ࡱ> )`(Ubjbj8lQzzzzzzz:&fyfyfyfyzy>-:z:z:z:z:z{{{цӆӆӆӆӆӆ$6hbQz{{{{{zz:z:zH{z:zz:zц{ц:u,zz:z.z R[4fy ц^0Rz{{{{{{{ {{{{{{{>->->-LBy$>->->-By6zzzzzz 15 ^ubat 2014 CUMARTES0 Resm Gazete Say1 : 28914 YNETMEL0K Orman ve Su 0_leri Bakanl11ndan: HAYVAN DENEYLER0 ET0K KURULLARININ ALI^MA USUL VE ESASLARINA DA0R YNETMEL0K B0R0NC0 BLM Ama, Kapsam, Dayanak, Tan1mlar ve K1saltmalar Ama MADDE 1  (1) Bu Ynetmeliin amac1, deney hayvanlar1 ile yap1lacak olan bilimsel ara_t1rma, test, eitim, retim gibi temel etkinliklerde kullan1lan yntem ve materyaller ile ilgili kabul edilebilir etik standartlar1n belirlenmesine, hayvan deneyleri merkezi etik kurulu ve hayvan deneyleri yerel etik kurullar1n1n kurulu_ ve al1_malar1na, yap1lmas1 planlanan i_lemlerin sunulmas1na, ara_t1rma ve al1_ma nerilerinin incelenmesi ve izin verilmesine, uygulamalar1n izlenmesine, deney hayvanlar1 zerinde yap1lan btn prosedrlerin kay1t alt1na al1nmalar1na ve bu prosedrlerin an1nda ya da geriye doru izlenebilmelerine, btn i_lemlerin denetlenebilirliinin salanmas1na ve ilgili i_lemlerin gerektiinde sonland1r1lmalar1na ili_kin esaslar1 belirlemektir. Kapsam MADDE 2  (1) Bu Ynetmelik, kamu kurum ve kurulu_lar1 ile zel kurulu_larda deney amac1yla kullan1lacak hayvanlar1n kullan1m1ndan nce al1nmas1 gereken izinleri, bu amala hayvan deneyleri merkezi etik kurulu ile hayvan deneyleri yerel etik kurullar1n1n olu_turulmas1, bu kurullar1n al1_ma usul ve esaslar1, grevleri, eitim, denetim ve ykmllklerini kapsar. (2) Bu Ynetmelik; a) Deneysel olmayan tar1msal uygulamalar1, b) Deneysel olmayan klinik veteriner hekimlii uygulamalar1n1, c) Veteriner sal1k rnlerine pazarlama yetkisi verilebilmesi iin gereken klinik deneyleri, ) Kay1tl1 veya onayl1 hayvanc1l1k i_letmelerinin yapmakla ykml olduu uygulamalar1, d) Birincil amac1 bir hayvan1n kimliklendirilmesi olan uygulamalar1, kapsamaz. Dayanak MADDE 3  (1) Bu Ynetmelik 24/6/2004 tarihli ve 5199 say1l1 Hayvanlar1 Koruma Kanununun 9 uncu ve 17 nci maddelerine dayan1larak ve 2010/63/EU say1l1 Bilimsel Amalarla Kullan1lan Hayvanlar1n Korunmas1na 0li_kin Avrupa Birlii Direktifine paralel olarak haz1rlanm1_t1r. Tan1mlar ve k1saltmalar MADDE 4  (1) Bu Ynetmelikte geen; a) Bakanl1k: Orman ve Su 0_leri Bakanl11n1, b) CITES Szle_mesi: 20/6/1996 tarihli ve 22672 say1l1 Resm Gazete de yay1mlanan Nesli Tehlikede Olan Yabani Hayvan ve Bitki Trlerinin Uluslararas1 Ticaretine 0li_kin Szle_meyi, c) al1_ma izni: Deney hayvan1 kullan1c1, retici ve tedariki kurulu_lara G1da, Tar1m ve Hayvanc1l1k Bakanl11nca verilen belgeyi, ) Deney: Bilimsel amalarla hayvanlar zerinde gerekle_tirilecek her trl prosedr veya prosedrler btnn, d) Deney hayvan1: Prosedrlerde kullan1lan, serbest ya_ayan veya oalan larva biimleri, canl1 kafadanbacakl1lar ve normal fetal geli_imlerinin son te birlik dneminden itibaren memeliler dahil, insan olmayan herhangi bir omurgal1 canl1y1, e) Deney nitesi: Hayvanlar zerinde her trl prosedr veya prosedrlerin gerekle_tirildii, G1da, Tar1m ve Hayvanc1l1k Bakanl11ndan al1_ma izni bulunan birimleri, f) Etik: Ara_t1rmalarda kullan1lacak hayvanlarla ilgili olarak insan ve hayvan ya_am1n1 ilgilendiren bilimlerde yap1labilecek hareketlerin s1n1rlar1, hayvana ynelik yap1lacak tutum ve davran1_a yol gsterici evrensel kurallar1, g) Genel Mdr: Doa Koruma ve Milli Parklar Genel Mdrn, ) Genel Mdrlk: Doa Koruma ve Milli Parklar Genel Mdrln, h) HADMEK: Hayvan Deneyleri Merkezi Etik Kurulunu, 1) HADYEK: Hayvan Deneyleri Yerel Etik Kurulunu, i) Hayvan refah1 birimi: retici, tedariki, kullan1c1 ve ara_t1rmaya yetkili kurulu_larda kurulmas1 zorunlu olan, hayvanlar1n refah1 ve bak1m1ndan sorumlu, veteriner hekim, veteriner sal1k teknikeri veya veteriner sal1k teknisyeni unvan1na sahip en az bir ki_iden, kullan1c1 kurulu_larda ise bu unvanlardan birine sahip bir ki_iye ilaveten biri yerel etik kurul yesi olmak zere en fazla ki_iden olu_an birimi, j) 0nsanc1l ldrme metodu: Hayvan1n kendi trne has, en az fiziksel ve duyusal ar1, eziyet ve s1k1nt1ya maruz kalaca1 _ekilde ya_am1n1n sonland1r1lmas1n1, k) 0n vivo deney: Canl1 ortamda yap1lan deneyi, l) 0yi laboratuvar uygulamalar1: Klinik al1_malar d1_1ndaki sal1k ve evre gvenlii al1_malar1n1n planlanmas1, yap1lmas1, izlenmesi, kaydedilmesi, ar_ivlenmesi ve rapor edilmesi _artlar1 ve ynetim usulleri ile ilgili kalite sistemini, m) Kullan1c1: Hayvanlar1 prosedrlerde kullanmaya yetkili olan ki_iyi, n) Kurulu_: G1da, Tar1m ve Hayvanc1l1k Bakanl11nca al1_ma izni bulunan, m_temilat1 ile birlikte a1k, kapal1, yar1 a1k, her trl sabit ya da ta_1nabilir tesis, bina veya binalar grubunu, o) Proje: Tan1mlanm1_ bilimsel bir amac1 olan ve bir ya da daha fazla prosedr kapsayan i_ program1n1, ) Prosedr: Hayvanlar1n; dourtulmas1, kulukadan 1kar1lmas1 ya da genetii dei_tirilmi_ hayvan soyunun devam ettirilmesi sreleri dahil, iyi veteriner hekimlik uygulamalar1na uygun olarak bir inenin bat1r1lmas1n1n yaratt11na e_it veya daha fazla ac1, eziyet, 1zd1rap veya kal1c1 hasara sebep olabilecek _ekilde, bilinen veya bilinmeyen sonular1 olan, deneysel, dier bilimsel veya eitici amalarla kullan1lmas1n1, p) Sekreterya: Etik kurullarda gerekli koordinasyonu salayan, yaz1_malar1 yapan ve kay1tlar1 tutan ki_i veya ki_ileri, r) Tekniker: Lise renimi zerine iki y1l sreli Veteriner Sal1k nlisans programlar1ndan mezun olan ki_iyi, s) Teknisyen: Milli Eitim Bakanl11na bal1 Tar1m Meslek Lisesi Veteriner Sal1k Blm ile daha nce G1da, Tar1m ve Hayvanc1l1k Bakanl11na bal1 olan Veteriner Sal1k Meslek Lisesi, Hayvan Sal11 Memurlar1 Okulu, Hayvan Sal11 Memurlar1 Meslek Lisesi okullar1ndan herhangi birinden mezun ki_iyi, _) TB0TAK: Trkiye Bilimsel ve Teknolojik Ara_t1rma Kurumunu, t) Tr: Ortak zellikler ta_1yan ve kendi aralar1nda dllenerek reyebilen akraba canl1lar1 ieren biyolojik grubu, u) 3R ilkesi: Mmkn olan her durumda, canl1 hayvan yerine bilimsel a1dan geerli ba_ka alternatif bir yntem ya da deneme stratejisinin uygulamas1, proje hedeflerinden dn vermeden kullan1lacak hayvan say1s1n1n olabildiince azalt1lmas1, hayvanlara ac1, eziyet, 1zd1rap ektirecek ve kal1c1 hasar yapacak prosedrlerin iyile_tirilerek hayvan refah1n1n art1r1lmas1n1, ifade eder. 0K0NC0 BLM Deney Hayvan1n1n Kullan1lma Amalar1, Etik Kurullar1n Kurulu_, Grev Sresi, al1_ma Yntemi, Grev ve Yetkileri Deney hayvan1n1n kullan1lma amalar1 MADDE 5  (1) Deney hayvanlar1n1n kullan1lma amalar1 a_a1da belirtilmi_tir: a) Temel ara_t1rmalar. b) A_a1daki amalardan herhangi birini ta_1yan translasyonel veya uygulamal1 ara_t1rmalar: 1) 0nsan, hayvan veya bitkilerdeki hastal1k, sal1k bozukluklar1 ve dier anormalliklerin nlenmesi, tan1, tedavisi veya bunlardan ka1nma. 2) 0nsan, hayvan veya bitkilerdeki fizyolojik bozukluklar1n incelenmesi, belirlenmesi, dzeltilmesi veya modifikasyonu. 3) Hayvanlar1n refah1 ve tar1msal amalarla yeti_tirilen hayvanlar1n retim _artlar1n1n iyile_tirilmesi. c) (b) bendinde belirtilen amalardan herhangi biri iin, ilalar, g1da hammaddeleri, yem hammaddeleri, ba_ka maddeler ve rnlerin kalite, etkinlik ve gvenilirliklerinin geli_tirilmesi, retilmesi ve test edilmesi. ) 0nsan ve hayvan sal11 ve refah1 iin doal evrenin korunmas1. d) Trlerin korunmas1n1 amalayan ara_t1rmalar. e) Mesleki becerilerin kazand1r1lmas1, srdrlmesi veya geli_tirilmesi iin yksek renim veya eitimi. f) Adli t1p soru_turmalar1. HADMEK in kurulu_u ve al1_ma yntemi MADDE 6  (1) HADMEK bu Ynetmeliin yay1m1 tarihinden itibaren alt1 ay iinde te_ekkl eder. HADMEK; a) Bakanl1ktan; genel mdr, genel mdr yard1mc1s1, daire ba_kan1, _ube mdr ve hukuk m_avirliinden bir hukuku ye, b) G1da, Tar1m ve Hayvanc1l1k Bakanl11ndan hayvan deneylerinde en az iki y1l tecrbeli temsilci, c) Sal1k Bakanl11ndan hayvan deneylerinde en az iki y1l tecrbeli temsilci, ) Veteriner fakltelerinden hayvan deneylerinde en az iki y1l tecrbeli retim yesi, d) T1p fakltelerinden hayvan deneylerinde en az iki y1l tecrbeli retim yesi, e) Trk Tabipleri Birlii ve Trk Veteriner Hekimleri Birliinden birer temsilci, f) TB0TAK tan bir veteriner hekim temsilci, g) Hayvanlar1 korumaya ynelik sivil toplum rgtlerinden bir ye, olmak zere yirmibir yeden olu_ur. (2) HADMEK yelerinin seimi; a) Genel Mdr, genel mdr yard1mc1s1, daire ba_kan1, _ube mdr ve hukuku ye HADMEK in daimi yesidir. b) HADMEK yelerinden daimi yeler hari dier kurum ve kurulu_larca belirlenen yelerin atamalar1 Bakanl1k taraf1ndan yap1l1r. (3) HADMEK toplant1s1na, Bakanl1k yelerinden kat1l1m salayan en st dzey temsilci ba_kanl1k eder. (4) Daimi yeler hari dier yelerin grev sresi drt y1ld1r. Grev sresi biten ye yeniden atanabilir. Bir takvim y1l1 ierisinde izinsiz ve mazeretsiz olarak st ste toplant1ya kat1lmayan yenin yelii kendiliinden d_er. yelik s1fat1n1n lm, emeklilik, ayr1lma gibi herhangi bir sebeple sona ermesi veya yeliin d_mesi halinde, yerine ayn1 usulle ve kalan sreyi tamamlamak zere ayr1lan yenin niteliklerini ta_1yan yeni bir ye grevlendirilir. (5) HADMEK ve HADYEK aras1ndaki koordinasyon genel mdrlk taraf1ndan salan1r. HADMEK sekretaryas1 hizmetleri, ilgili _ube mdrlnce yrtlr. (6) HADMEK, ba_kan1n belirleyecei gndemle ayda bir toplan1r. Toplant1 gndemini de ieren davet yaz1s1, toplant1 tarihinden en ge on gn ncesinden HADMEK yelerine gnderilir. Kurul, ba_kan1n gerek grmesi halinde yelere en ge on gn ncesinden haber verilmek suretiyle de toplanabilir. (7) HADMEK, yelerin en az te ikisinin kat1l1m1 ile toplan1r. Kararlar oy okluu ile al1n1r, oylar1n e_itlii halinde ba_kan1n oyu ynnde karar verilir. HADMEK in grevleri MADDE 7  (1) HADMEK in grevleri _unlard1r: a) Deney hayvanlar1n1n kullan1lmas1na dair etik ilkeleri belirlemek. b) HADYEK ynergelerini onaylamak ve 21 inci maddeye gre feshetmek. c) HADYEK lerin bu Ynetmelik hkmlerine gre al1_1p al1_mad11n1 denetlemek, y1ll1k raporlar1n1 deerlendirmek. ) HADMEK taraf1ndan onaylanan ynergeye ve bu Ynetmelie ayk1r1 hareket eden HADYEK lerin al1_malar1n1 21 inci maddeye gre durdurmak. d) HADYEK lerin hizmet verdii retici ve kullan1c1 kurum ve kurulu_lardaki deney _artlar1n1 ve laboratuvarlar1 bu Ynetmelik hkmleri erevesinde denetlemek. e) Bu Ynetmelik hkmlerine ayk1r1 olarak deney hayvan1 kullan1lmas1n1 engellemek amac1yla gerekli giri_imleri yapmak. f) HADYEK lerin verdii kararlara yap1lan itirazlar1 deerlendirmek, gerekli grlmesi halinde dosyalar1 yeniden incelemek zere gerekeleri ile birlikte ilgili HADYEK e geri gndermek. g) HADYEK lerin deney hayvan1 kullan1m1 ve bak1m1 ile ilgili ara_t1rmac1, tekniker, teknisyen, hayvan bak1c1lar1 ve dier yard1mc1 personele ynelik verilen eitim programlar1n1n usul ve esaslar1n1 belirlemek ve denetlemek. ) Deney hayvan1 kullan1m sertifikalar1n1n denkliklerini deerlendirmek. h) lke ap1nda deney hayvanlar1n1n deneylerde kullan1lmas1na dair y1ll1k istatistik bilgileri toplamak ve yay1nlamak. 1) Gerektiinde eitim programlar1 dzenlemek. HADYEK in kurulu_u ve al1_ma yntemi MADDE 8  (1) HADYEK a_a1daki _ekilde kurulur: a) 5199 say1l1 Kanunun 9 uncu maddesi hkm gereince, G1da, Tar1m ve Hayvanc1l1k Bakanl11ndan al1_ma izinli deney hayvan1 nitesi bulunan resmi ve zel kurum ve kurulu_lar ile yksek retim kurumlar1 HADYEK kurabilir. HADYEK ve hayvan refah1 birimi bulunmayan kurum ve kurulu_larda hayvan deneyleri yap1lamaz. b) HADYEK kurulabilmesi iin, kurum bnyesinde asgari olarak hayvanlar1n tr zellikleri gzetilerek, stressiz ve sakin bir hayat srdrebilecekleri, veteriner hizmetlerinin verildii G1da, Tar1m ve Hayvanc1l1k Bakanl11ndan al1_ma izinli bir deney hayvan1 nitesi bulundurulmas1 zorunludur. (2) HADYEK de asgari olarak a_a1da nitelikleri belirtilen yelerin bulunmas1 gereklidir: a) Kurum veya kurulu_ iinde deney hayvan1 yeti_tirilmesi, retilmesi bak1m1ndan sorumlu ve deney hayvanlar1 kullan1m sertifikas1na sahip, tam gn nitede al1_an, hayvan deneyleri konusunda en az bir y1l tecrbeli bir veteriner hekim. b) Kurum veya kurulu_ iinde deney hayvanlar1 ile al1_ma yapan birimlerden bir temsilci. c) Kendisi ve birinci derece yak1nlar1, hayvanlar zerinde deneysel al1_ma yapmayan ve kurulu_ ile 1kar ili_kisi olmayan Trkiye Cumhuriyeti vatanda_1 bir ki_i. ) Kurum veya kurulu_ ile 1kar ili_kisi olmayan sivil toplum kurulu_una ye Trkiye Cumhuriyeti vatanda_1 bir ki_i. (3) HADYEK te grev alacak en az bir yenin in vivo hayvan deneylerinde en az bir y1l tecrbeli ve doktora veya t1pta uzmanl1k derecesine sahip olmas1 gereklidir. HADYEK te t1p veya veteriner hekim etii uzmanlar1n1n da bulunmas1 tercih edilir. Kurum ve kurulu_lar ihtiyalar1na ve idari yap1s1na gre HADYEK kompozisyonunu belirleyebilirler. HADYEK gerektiinde ba_ka alanlar1n uzmanlar1ndan gr_ alabilir, toplant1lara davet edebilir. HADYEK en az be_, en fazla 21 yeden olu_ur. (4) HADYEK yelerinin grevlendirilmesi ile ilgili olarak; a) HADYEK ba_kan1, ba_kan vekili ve yeleri; niversitelerde rektr, dier kurum ve kurulu_larda ise en st dzey ynetici onay1 ile grevlendirilir. b) HADYEK ba_kan1 ve veteriner hekim kurum veya kurulu_un tam zamanl1 al1_an1 olmak zorundad1r. Bunun d1_1ndaki yeler, kurum veya kurulu_ d1_1ndan da grevlendirilebilir. c) Atamalar veya onay ile grevlendirilmelere dair dei_iklikler bir ay iinde HADMEK e bildirilir. ) Bu Ynetmelik hkmlerine ayk1r1 hareket ettii tespit edilen ki_iler HADYEK yesi olarak grevlendirilemez. (5) Kurum ve kurulu_larda HADYEK sekreteryas1, niversitelerde rektr, dier kurum ve kurulu_larda ise en st dzey ynetici onay1 ile grevlendirilir. HADYEK in dzenli al1_mas1, ba_vurular1n al1nmas1, deerlendirilmesi ve ar_ivlenmesi amac1yla ayr1 bir al1_ma birimi olu_turulur. (6) HADYEK yelerinin grev sresi drt y1ld1r. Grev sresi biten ye yeniden atanabilir veya onay ile grevlendirilebilir. Bir takvim y1l1 ierisinde izinsiz ve mazeretsiz olarak st ste toplant1ya kat1lmayan yenin yelii d_er. yelik s1fat1n1n lm, emeklilik, ayr1lma gibi herhangi bir sebeple sona ermesi halinde, yerine ayn1 usulle ve kalan sreyi tamamlamak zere ayr1lan yenin niteliklerini ta_1yan yeni bir ye grevlendirilir. (7) HADYEK, ynergesi HADMEK taraf1ndan onayland1ktan sonra faaliyetine ba_lar. (8) HADYEK a_a1da belirtildii _ekilde al1_1r: a) HADYEK, kurul ba_kan1n1n belirleyecei gndemle en az ayda bir defa, yelerin en az te ikisinin kat1l1m1 ile toplan1r. b) HADYEK toplant1s1nda kararlar oy okluu ile al1n1r. Oy e_itlii halinde ba_kan1n oyu ynnde karar verilir. c) Her kurul kendi al1_ma usul ve esaslar1n1 belirleyen bir ynerge haz1rlar. ) Kurumlarda kullan1lan tm deney hayvanlar1na ili_kin kay1tlar, hayvan refah1 biriminde grevli deney hayvan1 yeti_tirilmesi, retimi ve bak1m1ndan sorumlu veteriner hekim taraf1ndan tutulur veya tutturulur. Sz konusu kay1tlarda temin edilen hayvanlar1n say1lar1, trleri, temin edildikleri yerler, kullan1c1 kurulu_a geldii tarih ve yap1lan tm i_lemler bulunur. Bu kay1tlar en az be_ y1l sreyle muhafaza edilir. d) HADYEK, yap1lacak ba_vurular1 deerlendirmek iin bir form haz1rlar. Formda a_a1daki bilgilerin bulunmas1 zorunludur: 1) Proje ad1. 2) Proje yrtcs ve dier ara_t1r1c1lar1n ad1, adresi, grev yeri, imzas1. 3) Prosedrn yap1laca1 yer ve sresi. 4) Canl1 hayvanlar zerinde prosedr uygulayacaklar1n eitim sertifikalar1. 5) Ba_vuru tarihi. 6) Proje nerisi. 7) Gnlk dille yaz1lm1_ teknik olmayan proje zeti. 8) Hayvan kaynaklar1, tahmini hayvan say1s1, tr ve ya_1. 9) Hayvanlar zerinde gerekle_tirilecek prosedrler. 10) Prosedrlerin sebep olaca1 ac1, eziyet, 1zd1rap ve kal1c1 hasar dzeyi. 11) 3R ilkesinin prosedrlerde uygulanma _ekli. 12) Kullan1lmas1 planlanan anestezi, analjezi ve dier ar1 kesici yntemler. 13) Hayvanlar1n ya_amlar1 boyunca ac1 ve 1zd1rap ekmemesi ya da ektikleri 1zd1rab1n azalt1lmas1 iin al1nacak nlemler. 14) Prosedrlerin sonland1r1lmas1nda insanc1l ldrme metodunun belirlenmesi. 15) Hayvan say1s1n1 ve prosedrlerin sebep olaca1 ac1, eziyet, 1zd1rap ya da olas1 evresel etkileri asgariye indirmek iin uygulanacak deneysel veya gzlemsel stratejiler ile veri analiz usulleri. 16) Hayvanlar1n birden fazla projede kullan1l1p kullan1lmayaca1. 17) Hayvanlar1n bar1nd1rma, yeti_tirme ve bak1m _artlar1. 18) Projede yer alanlar1n yetkinlii. 19) Taahhtname. e) HADYEK taraf1ndan projelere azami be_ y1l sre ile izin verilir, sre uzat1m1 talebi olmas1 halinde, talebin gerekelendirilmesi _art1yla ek sre verilebilir. f) Btn ba_vurular ve al1nan kararlar, tarih ve say1 numaras1 verilerek kay1t alt1na al1n1r. Kay1tlar en az be_ y1l sreyle muhafaza edilir. g) Ba_vurular, proje yrtcs taraf1ndan yap1l1r. Tez al1_malar1 iin yrtc, dan1_man retim yesidir. ) HADYEK, yapt11 deerlendirme neticesinde uygun, dzeltilmesi gerekir, _artl1 olarak uygun ya da uygun deildir _eklinde karar verir. Kararlar ba_vuru sahibine ba_vurunun yap1ld11 tarihten itibaren k1rk i_ gn iinde yaz1l1 olarak bildirilir. Bu sre proje deerlendirmesini de kapsar. Projenin karma_1kl11 veya birden ok bilim dal1n1 ilgilendirdii hallerde, HADYEK sz edilen sreyi bir defaya mahsus olmak zere onbe_ i_ gnn gemeyecek _ekilde uzatabilir. Uzatma sebebi ve sresi gerekelendirilerek, sre sona ermeden yrtc bilgilendirilir. HADYEK, bir projenin yap1labilirliini s1namak amac1yla az say1da hayvan zerinde n deneylerin yap1lmas1n1 isteyebilir. Bu durumda kesin karar,  _artl1 olarak uygun karar1 verilen projelerdeki usullere gre verilir. h) HADYEK yelerine ait ba_vurular gr_lrken ilgili kurul yesi gr_melere kat1lamaz ve oy kullanamaz. 1) Hakk1nda  Dzeltilmesi gerekir karar1 verilen projeler, dzeltildikten sonra tekrar deerlendirilir.  ^artl1 olarak uygun karar1 verilen projeler, HADYEK taraf1ndan belirlenecek bir sre boyunca, hayvan refah1 birimi taraf1ndan izlenip, istenen _artlar1n yerine getirilip getirilmedii deerlendirildikten sonra uygun ya da uygun deildir _eklinde karara balan1r ve proje ile ilgili HADYEK e rapor verilir. i) 0zin verilen projelerde hayvan refah1n1 olumsuz etkileyecek herhangi bir dei_iklik olup olmad11 yerel etik kurulu taraf1ndan denetlenir. Yerel etik kurulu, onaylanan projeye uyulmamas1 durumunda, verilen izni iptal eder. 0znin iptal edilmesi durumunda; hayvan refah1 birimi taraf1ndan, projede kullan1lan veya kullan1lmas1 ngrlen hayvanlar1n refah1n1n olumsuz ynde etkilenmemesi salan1r. j) HADYEK onay1 al1nd1ktan sonra projedeki ve al1_maya kat1lacak ki_ilerdeki dei_iklikler proje yrtcs taraf1ndan HADYEK e yaz1l1 olarak bildirilir ve onay1 al1n1r. k) A_a1daki mdahaleler HADYEK iznine tabi deildir: 1) Te_his ve tedavi amal1 klinik uygulamalar. 2) l hayvan veya dokusu, mezbaha materyalleri, at1k fetuslar ile yap1lan prosedrler. 3) St sama. 4) D1_k1 veya altl1k rnei toplama. 5) Srnt ile rnek alma. l) Tr tan1mlama ile ilgili doadan yaban hayvan1 kullan1lmas1nda Genel Mdrlkten al1nan izin, HADYEK izni yerine geer. m) Saha ara_t1rmalar1n1n birden fazla ilde yrtlmesi halinde sadece bir yerin HADYEK onay1n1n al1nmas1 yeterlidir. n) Kay1tlar HADMEK ve Bakanl11n denetimine a1k tutulur. HADYEK, gerektiinde konusunda deneyimli uzmanlar1n yaz1l1 gr_lerini alabilir veya HADYEK toplant1s1na davet ederek szl veya yaz1l1 gr_ isteyebilir. HADYEK in grevleri MADDE 9  (1) HADYEK in grevleri _unlard1r: 06NT2 6 n  "RTb88::(BtBvBB"TJTLTZT_^_`_n_,z:<Lz "2l24D,|~l    $ %%z%|%%@@@DADUhh5CJaJhCJaJhhCJaJXnp6 l n \^$a$gd$a$gd(ULN "RTfhprTV<>$$!!!!""""*#,#&&''(())**,,,,(0*011$$1114444558888889999::::::;;< $`a$gd$a$gd<<==v>x>*@,@@@AAAA&B(BtBvBBCDC8D:DEEEE`FbF G$a$gd GGGGHHHHHHI IIIJJKKfOhOPPRR T"TJTLTT$a$gdTT2U4UUUVVWWYYYYj[l[,].]]]^^__^_`___6b$a$gd6b8bdd8e:eggggiiiimmnjoloppqqrrtrtt(x$a$gd(x*xxx.y0y(z*z { {{{~~ށJ$a$gdJL‚Ă02̃΃.0̄΄…ą`bvx:<^`‹$a$gd‹ċȖʖ>@ ܜޜ(*`bXZD$a$gdDFxzVX$&@BHJ $ a$gd$a$gda) Bu Ynetmelik hkmleri ile HADMEK in belirledii etik ilkeler ve iyi laboratuvar uygulamalar1 erevesinde kendi al1_ma usul ve esaslar1 hakk1nda ynerge haz1rlamak. b) Deney hayvanlar1 zerinde yap1lacak tm i_lemlerin etik ynden kabul edilebilir s1n1rlar1n1 belirleyerek yap1lacak i_lemlere ili_kin protokolleri onaylamak veya gerekeli olarak red etmek. c) Kurum iinde deney hayvan1 kullan1lmas1 srecinin 3R ilkelerine ve etik kurallara uygun olarak srdrlmesini denetlemek, bu amala gerekli dzenlemeleri yapmak. ) Deney hayvan1 kullan1larak elde edilenlerle ayn1 veya daha yksek dzeyde bilgi salayabilecek ancak hayvan kullan1lmayan veya en az say1da hayvan kullan1lan ya da daha az ac1 verilen prosedrler ieren alternatif yntemlerin geli_tirilmesine ve dorulanmas1na katk1da bulunacak ve bu alanda ara_t1rmay1 te_vik edecek uygulamalar yapmak. d) Deney hayvanlar1 zerinde yap1lacak i_lemlerin onaylanm1_ protokole uygun olarak yap1lmas1n1 salamak, gerektiinde sonland1rmas1na karar vermek. e) Deney hayvanlar1yla al1_acak personelin gerekli eitimi almas1n1 salamak ve deney hayvan1 kullan1m sertifikas1 bulunmas1 _art1yla hayvan deneyleri yap1lmas1na izin vermek. Bu amala gerektiinde sertifika programlar1 dzenlemek. f) Deney hayvanlar1n1n retim, yeti_tirme, bar1nd1rma ve nakil _artlar1 ile deneylerin yap1ld11 laboratuvar _artlar1n1n ve ekipman1n1n etik ynden uygun olup olmad11n1 denetlemek. g) Deney hayvan1 kullan1m1 ile ilgili olarak istatistiki veri tablolar1 ile y1ll1k faaliyet raporunu haz1rlayarak HADMEK e sunmak. ) Deneysel al1_malar sonunda ortaya 1kan at1klar ve t1bbi at1klar1n 9/8/1983 tarihli ve 2872 say1l1 evre Kanunu ve ilgili mevzuat erevesince bertaraf1n1 salamak. h) 5199 say1l1 Hayvanlar1 Koruma Kanununun ve ilgili mevzuat1n getirdii hkmler erevesinde, deney hayvanlar1n1n kay1t alt1na al1nmalar1n1 ve izlenebilmelerini salamak. 1) Dzenlenecek eitim sertifika programlar1n1 otuz gn nce HADMEK e bildirmek. i) Dzenledikleri sertifika eitim programlar1 ve eitim sonunda ba_ar1l1 olarak sertifika alan kursiyerler ile ilgili bilgileri HADMEK e bildirmek. j) Deneyde kullan1lan hayvanlar1n, prosedr sonras1 sahiplendirilmesi veya iftilik sistemine iadesinde sak1nca grlp grlmedii hakk1nda karar vermek. HADYEK in al1_ma ilkeleri MADDE 10  (1) HADYEK a_a1da belirtilen ilkeler dorultusunda al1_1r: a) Bilimsel ara_t1rmalarda kullan1lmas1 zorunlu olan deney hayvanlar1na kt muameleleri engellemek. b) Deney hayvanlar1n1n 5 inci maddede belirtilen amalar kapsam1nda kullan1lmas1n1 salamak. c) A1r ac1, stres ya da buna denk eziyet veren deneylerde bir hayvan1n bir defadan fazla kullan1lmamas1n1, zorunlu olarak kullan1lmas1 gerekiyorsa bunun salam bilimsel gerekelere dayand1r1lmas1n1 salamak. ) Eitim amal1 kongre, konferans ve seminerlerde ar1 ve ac1 veren deneylerin yap1lmamas1n1 salamak. d) Bilimsel a1dan gvenilir verinin, hayvanlara mmkn olduu kadar az ac1 ektirerek ve onlar1 en az strese sokarak elde edilmesini salamak. e) Ara_t1rmalar sresince kullan1lan deney hayvanlar1na, trne uygun _artlar haz1rlamak ve en iyi fizyolojik, davran1_sal ve evresel _artlar1n teminini salamak. f) Uygun _ekilde eitilmi_ personel taraf1ndan uygun _artlarda deney hayvan1 bak1m1n1 salamak. g) Canl1 hayvanlarda yap1lacak deney amal1 al1_malar1n sorumlu veteriner hekim gzetiminde yap1lmas1n1 salamak. ) Ara_t1r1c1lar taraf1ndan, deneylerin hangi durumlar yerine getirildiinde sonland1r1laca1na dair hedef noktalar1n belirlenmesini salamak. h) Ara_t1r1lan bilginin elde edilmesinde geerlilii 1spatlanm1_ alternatif usuller varsa hayvan deneylerini etik olarak uygun grmemek ve daha nceden ayr1nt1l1 olarak yap1lm1_ deneylerin tekrar edilmesine engel olmak. 1) Deney iin en uygun hayvan tr ve yntemin seilmesini ve bilimsel olarak anlaml1 sonu verebilecek en az say1da hayvan kullan1lmas1n1 salamak. i) Deney hayvanlar1na gereksiz ac1 ve ar1 verecek deneylerde uygun bir anestezi usulnn uygulanmas1n1 ve ara_t1rmalarda uygun ar1 kesici ve anestezi kullan1lmas1n1 salamak. j) Anestezinin, hayvan iin deneyin kendisinden daha fazla travmatik olmas1 ve deneyin amac1na uygun olmamas1 durumunda yap1lmas1n1 engellemek. k) Deneyin etik ilkeler erevesinde yap1lmas1 ve amac1na uygun olmas1 iin veteriner hekim karar1 ile; 1) Anesteziden 1kt11nda nemli oranda ac1ya maruz kalacak olan hayvan1n ar1 kesici ile tedavi edilmesini, tedavi edilmesi mmkn deilse insanc1l bir metotla ldrlmesini, 2) Deney hayvan1n1n ara_t1rma srecinde ya da sonunda hayat1na son verilmesi i_lemlerinin uygun gerekelerle yap1lmas1n1, 3) ^iddetli ve srekli ar1 eken veya normal hayat1n1 srdremeyecek duruma gelen deney hayvanlar1 ile sal11 ve evresi iin risk olu_turabilecek deney hayvanlar1n1n insanc1l bir metotla ya_amalar1na son verilmesini, salamak. l) Ara_t1rmada kullan1lan ve ya_amalar1n1 srdren deney hayvanlar1na, deney sonunda sal1kl1 ya_am _artlar1n1n teminini salamak. m) Hayvanlar1 a1r ve uzun sreli ac1ya maruz b1rakacak deneylerin yap1lmas1na, etik ilkeler ile ara_t1rmadan elde edilecek fayda ve hayvanlar1n ekecei ac1 dikkate al1narak karar vermek. n) Bilimsel hedeften uzakla_1lmad11 ve hayvan1n refah1n1n bozulmad11 srece hayvanlar zerinde birden fazla uygulama yaparak, deneyde kullan1lan hayvanlar1n say1s1n1 azaltmak. o) Deneyde kullan1larak len hayvanlar1n doku ve organlar1n1n payla_1lmas1 kapsam1nda dier ba_vurularda deerlendirilmesini salamak. ) Uzun sreli olmas1 muhtemel _iddetli ac1, eziyet ve 1zd1rapla sonulanan ve dzeltilmesi mmkn olmayan uygulamalardan ka1nmak. p) Yaln1zca kendi bnyesindeki hayvan refah1 biriminin denetiminde gerekle_tirilecek prosedrlere izin vermek. r) Onay verilen projelerde, ierikte ve al1_maya kat1lacak ki_ilerde yap1lacak dei_iklikleri takip etmek ve gerekli izinlerin al1nmas1n1 salamak. NC BLM Deney Hayvan1 ve Ara_t1rmalara 0li_kin Uygulamalar Deney hayvanlar1 MADDE 11  (1) HADYEK in al1_malar1nda kullan1lacak hayvanlara ili_kin hususlar: a) Deney hayvanlar1 zerinde yap1lacak tm prosedrlerin HADYEK taraf1ndan onaylanm1_ olmas1 zorunludur. b) HADYEK taraf1ndan yap1lan dzenlemelere uygun olarak al1nm1_ bir genel veya zel istisna olmad1ka, deneylerde kullan1lacak; 1) Fare (Mus musculus), 2) S1an (Rattus norvegicus), 3) Kobay (Cavia pocellus), 4) Suriye (alt1n) hamsteri (Mesocricetus auratus), 5) in hamsteri (Cricetulus griseus), 6) Moolistan gerbili (Meriones unguiculatus), 7) Tav_an (Oryctolagus cuniculus), 8) Kpek (Canis familiaris), 9) Kedi (Felis catus), 10) 0nsan d1_1 primatlar1n btn trleri 11) Kurbaa [Xenopus (laevis, tropicalis), Rana (temporaria, pipiens)], 12) Zebra bal11 (Danio rerio), trlerinin ve deneyde kullan1lacak tm hayvanlar1n kay1tl1 yasal deney hayvan1 reticisi ve tedarikilerinden al1nm1_ olmas1 _art1 aran1r. c) Kedi, kpek gibi evcil trlerin sokakta ba_1bo_ olanlar1, deneylerde kullan1lmaz. Ancak, hayvanlar1n sal1k ve refah1 ile ilgili al1_malara ihtiya duyulmas1, evre, insan ve hayvan sal11na kar_1 ciddi tehlike olu_turmas1 ve al1_man1n amac1n1n sadece ba_1bo_ hayvan kullan1larak gerekle_tirilebileceine dair bilimsel gerekeler sunulmas1 hallerinde bu hayvanlar deneylerde kullan1labilir. ) 0nsan d1_1 primatlar1n deneylerde kullan1lmas1na, istisnai durumlarda ve prosedrn amac1n1n insan d1_1 primatlar d1_1nda bir tr kullan1larak gerekle_tirilemeyeceine dair bilimsel bir gereke mevcutsa izin verilir. d) Byk kuyruksuz maymunlar deneylerde kullan1lamaz. e) Ulusal mevzuat ve uluslararas1 szle_meler erevesinde nesli tehlike alt1nda olan ve korunan trler ile CITES Szle_mesinin Ek-1 Listesindeki trlerin kullan1lmas1na a_a1da belirtilen durumlarda izin verilir: 1) Prosedr, 5 inci maddenin birinci f1kras1n1n (b) bendinin (1) numaral1 alt bendi ile (c) ve (d) bentlerinde belirtilen amalardan birine sahipse. 2) Prosedrn amac1n1n sz konusu trlerin d1_1ndaki trler ile gerekle_tirilemeyeceine dair bilimsel bir gereke mevcutsa. f) Doadan al1nm1_ yaban hayvan1 zerinde yap1lacak deney bir bilimsel gerekeyle; ancak dier hayvanlar1n deneyin amac1 bak1m1ndan yeterli olmamas1 halinde onaylan1r. Bu konuda yap1lan al1_malarda HADYEK onay1ndan sonra Genel Mdrlkten izin al1n1r. Anestezi ve anestezi uygulanmas1, ldrme ve deneylerde _iddet s1n1fland1rmas1 ile ilgili i_lemler MADDE 12  (1) Anestezi ve anestezi uygulanmas1, ldrme ve deneylerde _iddet s1n1fland1rmas1 ile ilgili i_lemler G1da, Tar1m ve Hayvanc1l1k Bakanl11nca 13/12/2011 tarihli ve 28141 say1l1 Resm Gazete de yay1mlanan Deneysel ve Dier Bilimsel Amalar 0in Kullan1lan Hayvanlar1n Refah ve Korunmas1na Dair Ynetmeliin 21 inci ve 22 nci maddeleri ile Ek-8 ve Ek-9 a gre yap1l1r. Hayvanlar1n deneylerde tekrar kullan1m1 MADDE 13  (1) Daha nce bir ya da birka deneyde kullan1lan bir hayvan1n tekrar kullan1lmas1na a_a1daki durumlarda izin verilir: a) Daha nceki deneylerin gerek _iddeti  hafif veya  orta ise. b) Hayvan1n genel sal1k durumu tamamen eski haline dnm_se. c) Yeni deney  hafif ,  orta veya  dzelmez olarak s1n1fland1r1lm1_sa. ) Hayvan zerinde daha nce gerekle_tirilen prosedrleri deerlendirebilecek bir veteriner hekim taraf1ndan uygun bulunmu_sa. (2) 0stisnai durumlarda, (a) bendini uygulama d1_1 b1rakacak _ekilde ve hayvan1n veteriner hekim taraf1ndan muayene edilmesinden sonra, hayvan1n _iddetli ac1, 1zd1rap veya e_deerini ieren bir deneyde birden fazla kullan1lmamas1 _art1yla bir hayvan1n tekrar kullan1lmas1na izin verilebilir. Deneyin sonland1r1lmas1 MADDE 14  (1) Deneyle ilgili olarak daha fazla gzlemin yap1lamayaca1 hallerde ya da genetii dei_tirilmi_ hayvan soylar1 ve nesilleri art1k takip edilmiyorsa veya srekli devam eden bir _ekilde ine bat1r1lmas1na e_deer ya da daha fazla ac1, eziyet, 1zd1rap ve kal1c1 hasar ya_amas1 bekleniyorsa deney sonland1r1l1r. (2) Deneyin sonunda, bir hayvan1n ya_amaya devam etmesine dair karar bir veteriner hekim taraf1ndan al1n1r. Bir hayvan1n ya_at1lmaya devam etmesi durumunda, sal1k durumuna uygun bak1m ve bar1nma hizmeti salan1r. Hayvan orta veya _iddetli ac1, eziyet, 1zd1rap ve kal1c1 hasar ya_amaya devam ediyorsa ldrlr. Projelerin deerlendirilmesi MADDE 15  (1) Projeler; a) Bilimsel, eitsel veya yasal gerekeleri, b) Hayvan kullan1m1 gerekeleri, c) Prosedrlerin mmkn olan en insani ve evreye duyarl1 _ekilde gerekle_tirilmesinin tasarlanmas1, ) Tahmin edilen bilimsel faydalar1 ve eitim ynnden deeri, d) 3R ilkesine uyumu, e) Prosedr _iddetinin s1n1fland1r1lmas1, f) Elde edilecek fayda ve hayvanlar1n ekecei ac1, g) ldrme metotlar1, prosedrler, anestezi, tekrar kullan1m, bak1m ve bar1nma _artlar1n1n mer i mevzuata uygunluu, ) Geriye dnk deerlendirmenin yap1l1p yap1lmayaca1 ve ne zaman yap1laca1na karar verilmesi, kriterlerine gre HADYEK taraf1ndan deerlendirilir. (2) HADYEK taraf1ndan proje deerlendirmesini yapacak uzmanlar1n; 3R ilkesi, deney tasar1m1, hayvan deneyleri pratik uygulamalar1, yaban hayvanlar1 deneyleri pratik uygulamalar1 veya hayvan bak1m ve beslenmesi konusunda yetkin olmas1na gre seilmesine dikkat edilir. (3) Proje deerlendirmesi _effaf olmal1d1r. Fikri mlkiyet haklar1n1n ve gizli bilgilerin korunmas1 iin, proje deerlendirmesi tarafs1z bir _ekilde gerekle_tirilir ve ba1ms1z taraflar1n gr_lerini de kapsayabilir. Proje zetleri MADDE 16  (1) Fikri mlkiyet hakk1 ve gizli bilgilerin korunmas1na tabi olarak, teknik olmayan proje zeti a_a1daki hususlar1 kapsar: a) Tahmin edilen hasar ve faydalar ile kullan1lan hayvan kimlii de dahil, projenin hedefleri hakk1nda bilgiyi. b) 3R ilkesine uyulduunu. (2) Teknik olmayan proje zeti anonim olacak _ekilde ve kullan1c1 ile personelin ad ve adreslerini iermeyecek _ekilde haz1rlan1r. (3) HADYEK, teknik olmayan proje zetinde projenin geriye dnk deerlendirme srecine tabi tutulup tutulmayaca1 ve bu srenin s1n1r1n1n belirtilmesini talep edebilir. Bu durumda, teknik olmayan proje zetinin geriye dnk deerlendirmenin sonular1yla gncelle_tirilmesini salar. (4) Bakanl1ka veri taban1 olu_turulmas1 durumunda, yetki verilen projelerin teknik olmayan proje zetleri ve bunlarda yap1lan gncellemeler bu veri taban1nda yay1nlan1r. Geriye dnk deerlendirme MADDE 17  (1) HADYEK izni al1narak sonuland1r1lan projeler ile ilgili geriye dnk deerlendirme yap1lmas1 karar1 al1nmas1 halinde HADYEK e ibraz edilen dokmanlara gre a_a1daki hususlar deerlendirilir: a) Projenin amalar1na ula_1l1p ula_1lamad11. b) Kullan1lan hayvan trlerinin say1s1, hayvanlara verilen zarar ve prosedrlerin _iddeti. c) 3R prensibinin uygulanmas1na katk1da bulunabilecek unsurlar. (2) 0nsan d1_1 primatlar1n kullan1ld11 tm projeler ve uzun sreli ve iyile_tirilemeyen _iddetli ar1, eziyet ve 1zd1rap ieren prosedrler de dahil  _iddetli olarak s1n1fland1r1lan prosedrleri ieren projeler geriye dnk deerlendirmeye tabi tutulur. (3) 0kinci f1kra hkmleri d1_1ndaki projeler geriye dnk deerlendirmeden muaf tutulabilir. DRDNC BLM Eitim Deney hayvan1 ile ura_acak personelin eitimi MADDE 18  (1) Deney hayvan1 ile ura_acak personelin eitiminde uyulmas1 gerekli hususlar a_a1da belirtilmi_tir: a) Deney hayvan1 ile ura_an veya ura_acak ara_t1r1c1lar1n eitilmesi iin eitim programlar1n1n dzenlenmesi, deney hayvanlar1 kullan1m sertifika programlar1n1n a1lmas1, dzenlenmesi ve yrtlmesinden HADYEK sorumludur. Bu programlarda ba_ar1l1 olanlara, ilgili HADYEK taraf1ndan deney hayvan1 kullan1m sertifikas1 verilir. b) Deney hayvan1 kullanarak her trl eitim, ara_t1rma, uygulama ve test yapmak isteyen veya bu programlar1n yap1lmas1nda deney hayvanlar1na dokunarak katk1da bulunan renciler, ara_t1rmac1lar, akademik, sal1k, teknik ve idari personel deney hayvan1 kullan1c1s1 olarak kabul edilir. c) Deney hayvan1 kullan1c1lar1, sertifika almadan bu hayvanlar zerinde deney, eitim, test amac1yla i_lem yapamaz ve al1_ma mekanlar1nda bu hayvanlar1 bar1nd1ramazlar. iftlik hayvanlar1yla yap1lacak ara_t1rmalarda ara_t1rma ekibinin iinde bir veteriner hekimin bulunmas1 zorunludur. Bu durumda veteriner hekimin deney hayvanlar1 kullan1m sertifikas1 bulunmas1 gerekli deildir. ) HADYEK; deney hayvan1 retilmesi ve yeti_tirilmesi ile sorumlu personelin asgari olarak bilgilendirilmesi ve uyulmas1 gereken usul ve esaslar1 ieren bir meslek ii eitim program1 haz1rlar ve periyodik olarak uygulanmas1n1 denetler. d) HADYEK onay1na sunulan al1_mada, deney hayvan1 kullanan ki_inin kullan1m sertifikas1 olmamas1 halinde bu al1_maya onay verilmez. e) Bir ara_t1r1c1, kendi sertifikas1 olmamas1 halinde ara_t1rma yrtcs olarak ba_ka ki_ilerle ortak al1_ma yapmak amac1yla HADYEK e ba_vurabilir. Kendisinin kat1ld11, ancak dorudan deney hayvanlar1yla prosedr uygulamayan ara_t1rmac1lar, sertifikal1 deney hayvan1 kullan1c1lar1n1n yard1m1yla deneylerini srdrebilirler. f) Deney hayvanlar1 kullan1m sertifikas1 programlar1n1n ierii HADMEK taraf1ndan al1nacak kararla belirlenerek tm HADYEK lere bildirilir. g) HADMEK gerektiinde sertifika programlar1n1 gncelleyebilir. ) Deney hayvanlar1 kullan1m sertifika programlar1nda derslerin %80 ine devam etmek zorunludur. h) Kursiyerlerin sertifika alabilmeleri iin kurs sonunda yap1lacak olan s1navda 100 zerinden en az 70 puan almalar1 gereklidir. 1) Sertifika eitim programlar1n1n nas1l yrtlecei HADYEK taraf1ndan belirlenir. i) Bu Ynetmelik hkmlerine gre dzenlenen deney hayvanlar1 kullan1m sertifika programlar1na kay1t yapt1rarak devam ve ba_ar1 _artlar1n1 yerine getiren kursiyerlere "Deney Hayvanlar1 Kullan1m Sertifikas1" verilir. Deney hayvanlar1 kullan1m sertifikas1, ilgili HADYEK ba_kan1 ve niversitelerde rektr, dier kurum ve kurulu_larda ise en st dzey ynetici taraf1ndan imzalan1r. j) HADYEK ler dzenleyecekleri sertifika eitim programlar1n1 otuz gn nce HADMEK e bildirmekle ykmldr. k) HADYEK ler dzenledikleri sertifika eitim programlar1 sonunda ba_ar1l1 olarak sertifika alan kursiyerler ile bilgileri HADMEK e bildirmekle ykmldr. l) Bu Ynetmelik hkmleri haricinde ba_ka kurumlardan al1nm1_ olan deney hayvanlar1 kullan1m sertifikalar1 ya da benzerlerinin bu Ynetmelik hkmlerine gre e_deer olup olmad1klar1na HADMEK karar verir. m) Lisans veya yksek lisans dzeyinde deney hayvan1 kullan1m1 ile ilgili al1nm1_ olan eitimlerin sertifika program1na e_deer olup olmad11na HADYEK karar verir, uygun olduuna karar verilen eitim programlar1n1 tamamlayanlara HADYEK taraf1ndan sertifika verilir. BE^0NC0 BLM e_itli ve Son Hkmler Kay1t ve deney hayvanlar1n1n kimliklendirilmesi MADDE 19  (1) Deney hayvanlar1n1n kay1t alt1na al1nmas1 ve kimliklendirilmesi, G1da, Tar1m ve Hayvanc1l1k Bakanl11nca 13/12/2011 tarihli ve 28141 say1l1 Resm Gazete de yay1mlanan Deneysel ve Dier Bilimsel Amalar 0in Kullan1lan Hayvanlar1n Refah ve Korunmas1na Dair Ynetmeliin 34, 35 ve 36 nc1 maddelerine gre yap1l1r. Kay1tlar HADMEK karar1 dorultusunda Bakanl1ka istenilen istatistik formlar1nda belirlenen bilgileri kapsar. Denetim ve denetleme MADDE 20  (1) 5199 say1l1 Hayvanlar1 Koruma Kanununun 17 nci maddesine istinaden bu Ynetmelik hkmlerinin tamam1 HADMEK in verecei gr_ dorultusunda Bakanl1k denetimine tabidir. Denetimler Bakanl1ka haber verilmeksizin yap1labilir. Cezalar MADDE 21  (1) Bu Ynetmelikte belirtilen hususlara uymayanlara ve yetkisi olmad11 halde hayvan deneyi yapanlara 5199 say1l1 Hayvanlar1 Koruma Kanununun 28 inci maddesinin birinci f1kras1n1n (f) bendi gereince idari para cezas1 uygulan1r. (2) HADMEK taraf1ndan yap1lan denetimler sonucunda, bu Ynetmelie ayk1r1 hareket eden HADYEK lere eksikliklerini bir ay srede tamamlamalar1 ile ilgili yaz1l1 uyar1da bulunulur ve HADYEK al1_malar1 dzenlemeler yap1l1ncaya kadar bir ay ask1ya al1n1r, eer gerekli dzenlemeler yap1lmaz ise HADYEK al1_malar1 alt1 ay durdurulur. Alt1 ay ierisinde belirtilen eksiklikleri dzeltmeyen HADYEK in ynergesi feshedilir. Gizlilik MADDE 22  (1) Yerel etik kurullar1n1n yaz1_malar1 gizli olup, bu Ynetmelikte belirtilen yetkili kurumlar d1_1nda nc _ah1slara bilgi verilmez. (2) Bakanl1k bu Ynetmeliin uygulamas1 ile ilgili bilgileri, gerek grdnde lkemizin de taraf olduu uluslararas1 szle_meler kapsam1nda kurum ve kurulu_larla payla_1r. (3) Canl1 hayvanlar1n kullan1ld11 projelerin, mlkiyet haklar1n1 ihlal etmemek ve gizli bilgileri a1a vurmamak kayd1yla halk1n bilgilendirilmesini salamak amac1yla objektif bilgiler verilir. Yrrlkten kald1r1lan ynetmelik MADDE 23  (1) 6/7/2006 tarihli ve 26220 say1l1 Resm Gazete de yay1mlanan Hayvan Deneyleri Etik Kurullar1n1n al1_ma Usul ve Esaslar1na Dair Ynetmelik yrrlkten kald1r1lm1_t1r. Gei_ hkmleri MADDE 24  (1) Yeniden HADMEK olu_turuluncaya kadar mevcut HADMEK grevine devam eder. (2) Ynergeleri onayl1 HADYEK lerin ynergelerinin bu Ynetmeliin yrrle girdii tarihten itibaren iki y1l ierisinde bu Ynetmelie uyumlu hale getirilmesi zorunludur. Yrrlk MADDE 25  (1) Bu Ynetmelik yay1m1 tarihinde yrrle girer. Yrtme MADDE 26  (1) Bu Ynetmelik hkmlerini Orman ve Su 0_leri Bakan1 yrtr. :<TV68$a$gdJLln>@PRfhnpPR`bjl$a$gdlLNxz " DFZ\$a$gd\bd68NPln(*DFprnpj$a$gdjl24*,|~    "j l   " $ $a$gd$a$gd`brt "vx$a$gd "Z\    !!("*",$.$$$ % %$a$gd %%%z%|%b&d&((2+4+0.2. 00113344H5J5 6 67777$a$gd7::;;<<h>j>~@@@@@@0A4ADDDDFFFFHHK $ a$gd$a$gdDDDDFFFFKKK L PNPPP`PQQQQSSST~TTTT&U(UhhPCJaJhhCJaJhh5CJaJKKKK$M&MNNP PNPPPQQQQRRSSSS|T~TTT(U$a$gd6&P 1h:p[. A!"#$Q% @@@ NormalCJ_HaJmHsHtHD@D Ba_l1k 1$$dh@&a$5\RA@R Varsay1lan Paragraf Yaz1 TipiVi@V  Normal Tablo :V 44 la ,k@, Liste Yok VOV bolum_baslik1#5CJ OJQJ\^JaJ o(phr@r &Tablo K1lavuzu7:V0FF lR Balon MetniCJOJQJ^JaJfY@"f g~JBelge Balant1lar1-D M CJOJQJ^JaJQl!"& "& "& "& "& "& "& "& "& "& "& "& "& "& "& "&P'Z%.9SAxLV3agrzք Q-jO    78CDfgnoMN)*OP}~3 4 * +   / 0 c d 89  BClm+,klST`anoVWnoXY;<Z[:;01  K L p q }!~!!!##I$J$r%s%&&%&&&S&T&&&&&T'U'''(((())****X+Y+++++++--A.B...////0000223333c4d44495:5V6W688e8f888999999y;z;;;<<R<S<{<|<<<<<<<%=&=a=b=====>>>>>>0?1???;<@v@w@@@@@RASAAAPBQBZE[EEEdGeGHHIIIIJJ_J`JnJoJJJJJ,K-KKKxLyLLLLLhMiM)N*NNN%P&PPPQQ]R^RRRSS9T:TTT!U"UUUUU#V$VVVVVWW"X#XXXXYYYYY-Z.ZZZ[[0\1\\\s]t]]]^^_ _____t`u`2a3aaambnbbbccdcccdd;d>>>>>0?1???;<@v@w@@@@@RASAAAPBQBZE[EEEdGeGHHIIIIJJ_J`JnJoJJJJJ,K-KKKxLyLLLLLhMiM)N*NNN%P&PPPQQ]R^RRRSS9T:TTT!U"UUUUU#V$VVVVVWW"X#XXXXYYYYY-Z.ZZZ[[0\1\\\s]t]]]^^_ _____t`u`2a3aaambnbbbccdcccdd;d>>>q?x?CCLGTGlItI=JEJJJyLLLLLLMMN!NRRRRuSSwTT UUUUZZ]']bb]dfdeeeeeeeeeeeeeeef fff#f%f/f0f7fIfPfRfZf[fgfvfffffffffffffgg g gg g*g,g3gJgOgPgUg#o&oqqsstt ww}}DKˆӆ%dl BT]`ep'SSPSS[,q /Zrc\h^`OJQJo(hHh^`OJQJ^Jo(hHohpp^p`OJQJo(hHh@ @ ^@ `OJQJo(hHh^`OJQJ^Jo(hHoh^`OJQJo(hHh^`OJQJo(hHh^`OJQJ^Jo(hHohPP^P`OJQJo(hH^`OJPJQJ^Jo( ^`OJQJo(o pp^p`OJQJo( @ @ ^@ `OJQJo( ^`OJQJo(o ^`OJQJo( ^`OJQJo( ^`OJQJo(o PP^P`OJQJo([,/Zrc:2/.L{]_$\!<(u**E2e:O:[`)Tahoma;Wingdings?5 :Cx Courier New?Wingdings 2"q""g MM!x4d3qHX)? I2KT TIP FAKLTERS0Sait ALCAM  Oh+'0  8 D P \hpxKT TIP FAKLTERSSait ALNormalCAM2Microsoft Office Word@e@cW@$[4@$[4՜.+,0 hp|  M' KT TIP FAKLTERS  Konu Bal  !"#$%&'()*+,-./0123456789:;<=>?@ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ[\]^_`abcdefghijklmnopqrstuvwxyz{|}~     Root Entry F0\^[41TableWordDocument8lSummaryInformation(DocumentSummaryInformation8CompObjp  FMicrosoft Office Word Belgesi MSWordDocWord.Document.89q