Makine dairesi donan谋mlar谋n谋n, gemilerin özellikle i艧letme maliyetleri ve seyir güvenli臒i üzerine etkileri oldukça büyük öneme sahiptir. Bu etki, gemi makineleri ile ilgili operasyonlar谋n (i艧letme faaliyetleri) nas谋l bir düzen, disiplin ve bilgi birikimi ile gerçekle艧tirildi臒ine ba臒l谋 olarak olumlu ya da olumsuz sonuçlar do臒urabilir. Bu sonuçlar谋n da çarpan etkileri çevre temizli臒i, güvenlik, yak谋t tüketimi, stabilite ve konfor gibi temel parametrelerde kar艧谋m谋za ç谋kmaktad谋r. Bu ba臒lamda, Gemi Makineleri 陌艧letme Mühendisli臒i bölümü, yukar谋da bahsedilen etkilerin olumsuz yanlar谋n谋 gidermek, olumlu yanlar谋n谋 ise geli艧tirmek amac谋yla, gemilerin sefer ömürleri boyunca özel ilgi gösterilmesi ve özel ara艧t谋rmalar谋n yap谋lmas谋n谋 gereklili臒inden do臒mu艧tur. Günümüzde gemiler ve denizcilik alan谋nda kullan谋lan, ye艧il gemi, yenilenebilir enerji, alternatif yak谋tlar, emisyon azaltma, balast suyu ar谋tma sistemleri, titre艧im analizi gibi anahtar kelimeler do臒rudan Gemi Makineleri 陌艧letme Mühendisli臒inin çal谋艧ma alanlar谋 ile ilgilidir. Ayr谋ca, ana makine, yard谋mc谋 makineler veya güverte üstü makinelerinde olu艧acak herhangi bir ar谋za, hasar ve benzeri durumlarda ilk tespit, te艧his ve çözüm üretme aç谋s谋ndan yeti艧mi艧 kalifiye gemi makineleri i艧letme mühendislerine ihtiyaç duyulmaktad谋r. Ticari rekabetin oldukça yo臒un ya艧and谋臒谋, tüketici ihtiyaçlar谋n谋n zamanla yar谋艧t谋臒谋 günümüzde deniz yoluyla gerçekle艧en ticaretin, gemide meydana gelecek bu tür ar谋zalar nedeniyle hem zaman hem de maliyetler aç谋s谋ndan aksamamas谋 için Gemi Makinalar谋 陌艧letme Mühendisli臒i alan谋nda istihdam edilecek bireylere kazand谋r谋lacak mesleki yeterlikler büyük önem kazanm谋艧t谋r. Hem yerli hem de yabanc谋 armatör firmalar, mezunlar谋m谋za olan ihtiyaçlar谋n谋 kariyer günlerinde, fuarlarda, mesleki ve akademik toplant谋larda özellikle belirtmektedirler.
Bu ba臒lamda, KTÜ Gemi Makineleri 陌艧letme Mühendisli臒i Bölümü 2016 y谋l谋nda, denizcilik sektörünün gelece臒i ve hedefleri do臒rultusunda, ba艧ta ülkemiz olmak üzere dünya deniz ticaret filolar谋n谋n ihtiyaçlar谋na yönelik olarak nitelikli “Uzakyol Ba艧mühendisi” yeti艧tirmek amac谋yla kurulmu艧tur. Gemi Makineleri 陌艧letme Mühendisli臒i bölümü ilk kez 2021-2022 akademik takviminde, 30 ö臒renci kontenjan谋 ile e臒itim-ö臒retime ba艧lam谋艧t谋r. Zorunlu haz谋rl谋k s谋n谋f谋n谋n devam谋nda lisans dersleri program türü %30 陌ngilizcedir. 陌ngilizce haz谋rl谋k s谋n谋f谋 Karadeniz Teknik Üniversitesi Kanuni (Merkez) Yerle艧kesi'ndeki Yabanc谋 Diller Yüksekokulu taraf谋ndan yürütülmektedir. Lisans derslerinin %30'u 陌ngilizce olarak verilmektedir. Teorik dersler KTÜ Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi Çamburnu Yerle艧kesi dersliklerinde, Uygulamal谋 dersler ise KTÜ Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi Muammer Dereli Yerle艧kesi ile KTÜ Sürmene Abdullah Kanca Meslek Yüksekokulu atölye ve laboratuvarlar谋nda yap谋lmaktad谋r. Merkezi yerle艧tirme sistemi ile gelen ö臒renciler, ayr谋ca mülakat ve beden yeterlili臒i testine tabi tutulmaktad谋r. Bölümde e臒itim-ö臒retim, denizcilik örf ve adetlerine uygun olarak yap谋lmakta olup, ayr谋ca ö臒rencilerin üniforma giyme zorunlulu臒u vard谋r.
Bölümün ders müfredat谋, Gemiadamlar谋n谋n E臒itim, Belgelendirme ve Vardiya Standartlar谋 Hakk谋nda Uluslararas谋 Sözle艧mesi (STCW-78) dikkate al谋narak, 10/2/2018 tarih ve 30328 say谋l谋 Resmi Gazete’de yay谋mlanan “Gemiadamlar谋 ve K谋lavuz Kaptanlar Yönetmeli臒i”, 12/02/2018 tarihli ve 12159 say谋l谋 Resmi Gazete’de yay谋mlanan “Gemiadamlar谋 ve K谋lavuz Kaptanlar E臒itim ve S谋nav Yönergesi”, 13.02.2006 tarihli ve 26079 say谋l谋 Resmi Gazete’de yay谋mlanan “Denizcilik E臒itimi Denetleme ve Kalite Standartlar谋 Esaslar谋 Hakk谋nda Yönetmelik” ve 22.04.2007 tarihli ve 26501 say谋l谋 Resmi Gazete’de yay谋mlanan “Gemiadam谋 Yeti艧tirme Kurslar谋 Yönetmeli臒i” do臒rultusunda haz谋rlanm谋艧t谋r.
Bölümdeki e臒itim ö臒retimin IMO STCW 78 sözle艧mesine uygunlu臒u, Ula艧t谋rma Bakanl谋臒谋 Denizcilik Genel Müdürlü臒ü Ba臒谋ms谋z Denetleme Kurulu taraf谋ndan onaylanm谋艧t谋r. Ayr谋ca Bölümde, Uluslararas谋 Derecelendirme Kurulu艧u olan RINA taraf谋ndan onaylanan ISO 9001:2008 Kalite Yönetim Sistemi uygulanmaktad谋r.
Gemi Makineleri 陌艧letme Mühendisli臒i Bölümü müfredat谋 STCW 78 / 2010 düzenlemeleri (Gemiadamlar谋n谋n E臒itimi Belgelendirilmesi ve Vardiya Tutma Standartlar谋) Sözle艧mesi'ne göre haz谋rlanm谋艧t谋r. Bölüm ö臒rencilerinin mezun olabilmek için 150 i艧 günü Atölye Staj谋n谋 (Tasar谋m ve 陌malat, Kontrol ve Otomasyon, Mekanik ve Enerji Sistemlerinin Bak谋m谋 Onar谋m谋), tamamlamalar谋 gerekmektedir. 3. S谋n谋f谋n Güz döneminin tamamlanmas谋n谋n hemen ard谋ndan ba艧layarak, 3. S谋n谋f谋n Bahar yar谋y谋l谋n谋 da kapsayan 7 ay süreyle 30 kredilik Aç谋k Deniz Staj谋n谋 yapan ö臒renciler, e臒itim-ö臒retimin ilk basama臒谋 olan STCW 78 in A-II/1 Bölümünü tamamlam谋艧 olurlar. Bu duruma gelen ö臒renciler Gemiadamlar谋 S谋nav Merkezi taraf谋ndan yürütülen Uzakyol Vardiya Zabitli臒i s谋nav谋na girmeyi hak kazan谋rlar. 7. ve 8. yar谋y谋llara devam edip ba艧ar谋yla bitirenler STCW 78 in A-II/2 e臒itimini tamamlam谋艧 olurlar. 陌ngilizce haz谋rl谋k s谋n谋f谋 ve devam谋nda 4 y谋ll谋k (8 yar谋y谋l) e臒itim plan谋nda yer alan bütün dersleri ba艧ar谋yla tamamlayan, en az 240 AKTS’ye sahip ö臒rencilere Gemi Makinalar谋 陌艧letme Mühendisli臒i alan谋nda lisans derecesi verilir. Mezun ö臒renciler ilk olarak T.C. Ba艧bakanl谋k Denizcilik Müste艧arl谋臒谋’na ba臒l谋 Gemi Adamlar谋 S谋nav Merkezi (GASM) taraf谋ndan yap谋lan uzakyol vardiya mühendisli臒i s谋nav谋na girerler. Ba艧ar谋l谋 olmalar谋 halinde “Uzakyol Vardiya Mühendisi” unvan谋 al谋rlar. 36 ay veya daha fazla deniz hizmeti sonras谋nda tekrar s谋nava girip " Uzakyol 陌kinci Mühendisi" unvan谋 al谋rlar. Ayn谋 艧ekilde, bu unvanla 36 ay veya daha fazla deniz hizmeti sonras谋nda son bir s谋nava girip ba艧ar谋l谋 olmalar谋 halinde "Uzakyol Ba艧mühendisi", denizcilikteki ismi ile “çarkç谋ba艧谋” unvan谋n谋 al谋rlar.
Gemi Makineleri 陌艧letme Mühendisli臒i Bölümü Trabzon'un Sürmene 陌lçesinde iki yerle艧kede e臒itim vermektedir. Muammer Dereli Yerle艧kesinde ö臒renci uygulamalar谋na yönelik, en son teknolojiyle donat谋lm谋艧 simülatör sistemleri (Köprüüstü, ARPA radar, Makine, S谋v谋 yük elleçleme ve GMDSS haberle艧me simülatörü), seyir, denizde güvenlik, gemicilik ve bilgisayar laboratuvarlar谋 yan谋nda, Çamburnu Yerle艧kesi'nde Deniz Ula艧t谋rma 陌艧letme Mühendisli臒i Bölümüne ait yang谋n e臒itim ünitesi ile gemi terk sisteminden olu艧an Denizde Güvenlik E臒itim Merkezi bulunmaktad谋r. Ayr谋ca Muammer Dereli Yerle艧kesinde ö臒rencilerin bar谋nma ihtiyac谋n谋 kar艧谋layan Yurtkur binas谋 ve sportif faaliyetleri yerine getirebilecekleri bir kapal谋 spor salonu mevcuttur. Bunlar谋n yan谋nda 1. S谋n谋ftan itibaren baz谋 teorik dersler KTÜ merkez kampüsünün yak谋n谋nda bulunan KTÜ Sahil Tesisleri yerle艧kesindeki fakülte ek binam谋zda yap谋lmaktad谋r.
Ülkemizde bu bölüm mezunlar谋 Türk ve yabanc谋 bayrakl谋 yolcu gemileri, deniz otobüsleri ile uzakyol seferi yapan dökme yük, konteyner, tanker ve RO-RO gemilerinde “Uzakyol Vardiya Mühendisi” olarak görev alabileceklerdir. Mezunlar ayr谋ca karada denizcilik firmalar谋nda enspektör ve teknik müdür olarak, liman ve liman i艧letme kurulu艧lar谋nda, klas kurulu艧lar谋nda, tersanelerde, Ula艧t谋rma, Denizcilik ve Haberle艧me Bakanl谋臒谋'n谋n ilgili birimlerinde, gemi makineleri imal, bak谋m tutum ve tesislerini gerçekle艧tiren özel firmalarda, istihdam edilmektedir. Ülkemizde oldu臒u gibi dünyada da “Uzakyol Vardiya Mühendisi”ne yo臒un bir talep vard谋r.Gemilerin sevk ve idaresinin teknik bölümden sorumlu, gemide mevcut bulunan her türlü mekanik, elektronik cihazlar谋n, kazanlar谋n, ana makine, yard谋mc谋 makineler ve kargo sistemlerinin gerek planl谋 bak谋m tutum operasyonlar谋ndan, gerekse i艧letmecilik anlam谋nda sorumlu ki艧idir. K谋saca gemideki sevk i艧lemleri d谋艧谋nda tüm teknik i艧lerden sorumlu olan gemi adamlar谋d谋r.
Gemi Makineleri 陌艧letme Mühendisli臒i müfredat谋 temel olarak ö臒rencileri deniz ticaret gemilerinde makine vardiya zabiti görevlerine haz谋rlamay谋 amaçlar. Mezunlar, uygun gemilerde makine zabiti dönemini takiben, uzakyol gemilerinde ba艧mühendis olarak çal谋艧abilmektedir. Ayr谋ca gemilerin bak谋m ve tutumundan sorumlu mühendisler ve ticari gemi filolar谋n谋n teknik sorumlular谋 olarak da i艧 bulabilirler. Bunun yan谋s谋ra karada, enerji alan谋nda ve turizm sanayinin otelcilik teknik hizmetleri ile ilgili pozisyonlar谋nda da i艧 bulabilmektedirler.
