Ara艧t谋rma Makaleleri
Hititçe Çivi Yaz谋l谋 Metinlerde Geçen Tap谋nak Görevlileri
Temple Officials in Hittite Cuneiform Texts
Serkan DEM陌REL
Öz
Hititçe çivi yaz谋l谋 metinlerde, tap谋nak kurumlar谋nda görev yapan bir grup görevlinin unvanlar谋 geçmektedir. Görevlilerin unvanlar谋 tap谋naklarda çe艧itli i艧 kollar谋ndan insanlar谋n çal谋艧t谋r谋ld谋臒谋n谋 göstermektedir. Baz谋 unvanlar do臒rudan kült pratikleri ile ilgilidir. Farkl谋 unvanlardan rahip ve rahibe, tap谋na臒谋n hem dini hem de idari anlamda yönetimini te艧kil eden bir ruhban grubun varl谋臒谋na i艧aret eder. Bu grubun içerisinde bizzat kral veya ona ba臒l谋 rahipler de vard谋r. Metinlerde geçen bilgilere göre tap谋naklar谋n dini yönlerinin yan谋 s谋ra dünyevi özelliklere de sahiptir. Tap谋naklar çe艧itli i艧 kollar谋ndan, zanaatç谋lara, çiftçilik ve çobanl谋kla ilgili farkl谋 meslek gruplar谋n谋 da içerisine alan bir yap谋lanmaya sahiptirler. Bu görevliler kimi zaman tap谋naklar kimi zaman da devletin destekledi臒i bir üretim motivasyonuna sahip olmal谋d谋rlar. Ruhban s谋n谋f谋 d谋艧谋ndaki i艧 kollar谋n谋n, tap谋naklarda çal谋艧t谋r谋lma durumu ise belirsizdir. Tam zamanl谋 olarak bu kurumlarda görev yap谋yor olmalar谋n谋n yan谋 s谋ra, ko艧ullar谋n谋 bilmedi臒imiz yar谋 zamanl谋 veya bedenen gerçekle艧tirilen vergiler yoluyla tap谋naklarda çal谋艧t谋r谋l谋yor olabilirler.
Anahtar Kelimeler: Hititçe Çivi Yaz谋l谋 Metinler, Hitit, Tap谋nak, Görevliler
陌ngilizceyi Yabanc谋 Dil Olarak Ö臒renen Ö臒rencilerin Alg谋lad谋klar谋 Özerk Ö臒renme Düzeyleri ve Akademik Ba艧ar谋yla 陌li艧kisi Üzerine Nitel Bir Durum Ara艧t谋rmas谋
Ra艧ide DA臑 AKBA艦
Öz
Bu durum ara艧t谋rmas谋, 陌ngilizceyi yabanc谋 dil olarak ö臒renen ö臒rencilerin kendi alg谋lad谋klar谋 özerk ö臒renme düzeylerini ve bunun akademik ba艧ar谋yla ili艧kisini incelemeyi amaçlamaktad谋r. Bu nitel ara艧t谋rman谋n örneklemini, Türkiye'nin kuzeydo臒usundaki büyük bir üniversitenin 陌ngiliz Dili ve Edebiyat谋 Bölümü'nde ö臒renim gören toplam 8 ö臒renci olu艧turmu艧tur. Veriler yar谋 yap谋land谋r谋lm谋艧 yüz yüze görü艧meler yoluyla elde edilmi艧tir. Ara艧t谋rma, özerk oldu臒unu iddia eden ö臒rencilerin akademik ba艧ar谋lar谋n谋n daha yüksek oldu臒unu ortaya koymu艧tur. Bulgular, ayr谋ca ö臒rencilerin, ö臒renen özerkli臒i düzeyleri ile akademik ba艧ar谋lar谋 aras谋nda güçlü bir ili艧ki olabilece臒i konusunda bilinçli olduklar谋n谋 da desteklemektedir. Ö臒rencilere f谋rsat verildi臒i sürece ö臒rencilerin özerk ve akademik olarak ba艧ar谋l谋 olma potansiyeline sahip oldu臒u sonucuna var谋lmaktad谋r.
Nazi Edebiyat谋na Genel Bir Bak谋艧
An Overview of Nazi Literature
Emre Bekir GÜVEN
Öz
Alman edebiyat谋n谋n en s谋k tart谋艧谋lan, ancak tam tersi oranda ele al谋nan dönemi hiç ku艧kusuz Nazi (nasyonal sosyalist) idaresi alt谋ndaki, 1933 ile 1945 aras谋n谋 kapsayan Alman edebiyat谋d谋r. Bu dönemde, yak谋lan kitaplar ve sistematik sansürden öte bir mekanizman谋n yan谋 s谋ra kendi içine dönen (innere Emigration) ve kendisini sansürleyen ya da esas yazmak istedi臒i d谋艧谋nda tema ve tekniklere e臒ilen yazarlar söz konusudur. Öte yandan, bu döneme kadar Alman dili, edebiyat谋 ve kültürüne katk谋 sunmu艧 yazarlar göç etmek ya da sürgüne gitmek zorunda kalm谋艧 ve göçmen ya da sürgün edebiyat谋 (Emigrantenliteratur, Exilliteratur) üretmi艧tir. Bunlar, bilimsel literatürce konu艧ulan ve tart谋艧谋lan konulard谋r. Ancak bizzat failler olarak Nazilerin ürettikleri ya da güdümlerinde ilerleyen edebiyat (Literatur der Täter) genellikle göz ard谋 edilmektedir. Bu çal谋艧ma, a臒谋rl谋kl谋 olarak 1933 ile 1945 aras谋ndaki dönem olmak üzere, öncesiyle birlikle Nazi edebiyat谋n谋 ele almakta ve bu “karanl谋k döneme” temel yönleriyle 谋艧谋k tutabilmeyi amaçlamaktad谋r.
Notes on the Two Geomancy Books
Sava艧kan Cem BAHADIR
Öz
Reml (?? ?) kelimesi terim olarak “kaybolan bir 艧eyin yerini bulmak, merak edilen bir i艧in sonucunu ö臒renmek amac谋yla kum üzerine çizilen çizgilerle fal bakmak” demektir. Araplar aras谋nda yayg谋n bir fal çe艧idi olan remil zamanla di臒er kültürlere de geçmi艧, bu arada yüklendi臒i anlamlar geni艧lemi艧; çizgileri Batlamyus astronomisindeki on iki burç ve dört vetede benzetilerek on alt谋 hânelik 艧ekillere dönü艧türülmü艧; y谋ld谋z fallar谋nda da oldu臒u gibi remilde de u臒urlu ve u臒ursuz kabul edilen hatlara i艧aret edilmi艧tir. Sonra da bunlar谋n her biri maddî âlemdeki varl谋klar s谋n谋f谋ndan birine tahsis edilip ilm-i nücûma paralel ve benzer sonuçlar veren bir ilim ortaya ç谋kar谋lm谋艧t谋r. Daha sonraki dönemlerde bu fal için kum yerine kâ臒谋t veya tahta kullan谋lmaya ba艧land谋臒谋 halde fal谋n ad谋 de臒i艧memi艧tir. Literatürde daha çok hattü’r-reml 艧eklinde geçer; Türkçede ise “remil atmak” / “remil dökmek” denilmektedir. Haz谋rlanan çal谋艧ma birbirlerine yak谋n zamanda haz谋rlanm谋艧 biri yazma (Risâletü’r-reml isimli eser Milli Kütüphane Ankara Adnan Ötüken 陌l Halk Kütüphanesi 06 Hk 2725/1 numarada kay谋tl谋d谋r ve istinsah tarihi 1891’dir) di臒eri ise matbu (Remilnâme isimli eser Bayerische Staats Bibliothek (Bavyera Devlet Kütüphanesi) A.or 6072 numarada kay谋tl谋d谋r ve bas谋m tarihi 1840’t谋r) iki remilnâme hakk谋nda bilgi vermeyi ve aralar谋ndaki farkl谋l谋klar谋 göstermeyi amaçlamaktad谋r.
Fiil Yap谋m谋 Verb Formation in Kitâbu Âdâbu't-Tâlibîn
Berat KUL
Öz
Türkçe, yap谋 bak谋m谋ndan sondan eklemeli dillerdendir. Yeni kelime olu艧turmak için oldukça fazla ek bulunmaktad谋r. Bu eklerle s谋n谋rs谋z say谋da yeni ve anlaml谋 sözcük türetmek mümkündür. Bu da Türkçenin yeni kelime türetmedeki gücünün ne denli yüksek oldu臒unu göstermektedir. Bu ba臒lamda, yeni bir sözcük türetmek için yap谋m ekleri oldukça önemli bir yere sahiptir. Türkçedeki eklerin görev ve i艧levlerini anlayabilmek için tarihi dönemlerden günümüze kadar ula艧an metinlerin ayr谋nt谋l谋 dil incelemesinin yap谋lmas谋 gerekmektedir. Günümüz Türkçesi ile ilgili birçok sorunun yan谋t谋 da bu dönem metinlerinin etrafl谋ca incelenmesiyle aç谋kl谋臒a kavu艧acakt谋r. Bu makalenin haz谋rlanmas谋ndaki amaç da eski Anadolu Türkçesine ait bir eseri daha tan谋tmak ve bu yolla günümüz Türkçesinin anla艧谋lmas谋na katk谋da bulunmakt谋r. Detayl谋 dil incelemesi yap谋lan çal谋艧malar谋n artmas谋 dilin tarihi seyrini gün yüzüne ç谋kartacak ve güncel halini daha da etkin hale getirecektir. Bu makalede fiiller, yap谋m morfolojisi bak谋m谋ndan incelenmi艧 olup isimden fiil yapan ve fiilden fiil yapan ekler olmak üzere iki ana ba艧l谋臒a ayr谋lm谋艧t谋r. Çal谋艧mada fiille ilgili k谋sa bir giri艧 yap谋ld谋ktan sonra tespit edilen ekler alt gruplar halinde incelenmi艧tir. 陌nceleme s谋ras谋nda baz谋 eklerin kullan谋m s谋kl谋臒谋n谋n fazla baz谋lar谋n谋n ise seyrek oldu臒u tespit edilmi艧tir. Hatta baz谋 eklere tek örnekte rastlanmaktad谋r. Elde edilen veriler 谋艧谋臒谋nda eklerin genel özellikleri k谋saca belirtilmi艧 ve tespit edilen her bir ekin incelemeye konu olan eserdeki tan谋klar谋na ba艧vurulmu艧tur.
Cengiz Da臒c谋’n谋n Onlar da 陌nsand谋 Roman谋n谋n Özne ve 陌ktidar Ba臒lam谋nda 陌ncelenmesi
An Analysis of Cengiz Da臒c谋's novel Onlar Da 陌nsand谋 in the Context of Subject and Power
P谋nar DE臑陌RMENC陌
Öz
Çal谋艧mada, Cengiz Da臒c谋’n谋n Onlar da 陌nsand谋 adl谋 roman谋na yans谋yan özne ve iktidar ili艧kisi tespit edilerek incelendi. Bu ili艧kileri tespit ederken Michel Foucault, Martin Heidegger, Descartes gibi dü艧ünürlerin özne ve iktidar kavramlar谋n谋 ele al谋艧 biçimlerinden yararlan谋ld谋. Çal谋艧mada özne ve iktidar aras谋ndaki ba臒, iktidar谋n birey üzerindeki etkisi, bireyin iktidar taraf谋ndan gözetim alt谋nda tutulmas谋 vb. konular谋n gösterilmesi amaçland谋. Çal谋艧mada ele al谋nan Onlar da 陌nsand谋 roman谋nda K谋r谋m Türklerinin Sovyet rejiminden çekti臒i zulüm ve s谋k谋nt谋lar, bireyin iktidar taraf谋ndan öznele艧tirilmesi, iktidar谋n kendi varl谋臒谋n谋 devam ettirmek için halktan beslenmesi gibi hususlar üzerinde duruldu. Metnin birinci bölümünde özne ve iktidar kavram谋n谋n tan谋m谋 ve tarihsel süreci hakk谋nda bilgi verildi. 陌kinci k谋s谋mda ise Onlar da 陌nsand谋 adl谋 roman谋n谋n yap谋 incelemesi yap谋ld谋. Son bölümde de ad谋 geçen roman谋n özne ve iktidar aç谋s谋ndan incelenmesine yer verildi.
An Example of Tabirnama, Reg谋stered in Suleymaniye Manuscript Library (Syek) Hac谋 Mahmud Efendi Department, Number 06242-002
Halil ACER
Öz
陌nsanl谋k tarihiyle ayn谋 tarihe sahip olan rüya olgusu en ba艧谋ndan günümüze kadar önemini korumaktad谋r. Zira insano臒lu, anlamland谋ramad谋臒谋 bir 艧ekilde muhatap oldu臒u rüyalar谋 anlaml谋 hale getirmeye çal谋艧m谋艧t谋r. En kadim medeniyetlerde de merak konusu olan rüyalar günümüze kadar birçok farkl谋 disiplin taraf谋ndan incelenmi艧, rüya ve tabiri konusunda “tabirname” ad谋 verilen pek çok eser kaleme al谋nm谋艧t谋r. Tabirnameler, döneminin dil ve edebiyat özelliklerini yans谋tan metinler olmalar谋 aç谋s谋ndan edebiyat谋n ara艧t谋rma alan谋na girmektedir. Bu çal谋艧mada, yaz谋ld谋臒谋 dönemin dil ve kültürel özelliklerini aktarmas谋, bir tabirin farkl谋 türevlerine yer vererek içeri臒i zengin örnekler bar谋nd谋rmas谋 ve konunun anla艧谋l谋rl谋臒谋n谋 zenginle艧tirmesi bak谋m谋ndan önemli nitelikler ta艧谋yan, Süleymaniye Yazma Eserler Kütüphanesi (SYEK) Hac谋 Mahmud Efendi Bölümü 06242002 Numarada kay谋tl谋 olan Ahmed el-Buni’ye ait tabirname türündeki yazma eserin fiziki durumu ve muhtevas谋 hakk谋nda bilgi verilmeye çal谋艧谋lacakt谋r. Eser içerisinde tabir edilen durumlar ve diyaloglar halinde geli艧en tabirler ayr谋 ayr谋 tablolar halinde verilerek muhtevan谋n daha da anla艧谋l谋r hale gelmesi ve içeri臒e daha kolay ula艧谋labilmesi amaçlanm谋艧t谋r. Ayr谋ca eserin müellifi kabul edilen Ahmed el-Buni’nin rüya hakk谋ndaki görü艧leri, eserin ihtiva etti臒i konular, eserin kaynaklar谋, tabirine yer verilen nesneler ve tabir usulleri gibi durumlar tespit edilmi艧tir. Ayet, hadis, kelam-谋 kibar, deyimler ve tarihi ki艧ilerden yap谋lan al谋nt谋larla konular谋n daha da anla艧谋l谋r k谋l谋nmas谋 sa臒lanm谋艧t谋r
Yazar谋 Bilinmeyen Bir Kaside-i Bürde Tercümesi
Translation of a Kaside-i Burde by an Unknown Author
Shrouk MOHAMED Maysam SBOU
Öz
Bu çal谋艧mada, Oxford Üniversitesi Bodleian Kütüphanesinde Ms. Arab. D. 180 numaras谋 ile kay谋tl谋 bulunan ve yazar谋 bilinmeyen bir kaside-i Bürde tercümesinin metnine yer verilmi艧tir. Katalog numaras谋 verilen bu yazma üzerinde çal谋艧谋rken kar艧谋la艧谋lan ba艧ka bir nüshan谋n da çal谋艧maya dâhil edilmesiyle mukayeseli bir metin olu艧turulmu艧tur. Bûsîrî taraf谋ndan 13. as谋rda el-Kevâkibü’d-dürriyye fî medh?i h?ayri’l-beriyye ad谋yla yaz谋lan ve 陌slam Edebiyat谋 dairesinde kendisine oldukça geni艧 yer bulan bu kasideye çok say谋da tahmis ve bilhassa 艧erh yaz谋ld谋臒谋 bilinmektedir. Türk Edebiyat谋’nda Hz. Peygamber’e kar艧谋 duyulan derin sevgi ve muhabbet sebebiyle onunla ilgili her 艧eyi Türkçeye aktarma çabas谋n谋n oldu臒u da görülmektedir. Kasidei Bürde tercümelerini de bu çaban谋n bir yans谋mas谋 olarak ele almak mümkündür. Kaside-i Bürde, M谋s谋r, 艦am, Türkiye, Fas ve Hicaz gibi birçok bölgede büyük be臒eni toplam谋艧 ve birçok dile çevrilmi艧tir. Türk Edebiyat谋nda mezkûr kaside ile ilgili yap谋lan tahmis, tesbî?, ta?艧ir, ta艧tir gibi çal谋艧malar, bu eserin Türk-陌slam kültüründeki yerini peki艧tirmi艧tir. El-Bûsîrî'nin hayat谋, eserleri ve Kaside-i Bürde’nin yaz谋l谋艧 amac谋 üzerinde durularak, eserin 陌slam Edebiyat谋’ndaki ve özellikle Türk Edebiyat谋ndaki etkileri ve yans谋malar谋 detayl谋 bir 艧ekilde incelenmi艧tir
