雪梨视频

陌lkokul ö臒rencilerine “orman” konusunu anlatmak, onlar谋n alg谋s谋n谋 geli艧tirmek önemli. Çünkü gelece臒in vatanda艧谋, bürokrat谋, siyasetçisi, hakimi, savc谋s谋, mühendisi vb. olacak bu çocuklara orman谋 sevdirmek, orman谋n gelece臒ine sahip ç谋kmak aç谋s谋ndan de臒er ifade edecektir. Tabii ki çok say谋da çocu臒a bunu anlatamay谋z. Ancak ö臒retmenlere anlatabiliriz. Bunun sonucunda ö臒retmenlerin de çocuklara anlatabilece臒ini dü艧ünebiliriz. Bu çerçevede a艧a臒谋daki ödevi, bir orman sevdal谋s谋 olarak, bir görev olarak, ciddiyetle yerine getirmenizi bekliyorum.

 “Yeralt谋 suyunun beslenmesinde ormanlar谋n rolü” konusunu her ö臒renci yaz boyunca Trabzon (Ortahisar 陌lçesi) d谋艧谋nda 10 ilkokul ö臒retmenine sözlü olarak anlatacak. Anlat谋m谋n谋 ö臒retmenin ismi ile görüntülü kaydedecek. Anlat谋m谋n谋n niteli臒i ile birlikte “Ormanc谋l谋k Politikas谋” dersi ara s谋navlardan birisinin notu olarak de臒erlendirilecek. Ba艧ar谋lar dilerim.

Prof.Dr.Cantürk GÜMÜ艦

Yeralt谋 Suyunun Beslenmesinde Ormanlar谋n Rolü

Ya臒mur yere dü艧tü臒ünde, bir k谋sm谋 kara yüzeyi boyunca akarsulara, nehirlere veya göllere akar, bir k谋sm谋 ise topra臒谋 nemlendirir. Bu suyun bir miktar谋 bitki örtüsü taraf谋ndan kullan谋l谋r; biraz谋 ise buharla艧arak atmosfere geri döner. Suyun bir bölümü ise topra臒a s谋zar, doymam谋艧 bölgeden akar ve alt谋ndaki zeminin doygun oldu臒u hayali bir yüzey olan su tablas谋na ula艧谋r. Böylece yeralt谋 suyu olu艧ur. Yeralt谋 suyu ya臒an ya臒mur ve eriyen kar sular谋ndan beslendi臒i kadar, sulak alan, göl ve nehirlerden süzülen sulardan da yararlan谋r. Yeralt谋 suyu, insanlar taraf谋ndan tüketilen tatl谋 suyun ortalama üçte biri kadard谋r. Ancak dünyan谋n baz谋 bölgelerinde bu oran %100'e ula艧abilmektedir.  

Hemen her gün çevremizde göller, nehirler, buz, kar ve ya臒mur 艧eklinde olmak üzere suyu görürüz. Ancak, görünmeyen, toprak içerisinde ve akifer ad谋 verilen alanlarda da çok miktarda su vard谋r. Her ne kadar gözle göremesek de, bu su, ayaklar谋m谋z谋n alt谋ndad谋r ve halen de hareket etmektedir. Su döngüsünün bir parças谋 olarak, yeralt谋 suyu, birçok akarsu ve nehrin olu艧umunda ve beslenmesinde önemli katk谋da bulunur. Bitkiler ve hayvanlar için nehir ve sulak alan habitatlar谋 üzerinde güçlü bir etkiye sahiptir. 陌nsanlar binlerce y谋ld谋r yeralt谋 suyunu kullanmaktad谋r. Günümüzde de içme ve sulama suyu olmak üzere önemli oranda bir kullan谋m yeri vard谋r. Yeryüzündeki ya艧am, t谋pk谋 yüzey sular谋nda oldu臒u gibi yeralt谋 sular谋na da ba臒l谋d谋r.

Ormanda veya ba艧ka bir alanda yeti艧en a臒açlar谋n hem yukar谋ya, 谋艧谋臒a, güne艧e do臒ru hem de de toprak içerisinde, a艧a臒谋da do臒ru kök büyümesinden bahsedebiliriz. Biz ormanc谋lar, yukar谋ya do臒ru olan büyümeye “boy büyümesi” deriz. Odun ihtiyac谋m谋z谋n kar艧谋lanmas谋nda bu büyüme çok i艧imize yarar. Bu nedenle de hesaplamalar谋m谋zda, bu büyümeden kaynaklanan odun hacim art谋m谋 için de “y谋ll谋k art谋m” ifadesini kullan谋r谋z. Ku艧kusuz büyüme ya da art谋m a臒aç köklerinin sa臒l谋kl谋 büyümesine ba臒l谋d谋r. Toprak içerisinde köklerin büyümesi ve geli艧mesi, a臒ac谋n beslenmesi ve büyümesi için çok önemlidir. A臒aç beslendikçe büyüyecektir.  A臒aç köklerinin topraktaki yolculu臒u, topra臒谋n daha nemli oldu臒u alanlara yönelecektir. Bu nemli alanlar nemlili臒ini bazen ya da ço臒unlukla yeralt谋 suyuna borçludur. Baz谋 a臒açlar k谋sa sürede, baz谋lar谋 ise yüzlerce y谋l içinde kökleri vas谋tas谋yla yeralt谋 suyuna ula艧acak ve bu sayede beslenme ve geli艧melerini taçland谋racaklard谋r. Bu a臒açlar谋n ömrü de do臒al olarak uzayacakt谋r. A臒aç öldü臒ünde ise do臒al olarak kökleri de ölecektir. Yeralt谋 suyuna kadar uzanmakta olan kökler ölünce, zamanla çürüyecek ve yeryüzü ile yeralt谋 suyu aras谋nda bir hol (delik)  olu艧acakt谋r. Ya臒谋艧 durumunda kar ve ya臒mur sular谋n谋n bir k谋sm谋 bu delik veya deliklerden süzülerek yeralt谋 suyuna kat谋lacakt谋r. Böylece bir taraftan yüzeysel ak谋艧 ve dolay谋s谋yla erozyon azalacak, di臒er taraftan da tatl谋 su kayna臒谋n谋n beslenmi艧 olmas谋 ile insanlara temiz su sa臒lanmas谋na katk谋 yap谋lm谋艧 olacakt谋r. Yeralt谋 suyunun beslenmesinde ölü a臒açlar谋n stratejik bir görev üstlenebilece臒ini görmekte büyük yarar vard谋r.

Do臒al bir orman alan谋nda a臒açlar谋n ölmesiyle olu艧an bu delikler kapanmaz. Çünkü bu deliklerin kapanmas谋n谋 ormanc谋lar谋n ölü örtü dedikleri tabaka engeller. Gerçekten de a臒açlardan her y谋l ibre, yaprak, dal, tohum, kozalak vb. organik maddeler dökülmektedir. Bu maddeler zamanla çürüyerek humuslu ve a臒aç için besleyici bir tabakaya dönü艧ür. Ancak ölü örtü her y谋l toprak üstünde birikmeye devam eder. Bu tabaka suyun alt kademelere geçmesine her zaman izin verir. Deliklerin t谋kanmas谋na yol açacak malzemenin geçmesini engeller. Süzgeç gibi bir görev görür. Bu sürecin i艧lemesi için yüzlerce y谋l gerekir.

Ormanlar谋n yeralt谋 suyunun beslenmesi konusundaki bu i艧levini insano臒lunun ba艧ka bir 艧ekilde yapma olana臒谋 var m谋? Normal bir orman谋n yeralt谋 suyunu bu 艧ekilde beslemesi için en az 300-500 y谋l gibi bir sürece ihtiyaç duyulacakt谋r. Do臒al ve ya艧l谋 ormanlarda bu kendili臒inden olur. Bizlerin, ço臒umuzun ormanlar谋n sa臒lad谋臒谋 bu olanaktan haberimiz bile yoktur. Bir yerlere birkaç a臒aç dikti臒imizde, orman kurdu臒umuzu zannederiz. Oysa bir orman谋n olu艧umu, kendisinden beklenen bu türden i艧levler için yüzlerce y谋lda gerçekle艧ebilir.