lemlerini, 4) Gerektiinde hayvanlar1n prosedrlerde kullan1lmas1yla ilgili projelerin deerlendirilmesi ve yetkilendirilmesini, b) Prosedrlerde kullan1lmas1 d_nlen veya kullan1lacak hayvanlarda ya da bu hayvanlar1n organ ve dokular1n1n bilimsel amalarla kullan1lmas1 _art1yla zel olarak retildiklerinde; sz edilen bu hayvanlar ldrlene, ev hayvan1 olarak verilene, doal ortamlar1na sal1verilene veya hayvanc1l1k sistemine verilene kadar olan sreci; ar1, eziyet, s1k1nt1 ve kal1c1 hasar1n anestezi, analjezi veya dier yntemler kullan1larak ba_ar1l1 bir _ekilde ortadan kald1r1lsa bile prosedrlerde hayvan kullan1m1n1, c) 0nsan-d1_1 canl1 omurgal1lar1n, ba1ms1z olarak beslenen larva formlar1n1n ve ftal evrenin ilk te ikisini geirmi_ ve daha byk memeli ftslerinin ve canl1 kafadanbacakl1lar1n deneysel ve dier bilimsel amalar iin kullan1m1n1, ) Bu f1kran1n (c) bendinde at1fta bulunulandan daha erken bir geli_im evresinde olsa bile sz konusu geli_im a_amas1n1n sonras1nda ya_amas1na izin verilecekse ve uygulanan prosedr sonucunda normal geli_mi_lik dzeyine ula_t1ktan sonra ar1, eziyet, s1k1nt1 ve kal1c1 hasar olu_mas1 ihtimali varsa, geli_imin daha erken a_amas1nda olan hayvanlar1, d) Deneysel ve dier bilimsel amalar iin kullan1lacak hayvanlar1n yeti_tirilmesi, beslenmesi, bar1nd1r1lmas1, bak1lmas1; deney hayvan1 retici, tedariki, kullan1c1 ve ara_t1rma yetkili kurulu_lar1n1n ruhsatland1r1lmas1, al1_an personelin nitelikleri, tutulacak kay1tlar, ne tr hayvanlar1n yeti_tirilecei ve kurulu_lar1n uyaca1 esaslar ile bu yerlerin teknik, sal1k ve hijyenik _artlara uygun kurulmas1, i_letilmesi, hayvanlar1n refah ve gvenliklerinin salanmas1 ile bu Ynetmelik hkmlerine uyulmamas1 durumunda uygulanacak i_lemleri, kapsar. (2) Bu Ynetmelik; deneysel olmayan tar1msal ve klinik veterinerlik uygulamalar1, veteriner sal1k rnlerinin ruhsat1 iin yap1lan saha denemeleri, kay1tl1 veya onayl1 hayvanc1l1k i_letmelerinin yapmakla ykml olduklar1 uygulamalar1, birincil amac1 bir hayvan1n kimliklendirilmesi olan uygulamalar, iyi veterinerlik uygulamalar1na uygun olarak bir inenin bat1r1lmas1yla olu_an ar1ya e_it veya daha fazla ar1, eziyet, s1k1nt1 ve kal1c1 hasar olu_turma olas1l11 bulunmayan uygulamalar1 kapsamaz. Dayanak MADDE 3  (1) Bu Ynetmelik; a) 11/6/2010 tarihli ve 5996 say1l1 Veteriner Hizmetleri, Bitki Sal11, G1da ve Yem Kanununun 7, 8, 9, 11, 25, 31, 36 ve 43 nc maddeleri, 24/6/2004 tarihli ve 5199 say1l1 Hayvanlar1 Koruma Kanununun 9 ve 10 uncu maddelerine ve 18/3/2010 tarihli ve 5977 say1l1 Biyogvenlik Kanununa dayan1larak, b) 2010/63/EC say1l1 Bilimsel Amalarla Kullan1lan Hayvanlar1n Korunmas1na Dair Avrupa Birlii Direktifi ilgili hkmlerine paralel olarak, haz1rlanm1_t1r. Tan1mlar MADDE 4  (1) Bu Ynetmelikte geen; a) A1lma raporu: retici, tedariki, kullan1c1 ve ara_t1rma yetkili kurulu_lar1n ama iin yeterli grldn gsterir komisyon taraf1ndan dzenlenen ve onaylanan belgeyi, b) Ara_t1rmaya yetkili kurulu_: 13/8/2010 tarihli ve 27671 say1l1 Resm Gazete de yay1mlanan Genetik Yap1s1 Dei_tirilmi_ Organizmalar ve rnlerine Dair Ynetmeliin 5 inci maddesi erevesinde hayvanlarda gen transferi zerinde al1_an; ara_t1rma enstitlerini, Bakanl1klar1n ara_t1rma yapmakla grevlendirilmi_ kurulu_lar1n1, niversitelere ve TB0TAK a bal1 ara_t1rma yapan kurulu_lar ile Bakanl1ka yetkilendirilmi_ zel sektr ara_t1rma kurulu_lar1n1, c) Bakanl1k: G1da, Tar1m ve Hayvanc1l1k Bakanl11n1, ) al1_ma izni: Kurulu_ izni ile yer, proje ve belgeleri uygun bulunmu_, yap1lan incelemelerde hibir eksikliinin bulunmad11 tespit edilmi_ retici, tedariki, kullan1c1 ve ara_t1rmaya yetkili kurulu_lar1n faaliyet gsterebilmeleri iin Bakanl1ka verilen izin belgesini, d) iftlik hayvan1: Et, st, yumurta da dhil olmak zere g1da, deri, krk, yn, ty veya dier rnlerin temini iin veya i_gc amac1yla insanlar taraf1ndan yeti_tirilen ve beslenen hayvanlar1, e) Enstit mdrl: Kurulu_un bulunduu ilin veteriner hizmetleri ynnden bal1 olduu veteriner kontrol enstitleri ile Veteriner Kontrol Merkez Ara_t1rma Enstit Mdrln, f) Gen aktar1ml1 (transgenik) hayvan: Kendi genomunda ba_ka bir organizmaya ait rekombinant bir geni ta_1yan hayvan1, g) Genel mdrlk: G1da ve Kontrol Genel Mdrln, ) Gszle_tiren klinik durum: Bir canl1n1n normal fiziksel veya psikolojik i_lev grme yeteneindeki bir azalmay1, h) 0l mdrl: G1da, Tar1m ve Hayvanc1l1k Bakanl11 il mdrlklerini, 1) 0le mdrl: G1da, Tar1m ve Hayvanc1l1k Bakanl11 ile mdrlklerini, i) 0nsanc1l ldrme metodu: Hayvan1n kendi trne has, en az fiziksel ve duyusal ar1, eziyet ve s1k1nt1ya maruz kalaca1 _ekilde ya_am1n1n sonland1r1lmas1n1, j) Kendi kendine yeterli koloni: Hayvanlar1n kesinlikle yaban hayat1ndan al1nmad11, zel bir koloni iinde retildii veya kaynak olarak zel yeti_tirilen dier bir koloniden al1nd11 ve bu hayvanlar1n insanlara al1_1k bir ortamda bar1nd1r1ld11 ve yeti_tirildiini, k) Komisyon: 0lin bal1 bulunduu enstit mdrlnden iki uzman veteriner hekim,kurulu_un merkez ile ve kylerinde olmas1 durumunda hayvan sal11, yeti_tiricilii ve su rnleri _ube mdrlnden bir veteriner hekim, kurulu_un ile ve kylerinde olmas1 durumunda ise ile mdrlnden bir veteriner hekimin kat1l1m1yla olu_an grubu, l) Kullan1c1: Kr amal1 olsun ya da olmas1n, hayvanlar1 prosedrlerde kullanan herhangi bir gerek veya tzel ki_iyi, m) Kurulu_: M_temilat1 ile birlikte a1k, kapal1, yar1 a1k her trl sabit veya portatif tesis,bina, binalar topluluunu, n) Kurulu_ izni: Tesis kurulacak yer, proje ve belgelerin uygun grlmesi durumunda; retici, tedariki, kullan1c1 ve ara_t1rmaya yetkili kurulu_lar1n kurulabilmesi iin Bakanl1ka verilen izin belgesini, o) Nakavt (knock-out): Genetikte bir genin fiziksel olarak genomdan 1kar1lmas1 veya bask1lay1c1larla al1_mas1n1n engellenmesi ile etkisinin grlmemesi durumuna verilen ad1, ) zel yeti_tirme hayvanlar: Deneysel veya bilimsel amalar iin kullan1lmak zere bu Ynetmelikle belirlenmi_ trlerden ve al1_ma izni verilmi_ kurulu_larda zel olarak yeti_tirilen hayvanlar1, p) Patojen ari (patojen free) hayvan: Gsterilebilen tm patojenlerin olmad11 bir hayvan1, r) Proje: Bir ya da daha fazla prosedr ieren ve belirli bir bilimsel amac1 olan i_ program1n1, s) Prosedr: Hayvanlar1n yaln1zca organlar1 veya dokular1n1 kullanmak iin ldrlmesi hari; bir hayvan1n doumu, kulukadan 1kmas1, herhangi bir biimde genetii dei_tirilmi_ hayvan soyunun olu_turulmas1 ve devam ettirilmesi srelerini de kapsayan, invaziv veya invaziv olmayan, bilinen veya bilinmeyen sonular1 olan deneysel, dier bilimsel veya eitici amalar iin hayvanda iyi veterinerlik uygulamalar1na uygun olarak bir inenin bat1r1lmas1yla olu_an ar1ya e_it veya daha fazla ar1, eziyet, s1k1nt1 veya kal1c1 hasara yol aabilen kullan1m1n1, _) Sorumlu ynetici: Kurulu_un ynetim ve i_letmesinden kurulu_ sahibi ile birlikte sorumlu olan ve statsnde bu durumu belirtilmi_ olan veteriner hekimi, t) Tedariki: retici d1_1nda, prosedrlerde kullan1lmak veya bilimsel amalarla doku veya organlar1ndan yararlan1lmak zere, kr amal1 olsun ya da olmas1n, hayvanlar1 tedarik eden herhangi bir gerek veya tzel ki_iyi, u) retici: Prosedrlerde kullan1lmak veya bilimsel amalarla doku veya organlar1ndan yararlan1lmak zere bu Ynetmelikle belirlenmi_ trler veya zellikle bu amalarla yeti_tirilen dier hayvanlar1, kr amal1 olsun ya da olmas1n, reten herhangi bir gerek veya tzel ki_iyi, ) Veteriner hekim: Veteriner Fakltelerinde be_ y1ll1k eitim srecini ba_ar1yla tamamlay1p diploma alm1_, 9/3/1954 tarihli ve 6343 say1l1 Veteriner Hekimlii Mesleinin 0cras1na, Trk Veteriner Hekimleri Birlii ile Odalar1n1n Te_ekkl Tarz1na ve Grecei 0_lere Dair Kanuna gre veteriner hekim unvan1 kazanm1_ ki_iyi, v) Veteriner sal1k teknikeri: Lise renimi zerine iki y1l sreli veteriner sal1k nlisans, laborant ve veteriner sal1k nlisans, hayvan sal11 ve yeti_tiricilii nlisans veya byk ve kkba_ hayvan yeti_tiricilii nlisans programlar1ndan birinden mezun olan teknikerleri, y) Veteriner sal1k teknisyeni: Milli Eitim Bakanl11na bal1 tar1m meslek lisesi veteriner sal1k blm ile daha nce Tar1m ve Kyi_leri Bakanl11na bal1 olan veteriner sal1k meslek lisesi, hayvan sal11 memurlar1 okulu, hayvan sal11 memurlar1 meslek lisesi okullar1ndan herhangi birinden mezun teknisyenleri, z) Yer seim raporu: retici, tedariki, kullan1c1 ve ara_t1rmaya yetkili kurulu_lar1n kurulmas1 iin komisyon taraf1ndan dzenlenen ve onaylanan belgeyi, aa) Yetkili otorite: Bu Ynetmelikle yetki verilen Genel Mdrlk, enstit mdrlkleri, il mdrlkleri, hayvan refah birimleri ve sorumlu yneticileri, ifade eder. 0K0NC0 BLM Kurulu_larda Hayvanlar1n Bak1m, Bar1nma ve Nakillerinde Genel Standartlar, Hayvan Refah Biriminin Olu_turulmas1 ve Grevleri, 0nsan-D1_1 Primatlar iin retme Stratejisi Tehizat veya ekipmanla ilgili gerekler MADDE 5  (1) Btn ara_t1rmaya yetkili kurulu_lar ile retici, tedariki ve kullan1c1 kurulu_lar1n bar1nd1rd1klar1 hayvan trlerine ve prosedrler uygulanmas1 halinde ise uygulanan prosedrlere uygun tehizat ve ekipmana sahip olmas1 zorunludur. (2) Birinci f1krada sz edilen tehizat ve ekipman1n tasar1m, in_a ve i_leyi_ yntemi ile prosedrlerin mmkn olduu kadar etkin bir biimde gerekle_tirilmesi esast1r. Prosedrler minimum say1da hayvan kullanarak ve minimum derecede ar1, eziyet, s1k1nt1 ve kal1c1 hasara yol aarak gvenilir sonular elde edilmesini hedefler. (3) Birinci ve ikinci f1kran1n uygulanmas1 iin gerekli asgari standartlar Ek-1 de belirtilmi_tir. (4) Hayvanlar1 bar1nd1ran ve prosedrlerde kullanan kurulu_lar, odalar1n 1s1 ve nem deerini lmek iin gerekli alet, hayvanlar1n tart1labilmesi iin uygun tart1 ve Bakanl1ka belirlenmi_ dier tehizat ve ekipman1 bulundurmas1 zorunludur. Bak1m, bar1nma ve nakiller MADDE 6  (1) Ara_t1rmaya yetkili kurulu_lar ile retici, kullan1c1 ve tedariki kurulu_lar hayvanlar1 bak1m, bar1nma ve nakillerinde; a) Kurulu_lar1ndaki veya nakil s1ras1nda tm hayvanlar1n sal1k durumlar1na uygun ve iyilik hallerinin devam1 iin gereken bar1nak, evre, yem, su ve bak1m1n1, b) Bir hayvan1n fizyolojik ve davran1_sal gereksinimlerini yerine getirmesine konulan k1s1tlamalar1n asgariye indirilmesini, c) Hayvanlar1n retildii, bar1nd1r1ld11 ve kullan1ld11 evre ko_ullar1n1n, yem ve suyun her gn kontrol edilmesini, ) Tespit edilen bir zr veya nlenebilir ar1, eziyet, s1k1nt1 veya kal1c1 hasar1n mmkn olan en k1sa zamanda ortadan kald1r1lmas1 iin gerekli dzenlemelerin yap1lmas1n1, d) Hayvanlar1n nakilleri s1ras1nda tre zg hareketlerini k1s1tlamadan, uygun havaland1rma ve 1s1 aral1klar1 salanmas1 ve gerekirse nakil ncesi sakinle_tirilmesini, salamakla ykmldr. (2) Kurulu_lar birinci f1krada belirtilen amalar iin 7 nci madde ile Ek-1 de belirtilen bak1m ve bar1nma standartlar1n1 salamakla ykmldr. (3) Bilimsel bir gereke, hayvan refah1 veya hayvan sal11 nedenleriyle birinci f1kran1n (a) bendindeki veya ikinci f1kradaki durumlara ancak Bakanl1k istisna getirebilir. (4) Hayvanlar1n nakliyle ilgili dier _artlar a_a1da belirtilmi_tir. a) Hayvanlar1n nakillerine ili_kin ulusal mevzuatta belirtilen esaslara ek olarak ile d1_1 nakillerde hayvanlar1n sal1k, retim, yeti_tirme ve benzeri gibi bilgilerini ieren sorumlu ynetici taraf1ndan dzenlenmi_ belge ile il veya ile mdrlne ba_vurularak buradan al1nm1_ belge, ile ii nakillerde ise Bakanl1ka verilen al1_ma izninin bir sureti ile hayvanlar1n nakilleri yap1l1r. b) Ta_1nacak hayvanlar1n1n sal1k durumlar1, ta_1nma iin yeterli derecede uygun olmal1d1r. Bu durumdan hayvanlar1 gnderen ve tedariki sorumludur. c) Hayvanlar1n nakilleri mmkn olan en k1sa zamanda, alan1nda uzman ki_i ve grevlilerinin kontrol ve gzetimi alt1nda, evresel kirletme riski en aza indirilerek yap1l1r. ) Hayvanlar1n nakilleri s1ras1nda kullan1lan kafes ve ortam1n hayvana, hayvan1n da ortama zarar vermesini engelleyecek zellikte olur. d) Hayvanlar1n kurum ii veya retim tesisinden uygulama laboratuvar1na sevkinde de hayvan sal11 ve refah1 ile halk sal11n1n korunmas1na dnk tedbirlerin al1nmas1 esast1r. e) Mikrobiyolojik olarak tan1mlanm1_ hayvanlar1n nakilleri s1ras1nda gerekli zel hijyenik kurallara uyulur. f) Nakil s1ras1nda olu_abilecek kavgalar1 nlemek amac1yla, farkl1 kafeslerde yeti_tirilen hayvanlar farkl1 ta_1ma kafeslerinde ta_1nmal1d1r. (5) Kullan1c1, ara_t1rmaya yetkili ve tedariki kurulu_lar genetii dei_tirilmi_ hayvanlar1n bak1mlar1, bar1nd1r1lmalar1 ve nakilleri s1ras1nda kazara evreye sal1n1mlar1n1n nlenmesi ve kazara evreye sal1n1mlar1 durumunda ise en k1sa srede geri toplamak veya bertaraf edilmelerine dnk tedbirleri almak ve kaza durumunda vakit geirmeden Bakanl1a bildirmekle ykmldr. (6) Bal1klar1n nakillerinden bir veya iki gn ncesinde yeminin azalt1lmas1, yemden kesilmesi veya nakil arac1nda su dei_iminin ve havaland1r1lmas1n1n yap1lmas1na dnk tedbirlerin al1nmas1 zorunludur. Kurulu_lar ve hayvanlar1n bak1m ve bar1nmas1 iin genel blmlerin zellikleri MADDE 7  (1) Fiziki yap1larda a_a1daki standartlar1n salanmas1 zorunludur. a) Fonksiyonlar ve genel tasar1m bak1m1ndan; 1) Btn kurulu_lar tesislerini, bu tesislerinde tutulan trlerin fizyolojik ve davran1_sal gereksinimlerini dikkate alan bir evre salayacak _ekilde in_a ederler. Kurulu_lar yetkisi olmayan ki_iler ve ba_ka hayvanlar1n tesislerine giri_ini ve kurulu_lar1ndaki hayvanlar1n da ka1_1n1 engelleyecek _ekilde tasarlar, in_a eder ve ynetir. 2) Kurulu_lar, bina ve ekipmanda olu_abilecek her trl hatay1 nceden nleyici ve hata olu_mas1 durumunda da acilen giderici aktif bir program olu_turur. b) Bar1nd1rma odalar1 bak1m1ndan; 1) Kurulu_lar, odalarla ilgili dzenli ve etkin bir temizlik program1 olu_turur ve srekli olarak hijyen standartlar1n1 salar. 2) Duvar ve zemin gerek hayvanlar taraf1ndan olu_turulabilecek ve gerekse de temizlik s1ras1nda olu_abilecek a1r y1pranma ve a_1nmaya dayan1kl1 bir malzemeyle kaplan1r. Bu malzeme hayvan sal11 iin zararl1 olmayacak ve hayvanlar1n kendilerine zarar vermesine yol amayacak yap1da olur. Kurulu_lar, ekipmana ve demirba_lara, hayvanlar taraf1ndan zarar verilmesini nleyecek ve ayn1 zamanda hayvanlar1n yaralanmalar1na engel olacak gerekli nlemleri al1r. 3) Av ve avc1 gibi uyumlu olmayan trler ayn1 odada hatta birbirinin gr_, koku veya ses alan1 iinde, farkl1 evre _artlar1 gerektiren hayvanlar ise ayn1 odada bar1nd1r1lmaz. 4) Genetii dei_tirilmi_ hayvanlar ayn1 trde dahi olsalar dier hayvanlar ile ayn1 odada, hatta birbirlerinin gr_ veya koku alan1 iinde bar1nd1r1lamazlar. c) Genel ve zel amal1 prosedr odalar1: 1) Kurulu_lar, basit tan1sal testlerin ve lm sonras1 (post mortem) incelemelerin yap1laca1 ve/veya ba_ka bir yerde daha youn laboratuvar incelemesine tabi olacak rneklerin al1naca1 basit giri_im odas1 ve _iddet kategorisinde orta ve _iddetli olarak belirlenen kategoride prosedr uygulanm1_ hayvanlar olmas1 halinde de operasyon sonras1 bak1m odalar1na sahip olur. Prosedr ve gzlemlerin bar1nd1rma odalar1nda yap1lmas1n1n uygun olmad11, cerrahi i_lem veya dier prosedrlerde kullan1lan hayvanlar1n sal1kl1 hayvanlar1 olumsuz etkilememesi iin genel ve zel amal1 prosedr odalar1 olu_turulmal1d1r. 2) Kurulu_lara yeni gelen hayvanlar1n sal1k durumlar1 belirlenene ve potansiyel sal1k riski deerlendirilip asgariye indirilene kadar izole edilmelerini salayacak karantina odalar1na sahip olur. Karantina sreleri fare, s1an, kobay, Suriye ve in hamsteri, gerbil, tav_an ve kurbaa iin yedi gn, bal1k trleri, kedi, kpek ve dier trler iin yirmibir gndr. Eer hayvan zerinde yap1lacak al1_man1n amac1, belirtilen srelerden daha k1sa srede hayvan1n prosedrde kullan1lmas1n1 gerektiriyorsa bu durum il mdrlne bildirilir. 0l mdrl bu hayvanlar1n, trleri ve yeti_tirilme _artlar1n1 da dikkate alarak karantina sresini k1saltabilir veya tamamen kald1rabilir. Bu durumdaki hayvanlar1 prosedrde kullanacak ki_iler sz konusu hayvanlardan hastal1k bula_ma riskine kar_1 sorumlu ynetici taraf1ndan bilgilendirilir ve gerekli tedbirlerin al1nmas1 konusunda uyar1l1r. 3) Kurulu_a yeni gelen hayvanlar sorumlu ynetici taraf1ndan gerekli kontrol ve muayeneleri yap1ld1ktan sonra aralardan indirilerek karantina blmlerine, kafeste bar1nan hayvanlar ise nce temiz kafeslere yerle_tirilerek karantina odas1na al1n1r. Hayvanlar1n yem ve su ihtiyalar1 ncelikle giderilir. Ta_1ma aralar1n1n uygun bir _ekilde dezenfeksiyonu, gerekli olduu durumlarda da sterilizasyonlar1 yap1l1r. Hayvanlardan numune al1nmas1n1 gerektiren bir durum olu_mas1 halinde, laboratuvar testleri iin numuneler karantina odalar1nda al1n1r, analizlerinin yap1lmas1n1 takiben negatif sonu al1nan hayvanlar bak1m odalar1na yerle_tirilir. 0hbar1 mecburi hastal1k tespit edilen hayvanlar hakk1nda bu konudaki ulusal mevzuat erevesinde i_lem yap1l1r. 4) Hasta ve yaral1 hayvanlar1n ayr1 olarak tutulaca1 bar1nd1rma odalar1 bulundurulur. ) Hizmet odalar1 bak1m1ndan; 1) Depolar, yem ve hayvan yataklar1n1n kalitesinin korunmas1n1 salayacak _ekilde tasarlan1r, kullan1l1r ve bak1m1 yap1l1r. Bu odalarda ha_arat ve bceklerin girmesini ve bar1nmas1n1 engelleyecek gerekli tedbirler al1n1r. Kontamine olabilecek veya hayvan ve personel iin zararl1 olabilecek dier malzemeler ayr1 yerde depolan1r. 2) Temizlik ve y1kama alanlar1, kullan1lan ekipman1n ar1nd1r1lmas1 ve temizlenmesi iin gereken donan1m1 bar1nd1racak ve yeterli geni_likte olur. Temizlik prosesi, yeni temizlenmi_ ekipman1n kontaminasyonunu engellemek iin temiz ve kirli ekipman1n ak1_1n1 ay1racak _ekilde dzenlenir. 3) Kurulu_lar, karkaslar1n ve hayvansal at1klar1n hijyenik depolanmas1 ve gvenli bir _ekilde elden 1kar1lmas1 iin gerekli tedbirleri al1r. T1bbi at1klar, evsel nitelikli at1klardan ayr1 olarak s1n1fland1r1l1r, toplan1r ve ta_1n1r. Genetii dei_tirilmi_ hayvanlar1n lleri, hayvanlar1n at1klar1 ve art1klar1 yak1ld1ktan, evre ve halk sal11n1 koruyacak gerekli nlemler al1nd1ktan sonra kurulu_tan uzakla_t1r1l1r. Kurulu_larda olu_an t1bbi at1klar1n, 22/7/2005 tarihli ve 25883 say1l1 Resm Gazete de yay1mlanan T1bbi At1klar1n Kontrol Ynetmeliine gre izale, bertaraf ve tahliyesi yap1l1r. 4) Aseptik ko_ullarda ameliyat prosedrlerinin uygulanmas1 gereken durumlarda bir ya da birden fazla uygun tehizata sahip oda ve ameliyat sonras1 iyile_meyi salamak iin odalar bulundurulur. (2) Uygun evre ve kontrolnn salanmas1 iin zorunlu _artlar a_a1da belirtilmi_tir. a) Havaland1rma ve s1cakl1k bak1m1ndan; 1) Bar1nd1rma odalar1n1n izolasyonu, 1s1t1lmas1 ve havaland1r1lmas1 hava ak1m1n1n, toz dzeyinin ve gaz konsantrasyonunun bar1nd1r1lan hayvanlar iin zararl1 olmayacak s1n1rlar dhilinde tutulmas1 salan1r. 2) Bar1nd1rma odalar1ndaki s1cakl1k ve ba1l nem bar1nd1r1lan trlere ve ya_ gruplar1na gre Ek-2 de belirtilen deerlere uygun olarak salan1r. S1cakl1k ve nem her gn llr ve bu i_ iin haz1rlanm1_ kay1t izelgesine i_lenir. 3) Hayvanlar kendileri iin tehlike yaratacak iklim _artlar1 alt1nda a1k alanda bulunmaya zorlanamaz. b) Ayd1nlatma bak1m1ndan; 1) Doal 1_11n uygun 1_1k/karanl1k dngsn salamad11 durumlarda, hayvanlar1n biyolojik ihtiyalar1n1 kar_1lamak ve tatmin edici bir al1_ma ortam1 salamak iin kontroll ayd1nlatma yap1l1r. Kurulu_ bu amaca uygun donan1m1 salar. 2) Ayd1nlatma, hayvan yeti_tirme prosedrlerinin yerine getirilmesi ve incelenmesi iin gereken ihtiyalar1 kar_1layacak dzeyde olur. 3) Trlere uygun, dzenli 1_1k aral1klar1 ve 1_1k _iddeti salan1r. 4) Albino hayvanlar bulundurulduunda, ayd1nlatma, 1_1a olan duyarl1l1k dikkate al1narak ayarlan1r. c) Grlt bak1m1ndan; 1) Ultrason da dhil grlt dzeyi, hayvan refah1n1 olumsuz ynde etkilemeyecek _ekilde dzenlenir. 2) Kurulu_larda, insanlar1n i_itebilecekleri dzeyde, ayn1 zamanda hayvanlar1nda hassas olduu ses aral11 d1_1nda uyar1 veren alarm sistemi bulundurulur. 3) Bar1nd1rma odalar1, gereken durumlarda, grlt yal1t1m1 ve ses emici zellii olan malzemelerle donat1l1r. 4) Hayvanlar1n bulunduu odalar1n iinde ya da yak1n1nda telefon, radyo ve televizyon gibi elektronik aletler bulundurulmaz. 5) Personel alanlar1 ve grltye sebep olan aktivitelerin gerekle_tirildii odalar,hayvanlar1n bulunduu yerlere uzak olur ya da bu blmlerde mutlaka ses yal1t1mlar1 yap1l1r. 6) Grlt a1s1ndan kpek, domuz, kei ve insan d1_1 primatlar gibi hayvanlar, bunlara gre daha sessiz olan kemirgenlerle ayn1 binalarda bar1nd1r1lmaz ya da kemirgenlerin olduu blmlerde yeterli dzeyde ses yal1t1m1 salan1r. 7) Hayvanlar1n bak1mlar1n1 yapan personel, bak1m, beslenme, temizlik ve dezenfeksiyon i_lemleri s1ras1nda grlty en aza indirgeyerek al1_1r. ) Alarm sistemleri bak1m1ndan; 1) evrenin kontrol ve korunmas1 iin elektrik ve mekanik donan1ma sahip kurulu_lar nemli hizmetler ve acil ayd1nlatma sistemlerini devreye sokmak ve alarm sistemlerinin i_letim d1_1 kalmas1n1 nlemek iin haz1rda bekleyen yedek bir sistem bulundurulur. 2) Is1tma ve havaland1rma sistemleri izleme cihazlar1 ve alarmlarla donat1l1r. 3) Acil eylem prosedrleri ve talimatlar a1k ve grnr bir yerde bulundurulur. (3) Hayvanlar1n bak1m1 iin gerekli _artlar a_a1da belirtilmi_tir. a) Sal1k _art1 bak1m1ndan; 1) Kurulu_lar1n, hayvan refah1n1 koruyacak ve bilimsel gereklilikleri kar_1layacak, hayvanlar1n sal1kl1 olmas1n1 salayacak belirlenmi_ bir stratejisi bulunur. Bu strateji sal11n dzenli olarak gzlenmesini, mikrobiyolojik gzetim program1n1 ve sal1k bozukluklar1yla mcadele planlar1n1 ierir ve yeni hayvanlar1n al1nmas1 iin sal1k parametrelerini ve prosedrlerini tan1mlar. 2) Hayvanlar en az gnde bir kez sorumlu ynetici veya onun grevlendirdii bir veteriner hekim taraf1ndan kontrol edilir. Kontrollerde tm hasta veya yaral1 hayvanlar belirlenir ve gerekli tedbirler al1n1r. b) Yaban hayat1ndan al1nan hayvanlar bak1m1ndan; 1) Hayvanlar muayene veya tedavi iin ta_1nmas1 gerekiyorsa, ilgili trlere uyarlanm1_ ta_1ma konteynerleri ve aralar1 yakalama yerlerinde bulundurulur. 2) Doadan al1nan hayvanlar1n iklime al1_t1r1lmas1, karantinaya al1nmas1, bar1nd1r1lmas1, yeti_tirilmesi ve bak1m1 iin zel dikkat gsterilir ve uygun nlemler al1n1r. Prosedrlerin sonunda serbest b1rak1lmalar1 iin haz1rl1k yap1l1r. Serbest b1rakma, sz konusu hayvanlar1n yaban hayat1nda; halk sal11na, hayvan sal11na veya evreye zarar olu_turmayacaklar1n1n kesinlii _art1yla yap1l1r. c) Bar1nd1rma ve zenginle_tirme bak1m1ndan; 1) Doal olarak yaln1z ya_ayan hayvanlar d1_1ndakiler birbirine uyumlu bireylerden olu_an gruplar halinde bar1nd1r1l1r. 6 nc1 maddenin nc f1kras1na uygun olarak tek ba_1na bar1nmaya izin verilen hller d1_1nda, gerekli sre minimum dzeyde tutulur. Ayn1 zamanda grsel, i_itsel, koklama ve dokunma yoluyla hayvanlar1n birbirleriyle temas etmesi salan1r. Hayvanlar1n nceden olu_turulmu_ gruplara veya ayr1ld11 gruba tekrar kat1lmalar1n1n, uyumsuzluk problemlerine ve sosyal ili_ki bozukluklar1na neden olmamas1 iin durumlar1 dikkatle izlenir. 2) Tm hayvanlara, davran1_sal zelliklerini rahatl1kla yapabilecekleri yeterli byklkte yer ayr1l1r. Hayvanlar1n, stres kaynakl1 davran1_lar1n1n azalt1lmas1 amac1yla evrelerini seme ve kontrol etmelerini salayacak _artlar olu_turulur. Kurulu_lar1n, hayvanlar1n yapabilecekleri faaliyetler dizisini geni_letmek ve ba_a 1kma faaliyetlerini art1rmak iin tre uygun fiziksel egzersiz, yiyecek arama, el becerisine dayal1 ve bili_sel faaliyetleri ieren uygun zenginle_tirme teknikleri bulundurulur. Hayvan blmelerinin evresel zenginle_tirilmesi tre ve ilgili hayvan1n bireysel ihtiyalar1na uygun hale getirilir. Zenginle_tirme stratejileri dzenli olarak gzden geirilir ve gncelle_tirilir. 3) Hayvan blmeleri hayvan sal11 iin zararl1 malzemelerden yap1lamaz. Tasar1mlar1 ve in_alar1 hayvanlar1n yaralanmas1na yol amayacak _ekilde olur. Kullan1ld1ktan sonra at1labilen cinsten olmad1ka, temizlikte ar1nd1rma tekniklerine dayan1kl1 malzemelerden yap1l1r. Hayvan blmelerinin tabanlar1, trlere ve hayvanlar1n ya_1na uygun olarak ve d1_k1n1n 1kar1lmas1n1 kolayla_t1racak _ekilde tasarlan1r. Tabanlar hayvan1n sal1k ve refah1na uygun olur. Hayvan1n sal1k ve refah1n1n korunmas1 iin uygun malzemeden altl1k kullan1l1r. ) Beslenme bak1m1ndan; 1) Diyetin biimi, ierii ve sunumu hayvanlar1n beslenme ve davran1_ ihtiyalar1n1 kar_1layacak nitelikte olur. 2) Hayvanlar1n diyeti yenilebilir nitelikte olur ve kontamine olmu_ diyet beslenmede kullan1lamaz. Hammaddelerin seimi, g1dan1n retimi, haz1rl11 ve sunumunda kurulu_lar; kimyasal, fiziksel ve mikrobiyolojik kirlenmeyi nlemek iin gerekli nlemler al1n1r. 3) Ambalaj, nakliye ve depolama kontaminasyonu, bozunmay1 ve tahribi nleyecek _ekilde olur. Besleme iin kullan1lan tm besleme hazneleri, yemlikler ve dier kaplar dzenli olarak temizlenir ve gerekiyorsa sterilize edilir. 4) Rekabeti s1n1rland1racak _ekilde yeterli beslenme yeri salanarak her hayvan1n yiyecee eri_ebilmesi salan1r. d) Sulama bak1m1ndan; 1) Tm hayvanlar iin temiz ve kontamine olmam1_ ime suyu salan1r. 2) Otomatik sulama sistemi kullan1l1yorsa, sistem dzenli olarak kontrol edilir, bak1m1 yapt1r1l1r ve kazalar1 nlemek iin bol suyla temizlenir. Sert tabanl1 ve deliksiz tabanl1 kafesler kullan1l1yorsa, su basmas1 riskini asgariye indirecek tedbirler al1n1r. 3) Akvaryum ve tanklardaki su miktar1n1 bireysel bal1k, amfibi ve srngen trlerinin ihtiya ve tolerans s1n1rlar1na uyumla_t1racak _ekilde tedbirler al1n1r. e) 0stirahat ve uyuma alanlar1 bak1m1ndan; 1) Trlere uyarlanm1_ altl1k malzemeleri veya uyuma yap1lar1, gebe ve doum yapm1_ hayvanlar iin ise yuva malzemeleri ve yap1lar1 srekli bulundurulur. 2) Hayvanlar1n bulunduu blmlerde, trlere uygun olacak _ekilde, tm hayvanlar iin salam, rahat istirahat alanlar1 salan1r. Tm uyku alanlar1 temiz ve kuru olmas1 salan1r. f) Eitim bak1m1ndan; 1) Kurulu_lar, hayvanlar iin prosedrler ve projenin sresi de dikkate al1narak uygun al1_t1rma ve eitim programlar1 olu_turur. (4) Bu Ynetmelikle bak1m, bar1nma, nakil, 1s1, nem ve dier gereklilikleri belirlenmeyen hayvan trleri iin gerekli standartlar Bakanl1ka belirlenir. Hayvan refah1 birimi MADDE 8  (1) Her retici, tedariki, kullan1c1 ve ara_t1rmaya yetkili kurulu_ta bir hayvan refah1 birimi kurmas1 zorunludur. (2) retici, tedariki, kullan1c1 ve ara_t1rmaya yetkili kurulu_larda hayvan refah1 birimi, hayvanlar1n refah1 ve bak1m1ndan sorumlu, veteriner hekim, veteriner sal1k teknikeri veya veteriner sal1k teknisyeni unvan1na sahip en az bir ki_iden, kullan1c1 kurulu_larda ise bu unvanlardan birine sahip bir ki_iye ilaveten biri yerel etik kurul yesi olmak zere en fazla ki_iden olu_ur. Hayvan refah1 birimi sorumlu ynetici veya veteriner hekimden bilgi temin edebilir. (3) Birden fazla alanda faaliyet gsteren kurulu_larda yaln1z bir hayvan refah birimi kurulmas1 yeterlidir. Bu birim kurulu_un izinli tm faaliyet alanlar1yla ilgili konularda grev yapar. (4) Kk retici, tedariki, kullan1c1 ve ara_t1rmaya yetkili kurulu_larda hayvan refah birimi; sorumlu ynetici ve hayvan bak1m1ndan sorumlu bir personel ile en az iki ki_iden, kk kullan1c1 kurulu_larda ise bunlara ilaveten bir yerel etik kurul yesi olmak zere en az ki_iden olu_ur. (5) Kurulu_lar1n kk, orta ya da byk olarak s1n1fland1r1lmalar1na ili_kin usul ve esaslar Bakanl1ka belirlenir. Hayvan refah1 biriminin grevleri MADDE 9  (1) Hayvan refah1 birimi a_a1daki grevleri yerine getirmekle ykmldr. a) Birimde al1_an personele, hayvanlar1n elde edilmeleri, bak1m, bar1nma ve kullan1mlar1 konular1nda, hayvanlar1n refah1yla ilgili bilgi vermek, b) 0kame, azaltma ve iyile_tirme ilkesinin uygulanmas1 ve bu ilkeyle ilgili teknik ve bilimsel geli_meler hakk1nda personele bilgi vermek, c) Kurulu_ta bar1nd1r1lan veya kullan1lan hayvanlar1n refah1yla ilgili olarak izleme, raporlama ve takip konular1nda i_ ak1_ _emalar1 olu_turmak ve bunlar1 gzden geirmek, ) Prosedrde kullan1lan hayvanlar zerindeki etkilerini dikkate alarak projelerin geli_imini ve neticelerini takip etmek ve ikame, azaltma ve iyile_tirmeye katk1da bulunabilecek unsurlar1 belirlemek ve tavsiyelerde bulunmak, d) Aile yan1na verilecek hayvanlar1n sosyalle_tirilmesi de dhil aile yan1na verme programlar1 hakk1nda bilgi vermek. (2) Gerektiinde Bakanl1k hayvan refah birimine ek grevler verebilir. (3) Hayvan refah1 birimi taraf1ndan verilen herhangi bir tavsiyenin ve o tavsiyeyle ilgili olarak al1nan kararlar1n kay1tlar1 en az y1l saklanmas1 ve talep edilmesi halinde, denetimle yetkili Bakanl1k temsilcilerine bu kay1tlar1n gsterilmesi zorunludur. 0nsan-d1_1 primatlar iin retme stratejisi MADDE 10  (1) 0nsan-d1_1 primat reticilerinin, retimde tutsakl1k alt1nda retilmi_ insan-d1_1 primatlar1n soyundan gelen hayvanlar1n oran1n1 art1rmak iin elveri_li bir strateji belirlemeleri _artt1r. NC BLM retici, Tedariki, Kullan1c1 ve Ara_t1rmaya Yetkili Kurulu_larla 0lgili Yetkilendirme ve Dier Gerekler Kurulu_ izni MADDE 11  (1) Deneysel veya dier bilimsel amalar iin kullan1lan veya kullan1lmas1 planlanan tm hayvanlar1n retimi, tedariki ve kullan1m1yla ura_an tm gerek ve tzel ki_iler yer onaylar1n1 yapt1rmalar1 zorunludur. Bu amala, iinde a_a1daki belgelerden olu_an iki adet dosya ve bir dileke ile birlikte mlki idari amirliine mracaat edilir. a) Ek-3 e uygun olarak kurulu_un sahibi veya idaresinden yetkili ki_i taraf1ndan doldurulmu_ beyanname, b) Kurulu_un yerini belirleyen, yerle_im yeri ve evresine ait bilgileri ieren vaziyet plan1 veya hali haz1r durumunu gsteren plan, c) Kurulu_un tm blmlerini ieren detayl1 ve teknik kurallar1na gre haz1rlanm1_, lei belli, bu konuda yetkili mhendis ya da mimar taraf1ndan imzalanm1_ kat plan1. (2) 0l mdrlne ula_an belgeler bu konuda sorumlu birim taraf1ndan incelendikten sonra bilgi ve belgeleri uygun grlen kurulu_a ait planlar ve beyanname il mdrlnce ilgili enstit mdrlne gnderilerek uygunluklar1 hakk1nda yaz1l1 gr_ sorulur. (3) Belgeler enstitnn ilgili blmnde grevli iki uzman veteriner hekim taraf1ndan hayvan refah1 ve sal11 a1s1ndan incelenir ve planlaman1n uygunluu hakk1nda olumlu ya da olumsuz rapor dzenlenerek il mdrlne gnderilir. (4) Gr_n uygun olmas1 durumunda sz konusu kurulu_un bulunduu yer; komisyon marifetiyle bu Ynetmelik erevesinde hayvan refah1, hayvan sal11 ve halk sal11 a1s1ndan mahallinde incelenerek Ek-4 te bulunan yer seim raporu dzenlenir. (5) Bilgi ve belgeleri uygun grlen kurulu_lara valilike bir y1l sreyle kurulu_ izni verilir. Bu sre bitmeden sre uzat1m1 talebiyle ilgili mlki idari amirliine ba_vuruda bulunanlara, valiliin de uygun grmesi durumunda bir y1l ek sre verilir. Kurulu_ izni veya kurulu_ izni sre uzat1m1 verilen yerlere ait; kurulu_ sahibinin ad1, ticari ad1, adresi, telefon ve faks bilgileri, izin/sre uzat1m tarih ve say1s1, faaliyet alanlar1 ve Bakanl1ka istenilen dier bilgiler il mdrlnce yaz1l1 olarak izin verilmesini takiben Genel Mdrle bildirilir. al1_ma izni MADDE 12  (1) Kurulu_ izni alarak onayl1 planlar1na gre kurulu_lar1n1 yapm1_ olan gerek ve tzel ki_iler, al1_ma izni almak iin ekinde a_a1daki belgelerden birer nsha yer alan iki adet dosya ve bir dileke ile mlki idari amirliine mracaat ederler. a) Kurulu_ sorumlu yneticisi olan veteriner hekim ile laboratuvarda al1_acak olan dier veteriner hekimlerin bulunduklar1 meslek odalar1ndan alm1_ olduklar1 belgeye istinaden noterden yap1lan szle_meler, kamu kurum ve kurulu_lar1nda al1_acak devlet memuru ve i_i statsndeki personel iin ise grevlendirme yaz1s1 ve bu personelin diploma suretleri, b) Hayvan sal11 ve hayvan refah1 amac1yla kurulu_ta kullan1lacak aletlerin teknik zellik ve kapasiteleri ile kullan1lacak olan kimyasal ve biyolojik madde gibi materyallerin kurulu_ yetkilisince onayl1 listeleri, c) Kurulu_ta al1_acak uzmanlar1n uzmanl1k alanlar1n1 gsterir belge ve say1y1 gsterir kurulu_a onayl1 liste, ) Yang1n ve patlamalar iin gerekli nlemlerin al1nd11na dair itfaiye mdrlnden al1nan belge, d) A1lmas1 istenen i_yeri bir _irket ise _irketin kurulu_unu gsteren Ticaret Sicil Gazetesi, e) Kurulu_ izninin asl1 gibidir onayl1 bir sureti, f) Hayvanlar1n genleri veya genetii dei_tirilmi_ hayvanlar zerinde ara_t1rma al1_mas1 yapan kurulu_lar iin ara_t1rmaya yetkili kurulu_ olduuna dair belge. (2) 0l Mdrlne ula_an bu belgelerin tetkiki sonucunda bilgi ve belgeleri uygun grlen kurulu_lar; komisyon marifetiyle mevzuata uygunluu a1s1ndan mahallinde incelenerek Ek-5 te bulunan a1lma raporu dzenlenir. (3) Mahallinde incelemesi de uygun bulunan kurulu_a ait birinci ve ikinci f1kralardaki belgelerin as1llar1ndan birer nshas1 il mdrlnce Genel Mdrle gnderilir. Bilgi ve belgeleri incelenen kurulu_lar gerek grldnde Genel Mdrlke de mahallinde incelenebilir. Genel Mdrlke bilgi ve belgeleri uygun grlen kurulu_lara al1_ma izni verilir. al1_ma izni, ilgili valilie yaz1 ile bildirilir. (4) al1_ma izni, gerek ve tzel ki_iler ad1na kurulu_un bulunduu adrese verilir. (5) Beyannamelerinde hangi tr hayvanlar1n retilecei, kullan1laca1 ve tedarik edilecei belirtilerek al1_ma izni alm1_ kurulu_lar, farkl1 tr hayvanlarla ilgili faaliyette bulunabilmeleri iin faaliyet dei_ikliiyle ilgili i_lem yapt1rmalar1 zorunludur. al1_ma izinli kullan1c1 kurulu_larda; kurulu_a gelir gelmez genel anesteziye al1narak yine genel anestezi alt1nda prosedr uygulanacak ve prosedr sonras1 ya_amas1na izin verilmeyecek ve bu prosedrle ilgili yerel etik kurul izninde durumun a1k olarak belirtildii omurgal1 tr iin al1_ma izin belgesinde o tr iin izin verilmi_ olma _art1 aranmaz. (6) al1_ma izinleri verili_ tarihinden itibaren on y1l sreyle geerlidir. (7) Bir retici, tedariki, kullan1c1 ve ara_t1rmaya yetkili kurulu_unun yap1s1nda veya fonksiyonunda hayvan refah1n1 olumsuz ynde etkileyecek nemli bir dei_iklik meydana gelmesi durumunda, Bakanl1k sreye bak1lmaks1z1n al1_ma izninin yenilenmesi isteyebilir. DRDNC BLM Prosedrlerin Amac1 ve Baz1 Trlerin Prosedrlerde Kullan1lma ^artlar1 Prosedrlerin amac1 MADDE 13  (1) Prosedrler, sadece a_a1daki izin verilen amalar dorultusunda gerekle_tirilir. a) Temel ara_t1rmalarda, b) Translasyonel veya uygulamal1 ara_t1rmalardan insan, hayvan veya bitkilerdeki hastal1k, rahats1zl1k ve dier anormalliklerden veya bunlar1n etkilerinden ka1nma, nleme, tan1 veya tedavilerinde, c) Translasyonel veya uygulamal1 ara_t1rmalardan insan, hayvan veya bitkilerdeki fizyolojik _artlar1n deerlendirilmesi, belirlenmesi, dzeltilmesi veya modifikasyonunda, ) Translasyonel veya uygulamal1 ara_t1rmalardan hayvanlar1n refah1 ve tar1msal amalarla yeti_tirilen hayvanlar1n retim _artlar1n1n iyile_tirilmesinde, d) 0la, a_1, g1da, yem ile dier maddeler ya da bunlar1n rnlerinin kalitesinin, etkinliinin ve gvenirliinin geli_tirilmesi, imalat1 veya test edilmesi iin (b) , (c) ve () bentlerindeki amalardan herhangi birinde, e) 0nsan ya da hayvanlar1n sal1k veya refah1 iin doal evrenin korunmas1nda, f) Trlerin korunmas1n1 amalayan ara_t1rmalarda, g) Mesleki becerilerin elde edilmesi, srdrlmesi veya geli_tirilmesi iin yksekretim veya eitimde, ) Adli t1p ara_t1rmalar1nda. Prosedrlerde kullan1lmak zere retilen hayvanlar MADDE 14  (1) Ek-6 da yer alan trlere ait hayvanlar, prosedrlerde kullan1lmak zere bu Ynetmelik erevesinde izin verilen kurulu_larda retildii durumlarda, yaln1zca prosedrlerde kullan1labilir. Ek-7 de belirtilen tarihlerden itibaren ve bu ekte yer alan insan-d1_1 primatlar, yaln1z tutsakl1k alt1nda yeti_tirilen insand1_1 primatlar1n soyundan geldikleri veya kendi kendine yeterli kolonilerden al1nd1klar1 taktirde prosedrlerde kullan1lmas1na izin verilir. Bakanl1k bu f1krada konulan _art ve Ek-7 de belirtilen tarihleri hayvan sal11 ve refah1n1 dikkate alarak dei_tirebilir. (2) Bakanl1k bilimsel bir gerekenin olmas1 durumunda birinci f1kraya istisna getirebilir. (3) Ara_t1rmac1lar ve kullan1c1 kurulu_lar Ek-6 da beli  46R%%%)))YYrZtZZZZaaa:bzz~{prJ&p r ! !X!$*&**V0HJJJNN$OYY,ZbcdcchhjʿUhCJaJhhCJaJhWBCJaJhhWB5CJaJhhWBCJaJhhb[5CJaJhhb[CJaJGh~: |  46D~"t!!%$a$gdb[$a$gdb[q%%%&n())))*`+.`/13v4b556J77&9@;=>?nABXD$a$gdb[XDEE.JfK MLOQTVWXYYYYZrZtZZ\H_`aaa,b$a$gdWB$a$gdWB$a$gdb[,b:czdtebfgi>ibjkHlZopqrRt,uHv:yzzp{ |f| B$a$gdb[zҌV&bB0̪جn8f0fD>$$bԷԹԻҾ<hzB&R"x$a$gdb[:>prH < z>*\$a$gdWB$a$gdb[\xJV|d  ^>*l$V`p $a$gdb[$a$gdWBp r  ! !H! ">"# %T&(())$*&**0//JJJLMNNN$a$gdWB$a$gdb[rtilen trlerden yaln1z zel olarak retilmi_ ve Bakanl1ktan izin alm1_ kurulu_larda retilen hayvanlar1 sat1n almalar1 ve prosedrlerde kullanmalar1 zorunludur. Aksini gerektiren bilimsel bir gereke olmas1 ve yerel etik kuruldan izin al1nmas1 kayd1yla izinli kurulu_lar d1_1ndan salanan hayvanlar da prosedrlerde kullan1labilir. Nesli tehlikede olan trler MADDE 15  (1) Orman ve Su 0_leri Bakanl11 ilgili mevzuat1 ve lkemizin de taraf olduu uluslararas1 szle_meler erevesinde; nesli tehlike alt1nda olan trlerin, a_a1daki istisnalar d1_1nda prosedrlerde kullan1lmas1na izin verilmez. a) Prosedrlerin, 13 nc maddenin birinci f1kras1n1n (b), (d) ve (f) bentlerinde belirtilen kapsamda olmas1, b) Bilimsel gerekeye istinaden, nesli tehlike alt1nda olan ve korunan hayvanlardan birinin kullan1lmas1n1n zorunlu olmas1. (2) Birinci f1kra insan-d1_1 primatlar1 kapsamaz. 0nsan-d1_1 primatlar MADDE 16  (1) Nesli tehlike alt1nda olan ve korunan insan d1_1 primatlar1n a_a1daki istisnalar d1_1nda prosedrlerde kullan1lmas1na izin verilmez. a) Prosedrn amalar1ndan birinin 13 nc maddenin birinci f1kras1n1n (b) ve (d) bentlerinde belirtilen kapsamda ve insanlar1 gszle_tiren veya potansiyel olarak ya_am1 tehdit eden klinik durumlardan ka1nma, nleme, tan1 veya tedavisi iin stlenilen amalar olmas1 veya 13 nc maddenin birinci f1kras1n1n (a) ya da (f) bentlerindeki amalardan birinin mevcut olmas1, b) Prosedr amac1n1n, insan-d1_1 primatlar d1_1nda bir tr kullan1larak gerekle_tirilemeyeceine dair bilimsel bir gereke mevcut olmas1. (2) Orman ve Su 0_leri Bakanl11 ilgili mevzuat1 ve lkemizin de taraf olduu uluslararas1 szle_meler erevesinde insan-d1_1 primat rneklerinin a_a1daki istisnalar d1_1nda prosedrlerde kullan1lmas1na izin verilmez. a) Prosedrn amalar1ndan birinin 13 nc maddenin birinci f1kras1n1n (b) ve (d) bentlerinde belirtilen kapsamda ve insanlar1 gszle_tiren veya potansiyel olarak ya_am1 tehdit eden klinik durumlardan ka1nma, nleme, tan1 veya tedavisi iin stlenilen amalar olmas1 veya 13 nc maddenin birinci f1kras1n1n (f) bendindeki amalardan birinin mevcut olmas1, b) Prosedr amac1n1n insan-d1_1 primatlar d1_1nda bir tr kullan1larak gerekle_tirilemeyeceine dair bilimsel bir gereke mevcut olmas1. Doal ya_amdan al1nan hayvanlar MADDE 17  (1) Prosedrlerde doal ya_amdan al1nan hayvanlar kullan1lamaz. (2) Prosedrn amac1n1n prosedrlerde kullan1lmak zere yeti_tirilen bir hayvan kullan1larak gerekle_tirilemeyeceine dair bir bilimsel gereke olmas1, doadan al1nacak hayvan1n su rnleri kapsam1nda olmas1 halinde Bakanl11m1zdan, dier hayvan trleri iin ise Orman ve Su 0_leri Bakanl11ndan izin al1nmas1 kayd1yla birinci f1kraya yerel etik kurullarca istisna getirilebilir. (3) Hayvanlar1n doada yakalanmas1, bu hususta tecrbeli ya da konuyla ilgili eitim alm1_ ki_iler taraf1ndan hayvanlarda ar1, eziyet, s1k1nt1 ve kal1c1 hasara yol amayan yntemler kullanarak gerekle_tirilir. Yakalanma s1ras1nda veya sonras1nda, yaralanm1_ hlde veya sal11 bozulmu_ durumda bulunan herhangi bir hayvan, bir veteriner hekime muayene ettirilir ve hayvan1n ac1s1n1n asgari dzeye indirilmesi iin nlem al1n1r. Bilimsel bir gerekenin yaz1l1 olarak belgelendirilmesi kayd1yla hayvandaki ar1 ve s1k1nt1n1n asgari dzeye indirilmesi iin nlem al1nmas1na Bakanl1k il veya ile mdrlnde grevli veteriner hekim istisna getirebilir. 0stisna il veya ile mdrlnce yaz1l1 olarak mracaat sahibine bildirilir. Evcil trlerden ba_1bo_ ve y1rt1c1 hayvanlar MADDE 18  (1) Kedi, kpek ve benzeri evcil trlerden ba_1bo_ ve y1rt1c1 olanlar1 prosedrlerde kullan1lamaz. (2) Sahibinin tespit edilmesi iin gerekli yasal srecin tamamlanmas1 ve a_a1daki gerekelerin olu_mas1 durumunda birinci f1kran1n uygulanmas1na, Orman ve Su 0_leri Bakanl11 veya bu Bakanl1ka yetki verilmi_ merciler taraf1ndan istisna getirilebilir. a) Hayvanlar1n sal1k ve refah1 ile ilgili al1_malara nemli bir ihtiya olmas1 veya evre, insan ve hayvan sal11na kar_1 ciddi bir tehlike olmas1, b) Prosedrn amac1n1n ancak ba_1bo_ veya y1rt1c1 hayvan kullan1larak gerekle_tirilebileceine dair bilimsel gereke olmas1. BE^0NC0 BLM Prosedrler, Yntem Seimi, Anestezi, Prosedrlerin ^iddet S1n1fland1rmas1, Alternatif Yakla_1mlar, Tekrar Kullan1m ve nlenmesi ile Prosedrn Sonu Prosedrler MADDE 19  (1) Prosedrler Bakanl1ktan izinli kullan1c1 kurulu_larda gerekle_tirilebilir. Kullan1c1 kurulu_ d1_1nda gerekle_tirilecek prosedrler iin Bakanl1ktan nceden izin al1nmas1 zorunludur. 0zin iin proje yneticisi proje zeti, prosedrde kullan1lacak hayvan say1s1 ve trleri ile prosedrn uygulanaca1 yer hakk1nda a1klama ieren bilgilerle Bakanl1a mracaat eder. Bakanl1k gerektiinde ek bilgi ve belge isteyebilir. Gerektiinde Bakanl1k projenin uygulanaca1 yerde hayvan sal11, halk sal11 ve hayvan refah1na uygunluu iin inceleme yapar. 0zin proje erevesinde gerekle_tirilecek prosedrler iin verilir ve proje sresince geerlidir. (2) Bakanl1k prosedrlerde kullan1lan hayvanlar1n korunmas1na veya prosedrlerde kullan1m1n1n kontrol ve s1n1rland1r1lmas1na ili_kin nlemler alabilir. Yntem seimi MADDE 20  (1) 0stenilen sonucu elde etmek iin lkemizin de taraf olduu uluslararas1 szle_meler erevesinde canl1 hayvan kullan1m1n1 gerektirmeyen ba_ka bir yntem veya test stratejisi mevcut olmamas1 halinde hayvanlar zerinde prosedr uygulan1r. (2) Prosedrler aras1nda seim yaparken, byk lde, a_a1daki gerekleri yerine getiren ve tatminkr sonu verme olas1l11 en yksek olan prosedr tercih edilir. a) Minimum say1da hayvan kullan1m1, b) Ar1, eziyet, s1k1nt1 ve kal1c1 hasar olu_ma ihtimali en d_k olan hayvanlar1n kullan1m1, c) En az ar1, eziyet, s1k1nt1 ve kal1c1 hasar veren prosedrn uygulanmas1. (3) Bir prosedrn sonunda lmn gerekle_mesi mmkn olduu lde engellenecek ve daha erken sonu veren ve insani bir son ile yer dei_tirilecektir. Son nokta olarak lmn ka1n1lmaz olduu durumlarda prosedr a_a1daki _ekilde tasarlan1r. a) Mmkn olduu kadar az say1da hayvan1n lmnn salanmas1, b) Hayvan1n ektii ac1n1n sresini ve younluunu asgari dzeye indirecek ve mmkn olduunca ac1s1z lm salayacak bir yntemin kullan1lmas1. (4) Yntem seimiyle ilgili bir uygunsuzluun Bakanl11m1z denetileri taraf1ndan tespiti durumunda bu prosedrn durdurulmas1 iin Orman ve Su 0_leri Bakanl11 ilgili birimlerine yaz1l1 olarak bildirimde bulunulur. Anestezi MADDE 21  (1) Anestezi kullan1m1na uygunsuz bir durum olmad1ka, prosedrler genel veya s1n1rl1 uyu_turma alt1nda yap1l1r. Gerektiinde ar1, eziyet ve s1k1nt1n1n asgariye indirilmesine imkn veren analjezi veya ba_ka metotlar kullan1labilir. ^iddetli ar1lara yol aabilecek ciddi yaralanmalar1 ieren prosedrler anestezi olmadan uygulanmaz. (2) Anestezi kullan1m1n1n uygun olup olmad11na karar verirken a_a1daki hususlar dikkate al1n1r: a) Anestezinin hayvan iin prosedrden daha travmatik olup olmad11, b) Anestezinin prosedrn amac1na uygun olup olmad11. (3) Hayvanlara ar1 hissetmesini engellemek amac1yla anestezik veya analjezik d1_1nda ba_ka bir ila verilmemelidir. Aksini gerektirecek bir durumun olu_mas1 halinde, anestetik veya analjezik rejimin ayr1nt1lar1 hakk1nda bilimsel bir gereke salan1r. (4) Anestezinin etkisi gemeye ba_lad11nda s1k1nt1 eken bir hayvan, prosedrn amac1na uygun olmas1 _art1yla,ameliyat s1ras1 ve sonras1nda analjeziklerle veya ba_ka ar1 kesici yntemlerle tedavi edilir. (5) Prosedr amac1na ula_1r ula_maz, hayvan1n s1k1nt1s1n1 en alt dzeye indirmek iin uygun nlem al1n1r. Prosedrlerin _iddet s1n1fland1rmas1 MADDE 22  (1) Tm prosedrler Ek-8 de belirtilen tan1mlama kriterleri kullan1larak vaka baz1nda hafif, orta, _iddetli veya dzelmez olarak s1n1fland1r1l1r. (2) Yerel etik kurul veya sorumlu ynetici bu maddenin nc f1kras1na bal1 kalarak, uzun sreli ve iyile_tirilemeyen _iddetli ar1, eziyet ve s1k1nt1 sz konusu olduu prosedrn uygulanmas1n1 engelleyebilir. (3) Yerel etik kurullar istisnai durumlarda ve bilimsel olarak gerekesi olmas1 kayd1yla, uzun sreli ve iyile_tirilmesi mmkn olmayan _iddetli ar1, eziyet ve s1k1nt1 ieren bir prosedrn kullan1m1na izin verebilir. Fakat sz konusu prosedrlerde insan-d1_1 primatlar1n kullan1m1 konusunda k1s1tlamaya gidebilir. Tekrar kullan1m MADDE 23  (1) Prosedr _artlar1n1n, zerinde herhangi bir prosedr uygulanmam1_ olan farkl1 bir hayvan1n kullan1lmas1na izin verdii durumlarda, daha nce bir ya da birka prosedrde kullan1lan bir hayvan1n tekrar kullan1lmas1 a_a1daki _artlara bal1d1r: a) Daha nceki prosedrlerin gerek _iddeti hafif veya orta ise, b) Hayvan1n genel sal1k durumu ve afiyeti tamamen eski haline dnm_se, c) Yeni prosedr hafif, orta veya dzelmez olarak s1n1fland1r1lm1_sa, ) Hayvan1n mr boyu deneyimini de dikkate alan veteriner hekimin uygun gr_ mevcutsa. (2) Hayvan1n veteriner hekim taraf1ndan muayene edilmesinden sonra, _iddetli ar1, eziyet veya e_deerini ieren bir prosedrde birden fazla kullan1lmamas1 ko_uluyla birinci f1kran1n (a) bendindeki hayvanlar1n tekrar kullan1lmas1na yerel etik kurullarca izin verilebilir. Prosedrlerin tekrarlanmas1n1n nlenmesi MADDE 24  (1) Bakanl1k, lkemizin de taraf olduu uluslararas1 mevzuat taraf1ndan tan1nan prosedrler kullan1larak olu_turulan verileri, halk sal11, gvenlii ve evrenin korunmas1 iin o verilerle ilgili ba_ka prosedrler gerekmedike o prosedr kabul eder. Alternatif yakla_1mlar MADDE 25  (1) Bakanl1k hayvanlar1n kullan1ld11 prosedrlerde elde edilenlerle ayn1 veya daha yksek dzeyde bilgi salayabilecek olan ancak hayvan kullan1m1 iermeyen veya daha az hayvan1n kullan1ld11 veya daha az ar1 veren prosedrler ieren alternatif yakla_1mlar1n geli_imine ve dorulanmas1na katk1da bulunacak ve bu alanda ara_t1rmay1 te_vik etmek iin uygun grd dier ad1mlar1 atabilir. Kurulu_lar a_a1daki ykmllkleri yerine getirmekle ykmldr. a) Bakanl1k, sz konusu dorulama al1_malar1n1n yap1lmas1 iin, uygun uzmanl1k sahibi ve kalifiye laboratuvar belirler ve bu laboratuvarla taraf olduu anla_malar erevesinde bilgi payla_1m1nda bulunabilir. b) Bakanl1ka belirlenmi_ laboratuvar dorulama al1_malar1 iin ncelikleri belirleyerek lkemizin taraf olduu uluslararas1 kurulu_larla ortak al1_ma yrtebilir. (2) Deney hayvanlar1 konusunda faaliyet gsteren retici, kullan1c1 ve ara_t1rmaya yetkili kurulu_lar; a) Az say1da hayvan1n prosedrlerde kullan1ld11 ya da hayvanlar1n prosedrlerde kullan1lmad11 bir ara_t1rmay1 ba_vuru bulunmas1 halinde desteklemekle, b) Hayvanlar1n prosedrlerde kullan1lmas1na alternatif yakla_1mlar1n konu edildii en az bir al1_may1 ba_vuru bulunmas1 halinde desteklemekle, c) Deney hayvanlar1n1n kullan1m1n1n nedenlerinin konu edildii, kamuoyunu bilgilendirici en az bir faaliyeti yrtmek ve bir nceki y1la ait bu konuda yrttkleri faaliyetleri Ocak ay1nda Bakanl1a bildirmekle, ) Bakanl1k, dorulama iin nerilen alternatif yakla_1mlar1n dzenleyici ilgisi ve uygunluu konular1nda tavsiyelerde bulunmak zere tek bir temas noktas1 grevlendirebilir. Alternatif metot, azaltma ve iyile_tirme ilkesi MADDE 26  (1) Mmkn olan her durumda prosedr yerine, canl1 hayvanlar1n kullan1lmas1n1 iermeyen ve bilimsel olarak tatminkr bir yntem veya test stratejisi geli_tirmek esast1r. (2) Projelerde kullan1lan hayvan say1s1n1n, projenin hedeflerini tehlikeye d_rmeden minimum dzeye indirmek esast1r. (3) retim, bak1m ve bar1nma ile prosedrlerde kullan1lan yntemleri iyile_tirmek, hayvanlarda olas1 ar1, eziyet, s1k1nt1 ve kal1c1 hasar1 minimum dzeye indirmek veya ortadan kald1rmak esast1r. (4) Bu maddede belirtilen yntem seimleri 20 nci maddeye gre uygulan1r. (5) Bu maddenin birinci ve ikinci f1kralar1yla nc f1krada belirtilen hayvanlar1n bak1m, bar1nma ve retim konular1 hari,uygulanmas1nda etik kurullar yetkilidir. Prosedrn sonu MADDE 27  (1) Bir prosedr, o prosedrle ilgili olarak yap1lacak gzlem sonland1r1l1yorsa veya yeni genetii dei_tirilmi_ hayvan soylar1yla ilgili olarak bu hayvanlardan yeni nesil olu_turulam1yorsa ya da hayvan1n tekrar ya_ayaca1 tecrbe bir inenin bat1r1lmas1na e_deer veya daha fazla ar1, eziyet, s1k1nt1 ve kal1c1 hasar olu_turuyorsa sonland1r1l1r. (2) Prosedrn sonunda, hayvan1n ya_amas1na ili_kin karar veteriner hekim taraf1ndan verilir. Prosedr sonunda hayvan orta veya _iddetli ar1, eziyet, s1k1nt1 ve kal1c1 hasarla ya_amaya devam edecekse ldrlmesine karar verilir. (3) Bir hayvan1n ya_amaya devam etmesi durumunda, sal1k durumuna uygun bak1m ve bar1nma _artlar1 salan1r. ALTINCI BLM Hayvanlar1n Serbest B1rak1lmas1 veya Aile Yan1na Verilmesi, ldrme Yntemleri ile Organ ve Doku Payla_1m1 Hayvanlar1n serbest b1rak1lmas1 veya aile yan1na verilmesi MADDE 28  (1) Bakanl1k, genetii dei_tirilmi_ olanlar hari olmak zere prosedrlerde kullan1lan veya kullan1lmas1 amalanan genetii dei_tirilmi_ hayvanlar1n aile yan1na verilmesi veya trlere uygun doal bir ortama b1rak1lmas1 veya iftilik sistemine iade edilmesine, a_a1dakilere uyulmas1 halinde izin verebilir. a) Hayvan1n sal1k durumunun elvermesi, b) Halk sal11na, hayvan sal11na veya evreye zarar vermeyecek durumda olmas1, c) Hayvan1n afiyetinin korunmas1 iin uygun nlemlerin al1nm1_ olmas1. Hayvanlar1n aile yan1na verilmesi veya serbest b1rak1lmas1 iin program MADDE 29  (1) Hayvanlar1n aile yan1na verilecei durumlarda retici, tedariki ve kullan1c1 kurulu_lar hayvanlar1n sosyalle_mesini salayan Bakanl1ka belirlenecek aile yan1na verme program1na uymalar1 zorunludur. Vah_i hayvanlar sz konusu olduunda ise habitatlar1na iade edilmeden nce Orman ve Su 0_leri Bakanl11nca yap1lacak bir rehabilitasyon program1na kat1lmalar1 salanacakt1r. Programlarda en az a_a1daki _artlar1n salanmas1 gerekir. a) Hayvan1n sal1k durumunun uygun olmas1, b) Halk sal11na, hayvan sal11na veya evreye art1k zarar vermeyecek durumda olmas1, c) Hayvan1n afiyetinin korunmas1 iin uygun nlemler al1nm1_ olmas1. ldrme yntemleri MADDE 30  (1) Kurulu_lar a_a1daki tedbirleri uygulamakla ykmldr: a) Kurulu_lar hayvanlar1n en az ar1, eziyet ve s1k1nt1 ekerek ldrlmesini salarlar. b) Kurulu_larda bulunan hayvanlar retici, tedariki, ara_t1rmaya yetkili veya kullan1c1 kurulu_un iinde; saha al1_mas1nda kullan1lan hayvanlar ise kurulu_un iinde veya d1_1nda; veteriner hekim taraf1ndan veya veteriner hekim gzetiminde ldrlr. c) Ek-9 kapsam1ndaki hayvanlarda yine bu ekte belirlenmi_ uygun ldrme metotlar1ndan biri uygulan1r. ) Sorumlu ynetici veya veteriner hekim a_a1daki durumlarda birinci f1kran1n (c) bendindeki ldrme metoduna istisna getirebilir: 1) Kullan1lacak metodun daha insani olduunun bilimsel olarak ispatlanmas1 ve bunun belgelendirilmesi, 2) Bilimsel gerekeye istinaden, prosedrn amac1n1n Ek-9 da belirtilen ldrme yntemi kullan1larak gerekle_tirilememesi ve bu durumun belgelendirilmesi. d) Hayvan sal11, hayvan refah1, halk sal11, halk gvenlii veya evresel nedenlerle aciliyet gerektirmesi durumunda, bu f1kran1n (b) ve (c) bentlerindeki yer ve ldrme metoduna uyulmayabilir. Organ ve doku payla_1m1 MADDE 31  (1) Kullan1c1 kurulu_lar bnyelerinde daha nce ldrlen hayvanlar1n organ ve dokular1n1 dier kullan1c1 kurulu_larla payla_abilir. Genetii dei_tirilmi_ hayvanlar1n organ ve dokular1n1 veren, nakleden ve alan kurulu_lar bu Ynetmelik ile Orman ve Su 0_leri Bakanl11nca belirlenmi_ usul ve esaslara uymakla ykmldr. YED0NC0 BLM Personelin Yetki ve Sorumluluklar1 Personelin genel yetki ve sorumluluklar1 MADDE 32  (1) Her retici, tedariki, kullan1c1 ve ara_t1rmaya yetkili kurulu_ta yeterli say1da personel bulundurulur. (2) Hayvanlar zerinde prosedr uygulayanlar1n a_a1daki fonksiyonlar1n herhangi birini yerine getirmeden nce a_a1daki konularda yeterli eitim ve retimi alm1_ olmas1 _artt1r. a) Hayvanlar zerinde prosedr uygulamak, b) Prosedr ve projeleri tasarlamak, c) Hayvanlara bakmak, ) Hayvanlar1 ldrmek. (3) Prosedr ve proje tasarlayan ki_ilerin stlendikleri i_le ilgili bilimsel bir disiplinde eitim alm1_ ve trlere zgn bilgi birikimine sahip olmas1 _artt1r. 0kinci f1kran1n (a), (c) veya () bentlerinde sz edilen fonksiyonlar1 icra eden ki_iler grevlerini icra etmeden nce gerekli yetkinlie ula_ana kadar sorumlu yneticiler gzetimi alt1nda al1_1r. (4) Sorumlu ynetici olarak grev yapabilmek iin 1/1/2013 tarihinden itibaren deney hayvanlar1 konusunda en az iki y1l al1_m1_ olmalar1 _art1 aran1r. Ancak bu tecrbeye sahip olmayan sorumlu yneticiler ile hayvanlar zerinde prosedr uygulayanlarda Ek-10 da bahsedilen konularda eitim alma ve bu eitimde ba_ar1l1 olma _art1 aran1r. Sorumlu yneticilerin ayr1ca ikinci f1kran1n (a) ve (b) bentlerindeki konularda gerekli eitimi alm1_ olmas1 _artt1r. Sahip, sorumlu ynetici ve dier personelin zel yetki ve sorumluluklar1 MADDE 33  (1) Her retici, tedariki, kullan1c1 ve ara_t1rmaya yetkili kurulu_un bir sorumlu ynetici istihdam etmesi zorunludur. Sorumlu yneticinin grevden ayr1lmas1 durumunda en ge bir ay ierisinde kurulu_lar1n yeni bir sorumlu ynetici atamas1, sorumlu yneticinin i_lerini yrtebilmesi ve dier personele eitim vermesi veya toplant1 yapabilmesi iin yeterli byklkte oda ya da odalar salamakla ykmldr. Grevinden ayr1lan sorumlu ynetici grevden ayr1l1_1ndan itibaren en ge onbe_ gn ierisinde bir dileke ile durumu il mdrlne bildirmekle ykmldr. Sorumlu yneticiler kurulu_lar1n bu Ynetmelie uyumunu salamas1ndan sorumludurlar. Sorumlu yneticinin grevleri a_a1da belirtilmi_tir. a) Kurulu_taki hayvanlar1n refah ve bak1m1n1 gzetmek, b) Birimde al1_an personelin kurulu_ta bar1nan trlere ait bilgilere eri_imini salamak, c) Personelin yeterli eitime ve yetkinlie sahip olmalar1n1, srekli eitilmelerini ve gerekli yetkinlii gsterene kadar gzetim alt1nda al1_malar1n1 salamak, ) Deney hayvanlar1 retim, kullan1m, tedarik ve ara_t1rmaya yetkili kurulu_larda; gelen, retilen, sat1lan, deneyde kullan1lan, len veya nakledilen hayvanlar1n, tr, 1rk1, cinsi, geli_, doum, lm, sat1_, nakil tarihleri, uygulanan i_lemler, sat1n almak veya kullanmak amac1 ile ba_vuran _ahs1n isim ve adresi ile hayvanlar1n ak1betlerinin kay1tlar1n1 yapmak veya yapt1rmak, d) Denetim defterini muhafaza etmek ve Bakanl1k taraf1ndan belirlenen bilgi ve belgeleri istenildii takdirde ilgililere gstermek, e) Kurulu_un genel temizlik ve bak1m1 ile al1_ma, plan ve program1n1, acil eylem plan1n1 haz1rlamak. (2) Projenin genel uygulan1_1ndan ve proje yetkisine uyumundan sorumlu olan ki_iler a_a1da belirtilen konularda sorumlu ynetici ile birlikte sorumludur. a) Bir prosedr s1ras1nda bir hayvana verilen ar1, eziyet, s1k1nt1 veya kal1c1 hasar1n durdurulmas1. b) Projelerin izin verilmi_ prosedre uygun olarak yap1lmas1ndan, prosedr uygulayanlar1n prosedre uymamas1 durumunda dzeltme iin gerekli nlemlerin al1nmas1 ve kayda geirilmesi, durumun Orman ve Su 0_leri Bakanl11nca onaylanm1_ kullan1c1 kurulu_ bnyesindeki yerel etik kurula ve gerektiinde Bakanl1a bildirilmesi. (3) Sorumlu ynetici, kurulu_un bu Ynetmelik hkmlerine uygun faaliyet gstermesi, al1_an personelin sal1klar1n1n korunmas1, olu_an at1k ve art1klar1n evre toplum sal11na zarar vermesini nleyecek doru tedbirlerin al1nmas1ndan i_verenle birlikte sorumludur. (4) Kurulu_lardaki sorumlu yneticiler ba_ka bir i_te al1_amaz ve al1_maya zorlanamaz. Fakat eitim-retim kurumlar1nda, veteriner hekim diplomas1na sahip ara_t1rma grevlileri sorumlu ynetici olarak grevlendirilebilir. (5) Kurulu_un sahibi, hayvan refah1, hayvan sal11 ve halk sal11n1n korunmas1 amac1yla sorumlu ynetici ve dier personelin grevlerini yerine getirmesinde kullanaca1 her trl ara, gere ve imknlar1 salamak ve i_lerin yrtlmesi iin yeterli personel istihdam etmekle ykmldr. (6) Bir _ekilde genetik yap1lar1 dei_tirilmi_ gen aktar1ml1, nakavt gibi hayvanlar1n bulunduu ara_t1rmaya yetkili, retici ve kullan1c1 kurulu_larda genetik konusunda eitim grm_ ve ayr1ca bu konuda uzmanl1k, yksek lisans veya doktora yapm1_ veteriner hekim, t1p doktoru veya biyolog, genetik yap1lar1 dei_tirilmi_ bal1klar sz konusu olduunda ise genetik konusunda eitim grm_ ve ayr1ca bu konuda uzmanl1k, yksek lisans veya doktora yapm1_ veteriner hekim, su rnleri mhendisi veya biyolog grevlendirilmesi zorunludur. (7) Mikrobiyolojik zelliklerinden dolay1 zel bak1m gerektiren germfree, patojen ari, spesifik patojen free ve benzeri hayvanlar1n bulunduu retici ve kullan1c1 kurulu_larda mikrobiyoloji konusunda eitim grm_ ve ayr1ca bu konuda uzmanl1k, yksek lisans veya doktora yapm1_ veteriner hekim, t1p doktoru veya biyolog grevlendirilmesi zorunludur. (8) retici, tedariki, kullan1c1 ve ara_t1rmaya yetkili kurulu_lar sorumlu ynetici d1_1nda ihtiya olmas1 durumunda ayr1ca veteriner hekim istihdam ederler. Veteriner hekim, hayvan sal11 ve tedavisi, hayvan refah1 ve halk sal11n1 korumak, kurulu_a hayvanlar1n kabul, bak1m1, beslenmesi, retilmesi, sal1k durumlar1n1n takibi, hastal1klar1n1n tedavisi, kay1tlar1n1n tutulmas1 ve yap1lan ara_t1rmalar1n veteriner hekimlik ynnden uygun olmas1ndan sorumlu ynetici ile birlikte sorumludur. Sorumlu yneticinin izinli ya da raporlu olduu durumlarda birimdeki bu konuda en k1demli veteriner hekim onun yerine bakmakla ykmldr. (9) Kurulu_larda grev yapan personel hayvan refah1, hayvan sal11 ve halk sal11n1n korunmas1 konular1nda yeterli eitim alm1_ olmal1d1r. (10) Kurulu_lar bu maddenin birinci, nc, drdnc ve be_inci f1kralar1nda belirtilen personel dei_ikliklerini bulunduklar1 ildeki il mdrlne bildirmekle ykmldr. 0l mdrlkleri de bu dei_iklikleri Genel Mdrle bildirir. (11) Sorumlu yneticiler, kurulu_lar1n1n bu Ynetmelie uyumunun salanmas1ndan sorumludur. Bu maddenin birinci f1kras1nda belirtilen grevler mutlaka sorumlu ynetici taraf1ndan yerine getirilir. SEK0Z0NC0 BLM Bilgilendirme, Kay1tlar, 0_aretleme ve Kimliklendirme Bilgilendirme ve kay1tlar MADDE 34  (1) Kurulu_lar, Bakanl1k taraf1ndan istenilen bilgileri, istenilen s1kl1k ve zaman ierisinde Bakanl1a bildirmek zorundad1rlar. Herhangi bir yerde gerekle_tirilen prosedrler hakk1nda, o prosedrlerden sorumlu gerek veya tzel ki_inin izni olmaks1z1n, kamuoyuna herhangi bir _ekilde a1klamada bulunulamaz, bilgi verilemez. Gerekli grld takdirde; Bakanl1k taraf1ndan veya Bakanl1ka tayin edilecek gerek veya tzel ki_i taraf1ndan kamuoyuna a1klamada bulunulabilir. Kurulu_lardan elde edilen bilgiler Bakanl1k taraf1ndan yay1nlanarak kullan1ma sunulabilir. Bu durum ki_ilerin mlkiyet haklar1na halel getirmeden ve gizlilik gerektiren bilgilerin sakl1 kalmas1na zen gsterilerek gerekle_tirilir. (2) retici, tedariki, kullan1c1 ve ara_t1rmaya yetkili kurulu_lar1n hayvanlarla ilgili kay1tlar1 tutmalar1 zorunludur. Deney hayvan1 reten, kullanan veya tedarik eden kurulu_lar bir nceki y1la ait bilgileri retici ve ara_t1rmaya yetkili kurulu_lar Ek-11, tedariki kurulu_lar Ek-12 ve kullan1c1 kurulu_lar Ek-13 teki forma i_leyerek iki_er nsha olarak her y1l1n Ocak ay1nda il mdrlne teslim ederler. 0l mdrlkleri bu belgelerin birer nshas1n1 Ocak ay1 sonunda Bakanl1a gnderir. Bakanl1k bu belgelere yenilerini ekleyebilir, istenme s1kl11n1 ve istenilen belgelerin ieriini dei_tirebilir. Kay1tlarda asgari olarak a_a1daki bilgilerin bulunmas1 zorunludur. a) retilen, tedarik edilen, prosedrlerde kullan1lan, serbest b1rak1lan veya aile yan1na verilen trler ve say1lar1, b) Hayvanlar1n orijini, prosedrler iin retilip retilmedikleri, genetii dei_tirilmi_ olup olmad1klar1, c) Hayvanlar1n doduu, tedarik edildii, serbest b1rak1ld11 veya aile yan1na verildii tarihler, ) Hayvanlar1n kimden al1nd11, d) Her kurulu_ta len veya ldrlen hayvanlar1n say1s1 ve trleri ile len hayvanlar1n bilindii takdirde lm nedeni, e) Kullan1c1 kurulu_lar1n hayvanlar1 kulland11 projeler, f) Hayvanlar1n al1c1s1n1n ad1 ve adresi. (3) retici, tedariki, kullan1c1 ve ara_t1rmaya yetkili kurulu_lar1n denetim defteri bulundurmalar1 ve bu defterleri kurulu_un bulunduu ildeki il mdrlne onaylatmalar1 zorunludur. Onaylanan defterde onaylayan yetkiliye ait isim, unvan, tarih bilgileri yer al1r,her sayfas1 numaraland1r1l1r ve mhrlenir. (4) Birinci ve ikinci f1krada belirtilen kay1tlar en az 5 y1l sreyle saklan1r ve talep halinde Bakanl1a verilir. (5) Bakanl1ka uygun veritaban1n1n olu_turulmas1 durumunda kurulu_lara ait bilgiler bu veritaban1na kaydedilir. Veritaban1na kay1tla ilgili usul ve esaslar Bakanl1ka belirlenir. Kpekler, kediler ve insan-d1_1 primatlar hakk1nda bilgi MADDE 35  (1) retici, tedariki, kullan1c1 ve ara_t1rmaya yetkili kurulu_lar her kpek, kedi ve insan-d1_1 primat iin a_a1daki bilgileri kaydetmek ve muhafaza etmek zorundad1r. a) Hayvan1n kimliini, b) Eer biliniyorsa doum yeri ve tarihini, c) Prosedrlerde kullan1lmak zere zel olarak retilip retilmediini, ) 0nsan-d1_1 primatlarda ise tutsakl1k alt1nda retilen bir insan-d1_1 primat1n soyundan gelip gelmediini. (2) Kurulu_lar her kpek, kedi ve insan-d1_1 primat1n bu Ynetmeliin amalar1 iin tutulduu sre boyunca yap1lan i_lemleri de ieren bir bireysel gemi_ dosyas1n1 tutar. Dosya hayvan1n doum tarihinde ya da mmkn olan en k1sa zamanda olu_turulur. Dosya hayvanla ilgili reme, veterinerlik hizmetleri hususlar1, bak1m bilgileri, sosyal bilgiler ve hangi projelerde kullan1ld11n1 kapsar. (3) Bu maddede sz edilen bilgiler, hayvan ldkten veya aile yan1na verildikten sonra en az be_ y1l sreyle saklan1r ve talep halinde Bakanl1a teslim edilir. Aile yan1na verilmesi durumunda ise ikinci f1krada sz edilen hayvan1n bireysel gemi_ dosyas1ndaki veteriner hizmetleri, bak1m bilgileri ve sosyal bilgileri ieren dosyan1n bir nshas1 hayvana e_lik eder. 0_aretleme ve kimliklendirme MADDE 36  (1) Her kpek, kedi ve insan-d1_1 primata en ge stten kesildiinde, en az ar1 verecek _ekilde daimi bir bireysel kimlik i_aretlemesi yap1l1r. (2) Bir kpek, kedi ve insan-d1_1 primat1n stten kesilmeden nce bir retici, tedariki veya kullan1c1dan ba_ka birine devredildii ve nceden i_aretlemenin pratik olmad11 durumlarda, i_aretleme yap1lana kadar zellikle anne ve babas1na ait bilgiler, alan kurulu_a teslim edilir. Bu kurulu_ taraf1ndan da bilgiler muhafaza edilir. (3) Stten kesilen ve henz i_aretlenmemi_ bir kpek, kedi veya insan-d1_1 primat1n retici, tedariki veya kullan1c1 taraf1ndan al1nd11nda, mmkn olan en k1sa zamanda en az ar1 verecek _ekilde daimi i_aretlemesi yap1l1r. (4) 0_aretlemenin mmkn olmad11 durumlarda retici, tedariki ve kullan1c1 kurulu_lar hayvan1n i_aretlenmemesinin nedenlerini denetime gelen Bakanl1k temsilcilerine bildirmekle ykmldr. Denetiler i_aretlenmeme nedenini hayvan1n sal1k ve refah1n1 da dikkate alarak ikna edici bulmamalar1 durumunda hayvan1n i_aretlenmesi iin sre vererek kurulu_ yetkililerini uyar1r. (5) Deney hayvanlar1n1n i_aretlenmesi iin kuyruk, ayak parmak, kulak veya herhangi bir organ1n1n kesilmesi i_aretleme veya bir yntem olarak kabul edilemez. Trlere gre i_aretleme ve kimliklendirme yntemleri Ek-14 te verilmi_tir. (6) Tm genetii dei_tirilmi_ hayvanlara daimi bir bireysel kimlik i_areti yap1l1r. DOKUZUNCU BLM Denetimler, 0zinlerin 0ptali, Kapatma, Dei_iklik ve 0laveler Denetimler ve kriterleri MADDE 37  (1) Bakanl1k, enstit mdrl veya il mdrl mevzuat hkmlerine uyulduunu dorulamak iin tm retici, tedariki, kullan1c1 ve ara_t1rmaya yetkili kurulu_lar1 dzenli aral1klarla denetler. (2) Bu Ynetmelik hkmleri dorultusunda Bakanl1ktan al1_ma izni alm1_ kurulu_lar1n denetimleri risk analizine gre yap1l1r. Risk analizinde puanlama a_a1daki kriterler ile gerektiinde Bakanl1ka belirlenmi_ ek kriterler dikkate al1n1r: a) Bar1nd1r1lan hayvan say1s1 ve trleri, b) retici, tedariki, kullan1c1 ve ara_t1rmaya yetkili kurulu_lar1n mevzuat hkmlerine uyma sicili, c) Sz konusu kullan1c1 kurulu_ taraf1ndan gerekle_tirilen proje say1 ve trleri, ) Bu Ynetmelie uyulmad11na dair herhangi bir bilgi ve belge. (3) 0kinci f1krada belirtilen risk analizine uygun olarak her y1l en az1ndan kurulu_lar1n te birine uygulan1r. 0nsan-d1_1 primat retici, tedariki, kullan1c1 ve ara_t1rmaya yetkili kurulu_lar1n en az1ndan y1lda bir kere denetlenmesi zorunludur. (4) Denetimlerin en az yzde ellisi nceden haber verilmeksizin yap1l1r. (5) Denetleme kay1tlar1n1n en az be_ y1l sreyle saklanmas1 zorunludur. (6) Bakanl1k gerek grdnde yapt11 denetimlerle ilgili bilgileri lkemizin de taraf olduu uluslararas1 kurum ve kurulu_larla payla_abilir. Bu kurum ve kurulu_lar1n nerilerini dikkate alabilir. (7) Risk analizi ve risk deerlendirmesiyle ilgili usul ve esaslar Bakanl1ka belirlenir. Kapatma, dei_iklik ve ilaveler MADDE 38  (1) al1_ma izni alm1_ kurulu_larda Bakanl11n izni olmadan herhangi bir dei_iklik ile kurulu_ta k1smen veya tamamen yenilenme, kurulu_ta retim kapasitesini art1rma veya azaltma, yeni baz1 hayvan trlerini veya su_lar1n1 retme maksad1yla yeni niteler yap1lamaz. Bakanl11n bu gibi dei_ikliklere izin vermesi iin bu Ynetmelikte geen bilgi ve belgeleri tekrar isteyebilir. (2) Verilen al1_ma izni; zerinde yaz1l1 gerek ve tzel ki_i ad1, adresi ve faaliyet alan1 iin geerlidir. Bunlardan herhangi birinin dei_mesi halinde al1_ma izni geerliliini kaybeder. (3) Kurulu_un sahibi taraf1ndan kapat1lmas1, sahip veya unvan dei_tirilmesi hallerinde, durum en az bir ay nceden Genel Mdrle gnderilmek zere bir dileke ile mlki idari amirlie mracaat edilir. Dileke ekinde Bakanl1a gnderilmek zere dei_iklikler ile ilgili bilgi ve belgelerle al1_ma izninin asl1 bulunur. Genel Mdrlke uygun grlmesi halinde, yeni sahip ve unvan zerinden kurulu_ iin al1_ma izni verilir. Gerekli grlmesi durumunda kurulu_ mahallinde incelenir. (4) al1_ma izninin okunmayacak _ekilde tahrip olmas1 halinde tahrip olmu_ al1_ma izni belgesinin asl1 bir dilekeye eklenerek, kaybolmas1 durumunda ise kay1pla ilgili ilan verilen gazetenin asl1 ve bir dilekeyle mlki idari amirlie mracaat edilir. Genel Mdrlke uygun grlmesi halinde yeniden eski tarih ve say1 ile gerekli a1klama da yap1larak al1_ma izin belgesi dzenlenir. Gerekli grlmesi durumunda kurulu_ mahallinde incelenir. Hayvanlar1n korunmas1 ve idari yapt1r1mlar MADDE 39  (1) Kurulu_lar1n sahibi veya yetkililerinin bu Ynetmelik erevesinde retici, kullan1c1, tedariki ve ara_t1rmaya yetkili kurulu_lar1na al1_ma izni almalar1 zorunludur. al1_ma izni bulunmayan retici ve tedariki kurulu_lar valilik oluru ile faaliyetten men edilir. Hayvanlar1n ya_1na bak1lmaks1z1n en k1sa sre ierisinde al1_ma izni alm1_, ayn1 gerek ya da tzel ki_iye ait bir izinli kurulu_a veya tm masraflar1 gerek ya da tzel ki_i taraf1ndan kar_1lanmak kayd1yla farkl1 bir gerek ya da tzel ki_iye ait izinli kurulu_a nakil ile men i_lemi gerekle_tirilir. Ancak izinli yeri bulunmayan, izinli bir yerde bar1nma cretlerini kar_1layamayan, izinli bir yerde bar1nma cretlerini kar_1layaca1n1 yaz1l1 olarak bildirmeyen kurulu_lardaki hayvanlara Bakanl1ka bedelsiz olarak el konularak bu hayvanlar izinli bir kurulu_a bedelsiz olarak verilir. (2) Denetim sonucunda bu Ynetmeliin _artlar1n1n kar_1lanmad11 tespit edilirse al1_ma izninin iptaline karar verilir. Bu durumda retici, kullan1c1 ve tedariki kurulu_lardaki hayvanlar1n refah1 etkilenmeyecek _ekilde birinci f1krada belirtilen hkmler uygulan1r. (3) al1_ma izni almam1_ veya al1_ma izni alma niteliklerini kaybetmesinden dolay1 al1_ma izni belgesi iptal edilen ve kurulu_lar1nda Bakanl1ka istenilen kay1tlar1 tutmayan retici ve tedariki kurulu_ yetkililerine 5996 say1l1 Veteriner Hizmetleri, Bitki Sal11, G1da ve Yem Kanununun 36 nc1 maddesi birinci f1kras1 (i) bendinde belirtilen miktarda idari para cezas1 verilir. (4) Bu Ynetmelik erevesinde hayvan refah1n1n salanmas1 amac1yla, hayvanlar1n bar1nma, bak1m, beslenme, sal1k ve dier ihtiyalar1n1 kar_1lamayan, sorumluluklar1ndaki hayvanlar1n insan, hayvan ve evre sal11 zerinde olu_turabilecekleri olumsuz etkilere kar_1 gerekli nlemleri almayan kurulu_lar1n sahipleri veya bak1m1ndan sorumlu ki_iler ile nakillerle ilgili esaslara ayk1r1 hareket edenlere 5996 say1l1 Veteriner Hizmetleri, Bitki Sal11, G1da ve Yem Kanununun 36 nc1 maddesi birinci f1kras1 (g) bendinde belirtilen miktarda idari para cezas1 verilir. (5) Canl1 hayvanlar1n sevklerinde, nakil ile ilgili _artlara ve bunlara ili_kin i_lemlere ayk1r1 hareket edenler hakk1nda 5996 say1l1 Veteriner Hizmetleri, Bitki Sal11, G1da ve Yem Kanununun 36 nc1 maddesi birinci f1kras1 (f) bendinde belirtilen miktarda idari para cezas1 verilir. (6) Kurulu_lar1ndaki hayvanlar1n ve kurulu_lar1n1n kay1tlar1n1 yapt1rmayan veya kurulu_lar1ndaki hayvanlar1 kimliklendirmeyenler hakk1nda 5996 say1l1 Veteriner Hizmetleri, Bitki Sal11, G1da ve Yem Kanununun 36 nc1 maddesi birinci f1kras1 (e) bendinde belirtilen miktarda idari para cezas1 verilir. (7) 0zin almadan faaliyet gsteren kullan1c1 kurulu_lar1n tespiti veya al1_ma izni alm1_ kurulu_un izin alma _artlar1n1 kaybetmesi nedeniyle al1_ma izin belgesinin iptal edilmesi durumunda bu kurulu_lar gerekli yasal i_lemin yap1lmas1 iin Orman ve Su 0_leri Bakanl11n1n ilgili birimine bildirilir. Tespitin ta_ra te_kilat1 personelince yap1lmas1 durumunda ad1 geen Bakanl11n il veya blge birimine, Bakanl11m1z merkez te_kilat1 personelince yap1lmas1 durumunda ise ilgili Genel Mdrlne bildirim yap1l1r. (8) Genetii dei_tirilmi_ hayvanlar1n bilimsel ama d1_1nda retimi, onay al1nmaks1z1n piyasaya srlmesi, kullan1lmas1 veya kulland1r1lmas1, ama ve alan d1_1nda kullan1m1, insan veya hayvanlar iin g1da veya yem olarak piyasaya srlmesi, gerekli tedbirler al1nmadan sevk edilmesi, canl1 veya l hayvanlar ile hayvanlar1n at1k ve art1klar1n1n evreye b1rak1lmas1 yasakt1r. Belirlenen usul ve esaslara ayk1r1 hareket edenler hakk1nda 5977 say1l1 Biyogvenlik Kanunu erevesinde i_lem yap1l1r. ONUNCU BLM e_itli ve Son Hkmler Genel Mdrle bal1 enstitlerle ilgili hususlar MADDE 40  (1) Genel Mdrle bal1 Veteriner Kontrol Merkez Ara_t1rma Enstits Mdrl, veteriner kontrol enstit mdrlkleri ve ^ap Enstits Mdrl bnyesinde kurulacak ya da a1lacak retici, tedariki, kullan1c1 veya ara_t1rmaya yetkili kurulu_lar, kurulu_ ve al1_ma izin mracaatlar1n1 11 ve 12 nci maddelerde belirtilen bilgi ve belgelerle birlikte dorudan Genel Mdrle yaparlar. Bu enstitlerdeki kurulu_lar1n kurulu_ ve al1_ma izinleri iin olu_turulacak komisyonlarda hangi enstit uzmanlar1n1n grev yapaca1 Genel Mdrlke belirlenir. (2) Genel Mdrle bal1 Veteriner Kontrol Merkez Ara_t1rma Enstits Mdrl ve veteriner kontrol enstit mdrlklerinin denetimleri, Genel Mdrlkte grevli veteriner hekimler ve/veya denetim iin Genel Mdrlke yetki verilmi_ enstit mdrlnden iki uzman veteriner hekim ve enstitnn faaliyette bulunduu vilayetteki il mdrlnden kat1lan en az bir veteriner hekim taraf1ndan yap1l1r. (3) Bu kurulu_lar bir nceki y1la ait y1ll1k istatistik verilerini her y1l Ocak ay1 sonuna kadar Genel Mdrle gnderir. Yetkili otorite MADDE 41  (1) Bakanl1k bu Ynetmeliin uygulanmas1ndan sorumlu kamu kurumlar1 d1_1nda, yetkili zel otoriteler belirleyebilir. Bu otoritelerin en az a_a1daki _artlar1 salamas1 gerekir. a) Grevlerin ifas1 iin gereken uzmanl1k ve altyap1ya sahip olmas1, b) Grevlerin ifas1yla ilgili 1kar at1_mas1 bulunmamas1. (2) Bu _ekilde belirlenen yetkili zel otoriteler bu Ynetmeliin amalar1 bak1m1ndan yetkili otorite say1l1r. Alt dzenleyici i_lemler MADDE 42  (1) Bakanl1k, bu Ynetmeliin uygulanmas1n1 salamak zere dier alt dzenleyici i_lemleri 1karmaya yetkilidir. Yrrlkten kald1r1lan ynetmelik MADDE 43  (1) 16/5/2004 tarihli ve 25464 say1l1 Resm Gazete de yay1mlanan Deneysel ve Dier Bilimsel Amalar 0in Kullan1lan Deney Hayvanlar1n1n Korunmas1, Deney Hayvanlar1n1n retim Yerleri ile Deney Yapacak Olan Laboratuvarlar1n Kurulu_, al1_ma, Denetleme, Usul ve Esaslar1na Dair Ynetmelik yrrlkten kald1r1lm1_t1r. al1_ma izinli kurulu_larda izinlerin geerlilii GE0C0 MADDE 1  (1) Bu Ynetmeliin yay1m1ndan nce 16/5/2004 tarihli ve 25464 say1l1 Resm Gazete de yay1mlanan Deneysel ve Dier Bilimsel Amalar 0in Kullan1lan Deney Hayvanlar1n1n Korunmas1, Deney Hayvanlar1n1n retim Yerleri ile Deney Yapacak Olan Laboratuvarlar1n Kurulu_, al1_ma, Denetleme, Usul ve Esaslar1na Dair Ynetmelik erevesinde al1_ma izni alm1_ kurulu_lar1n izinleri, al1_ma izni verili_ tarihinden itibaren on y1l sreyle geerlidir. Sre sonunda kurulu_lar1n al1_ma izin belgeleri geerliliini kaybeder. al1_ma izin belgeleri geerliliini kaybeden kurulu_lar1n bu Ynetmelik erevesinde yeniden izin almalar1 zorunludur. Genetii dei_tirilmi_ hayvanlarla ilgili al1_ma izni alm1_ kurulu_lar 1/5/2012 tarihine kadar bu Ynetmelikle belirlenmi_ ilave bilgi ve belgelerini tamamlayarak Genel Mdrle ula_t1rmakla ykmldrler. al1_ma izinli kurulu_larda uyum GE0C0 MADDE 2  (1) Bu Ynetmeliin yay1m1ndan nce al1_ma izni alm1_ kurulu_lar1n, kurulu_lar1nda mevcut hayvan kafeslerini 1/1/2013 tarihine kadar bu Ynetmelikle belirlenen kriterlere uygun hale getirmeleri zorunludur. al1_ma izni almam1_ kurulu_lar GE0C0 MADDE 3  (1) Bu Ynetmeliin yay1m1ndan nce kurulmu_, ancak al1_ma izni almam1_ kurulu_lar, 1/5/2012 tarihine kadar kurulu_lar1n1 bu Ynetmelik hkmlerine gre dzenlemek ve al1_ma izni almak zorundad1rlar. Yrrlk MADDE 44  (1) Bu Ynetmeliin; a) 10, 17, 18, 28 ve 29 uncu maddeleri 1/1/2013 tarihinde, b) Dier hkmleri yay1m1 tarihinde, yrrle girer. Yrtme MADDE 45  (1) Bu Ynetmelik hkmlerini G1da, Tar1m ve Hayvanc1l1k Bakan1 yrtr. NO>P(S>TUXYYZZ]bcdccdfghhhvij j"jNopp$a$gdWB$a$gdb[j j2jpppzzzLN~HFH02VXޫfZ\4¾T,jPR$8 :  >,.**ܲܲhCJaJhh5CJaJhhCJaJhhWBCJaJhhb[CJaJhhb[5CJaJhhWB5CJaJDpprs&tt|ufwwyzzz|}@~~80Ђ,ԆLNnp$a$gdb[č8FHv ؙ *ҝ02rVXxF$a$gdb[ޫVخ(̯Z\l´r$d\(06$a$gd$a$gdb[¾D4:fh"DTV$a$gd$a$gdb[V PRr(z8 $a$gd$a$gdb[8 :   D  ,  .f,.N ~""#D$$a$gd$a$gdb[D$$&H''d)****^*j-.246666Z=r?lBF IdKjOLSNShSS$a$gd$a$gdb[***n*46666LSNSSST\\\__>`&a(a|accxdkkrkmmtmoo2oDpFpfpqhhCJaJhhb[CJaJhhb[5CJaJhhCJaJhCJaJ$SSTfX[\\\^^___.`&a(alacc\dkkVkmmXmoo"o$a$gdb["oboo"pDpFpVppq$a$gdb[21h:pb[. A!"n#n$n% @@@ NormalCJ_HaJmHsHtHRA@R Varsay1lan Paragraf Yaz1 TipiRi@R  Normal Tablo4 l4a ,k@, Liste Yok@O@ b[ 3-normalyazdd[$\$BOB b[apple-converted-spaceF@F  Balon MetniCJOJQJ^JaJ(4?ij"?g |i  7{;\lg,!!"#$&@''u((((( )9):)b)Y*+,,,,--=..1//00111$23B44x5)66$78h9i99:3:;!<C<<>=??@iBEH+IIIJK NN!OIOPPfQQlRR7SSSTT"UUSV9WWWX9YYYYi[9\j\]^^`cee=f@g!hhhhijjUklll8m9mNmmoapqqqrsrss=tuuuvv wwww.xNxOx\xy%zzU{V|>}2~cdqsׂ+089H* YFxymJJ&9ܡݡ xu /0<ҧklzv>ޫKǯð#ѴҴ$m GNOf9 @ÿĿ .N4VXYa)*=?*#$My_&'p<spop$&;STd( m?hA4^ABRyjM789:Z E F q a+^lm}9~( ) B    &"'"Y"%%%&&&''''(<(M(N(V(((@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@000@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@00@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@00@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0000@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@00@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@04?j"?g |i  7{;\lg,!!"#$&@''u(((( ):)b)Y*+,,--=..1//00111$23B44x5)66$78i9:3:;!<C<<>=??@iBEH+IIIJK NN!OIOPPfQQlRR7SSSTT"UUSV9WWWX9YYYYi[9\j\]^^`cee=f@g!hhhhijjUklll9mNmmoapqqrsrss=tuuuvww.xOx\xy%zzU{V|>}2~dqsׂ+09H* YFymJJ&9ݡ xu 0<ҧlzv>ޫKǯð#Ҵ$m GOf9 @Ŀ .N4VYa*=?*$My_'p<spop$&;Td( m?hA4^BRyjM:Z F q a+^m}9~) B   '"Y"%%&&'''(<(N(V(((000000^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^00^000000 @00?(j*q:B%XD,b\p NpV8 D$S"oq9;<=>?@ACDq tG4GG4GGtGGtGGtGG+0xPy~jXC!E(  +0zPy ~lZE#G( C *urn:schemas-microsoft-com:office:smarttagsmetricconverter T: 1 2 3 4 5 6 7 8 ProductID              MWDH=%E%d%l%%%%%&&''00557777D@J@@@dClCnCtCCCGG'J0JRKbK\\5_8_qfzf`gnghh ~ ~mo"/wĻ$/&^c{:C  =@Y\1ad!!W#g#((4?",-llqr*=:Z  '"Y"((b[WB@|,&()QSXijsw~+(`` `&`*`T`X`Z`````````(`HUnknownG:Ax Times New Roman5Symbol3& :Cx Arial5& >[`)Tahoma"q_ssG,dG,d!n4d((2QHX)?b[213 Aral1k 2011 SALIderrslikderrslikOh+'0 $ D P \ ht|13 Aralk 2011 SALI derrslikNormal derrslik3Microsoft Office Word@xA@7i!@2@7i!G,d՜.+,0 hp  F_s_M(' 13 Aralk 2011 SALI  Konu Bal  !"#$%&'()*+,-./0123456789:;<=>?@ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ[\]^_`abcdefghijklmnopqrstuvwxyz{|}~      !"#$%&'()*+,-./0123456789:;<=>?@ABCDEGHIJKLMOPQRSTUVWXYZ[\]^_`abcdefghijklmnopqrstuvwxyz{|}~Root Entry F!Data F1TableNWordDocument4SummaryInformation(DocumentSummaryInformation8CompObjp  FMicrosoft Office Word Belgesi MSWordDocWord.Document.89q