ELEKTRİK MAKİNALARI - I
LABORATUVAR HAKKINDA BİLGİLER
Açık Adı |
: |
Elektrik Makinaları - I |
Kısa Adı |
: |
Elmak1 |
±·¾±³Ù±ð±ô¾±ÄŸ¾± |
: |
Lisans lab |
Sorumlusu (Asıl) |
: |
Dr. ÖÄŸr. Üyesi Hakan KAHVECİ |
Sorumlusu (Yedek) |
: |
Prof. Dr. H. İbrahim OKUMUŞ |
Teknik Sorumlu |
: |
Tek. Yüksel SALMAN |
°³Ü±ô±ô²¹²Ôı³¦Ä±±ô²¹°ù |
: |
Lisans öÄŸrencileri |
Kuruluş Amacı ve Genel Bilgiler
Elektrik makinalarının temelini oluÅŸturan manyetik devrelerin tanıtılması, deÄŸiÅŸik türdeki elektrik makinalarının yapıları, çalışmaları ve kullanım alanlarının kavratılması dersin teorik kısmında iÅŸlenmekte olup çeÅŸitli uygulamalar ile teorinin pekiÅŸtirilmesi saÄŸlanmaktadır.
Yapılan Deneyler
Deneyler
İlk 4 form bütün laboratuvarlar için doldurulması zorunlu ortak formlardır. Bunlara Laboratuvarlar ana sayfasından da eriÅŸilebilir.
Yapılacak Deneyler yukarıda verilmiştir.
Duyurular
Covid-19 tedbirleri çerçevesinde yapılacak laboratuvar uygulaması ile ilgili bilgiler aÅŸağıda Uzaktan EÄŸitim Süreci baÅŸlığı altında verilmektedir.
Uzaktan EÄŸitim Süreci
COVİD-19 TEDBİRLERI SÜRECİNDE ELEKTRİK MAKİNALARI I LABORATUVARI AÅžAÄžIDAKİ GİBİ UYGULANACAKTIR
Elektrik Makinaları I dersi laboratuvarı kapsamında isimleri yukarıda Deneyler baÅŸlığı altında verilen 4 deney yapılmaktadır. Uzaktan eÄŸitim sürecinde bunlardan 3 tanesi yaptırılacak, bir tanesi de normalleÅŸme süreci baÅŸladığında ayrılan 2 haftalık sürede bizzat laboratuvarda yapılacaktır. Uzaktan eÄŸitim sürecinde yapılacak deneyler aÅŸağıda verilmiÅŸtir.
Uzaktan EÄŸitim Sürecinde Yapılacak Deneyler
³§Ä±°ù²¹ |
Deneyin adı |
Sorumlu AraÅŸtırma Görevlisi |
1 |
3 Fazlı ASM’lerin Besleme Gerilimi GenliÄŸi ve Frekansına Hız ve Moment Cevabı |
ArÅŸ. Gör. Furkan M. KIRIKÇI |
2 |
3 Fazlı Asenkron Motorun Devre parametrelerinin Elde Edilmesi |
ArÅŸ. Gör. Elif Selin DURAK
|
3 |
Åžönt, ve Seri Uyarmalı DoÄŸru Akım Makinasında hız ayarı ve w-M karakteristiÄŸi |
ArÅŸ. Gör. Mustafa AYDEMİR |
Sanal Deney Ortamı
Deneyler, sanal olarak Matlab/Simulink ortamında benzetim ÅŸeklinde yürütülecektir. Sonuçlar yine bu ortamda alınacaktır.
Sanal Ortamın Temini ve Kullanımı
Matlab/Simulink’in öÄŸrenci versiyonu indirilebilir (Ancak bu noktada ÅŸunu belirtmeliyim öÄŸrenci versiyonunda hangi kütüphaneleri ne ölçüde kullanabiliyorlar bilemiyorum).
Dersin teorik kısmını anlattığımız sanal sınıflarda offline olarak kayıt oluÅŸturularak Matlab/Simulink ortamı öÄŸrenciye tanıtılacaktır. Deneyler için yol gösterilecek, güç kaynağı, ölçüm blokları, grafik elde etme blokları vb. tanıtılacaktır.
Deney Açıklaması ve Simülasyonun Nasıl Yapılacağı
Bu çalışmada besleme gerilimi genliÄŸinin ve frekansının motor hızına etkileri incelenecektir. Asenkron motor ilk olarak nominal gerilimde çalıştırılacaktır. Bu durumda motorun hızı, akımları ve ürettiÄŸi moment zamana baÄŸlı olarak grafiÄŸe dökülecektir. Ayrıca w-M grafiÄŸi de elde edilecektir ( XY Graph kullanılabilir).
İkinci çalışma olarak besleme geriliminin genliÄŸi azaltılmış iken aynı grafikler elde edilecektir. İlk duruma göre hız, akım, moment ve w-M iliÅŸkisi nasıl deÄŸiÅŸmiÅŸtir? Yorumlayınız.
Üçüncü çalışma olarak gerilim ve frekansı önce artırılıp sonra azaltılarak aynı grafikler elde edilecektir (Frekansın artışı ve azalışında ayrı ayrı grafikler elde edilecektir).
Son çalışma olarak da besleme gerilimi nominal deÄŸerinin %20 altında olacak ve V/f = 4,4 ÅŸartını saÄŸlayacak ÅŸekilde frekansı seçerek istenen genlik ve frekansta gerilimi motora uygulayınız, grafikleri elde ediniz ve yorumlayınız.
Kilitli rotor ve boÅŸta çalışma deneyleri yapılarak makinanın rotor-stator ve uyarma devresi büyüklükleri elde edilebilir. Derste bu konu anlatılmış olup deneyin yapılışını notlara bakarak hatırlayabilirsiniz.
NOT: Matlab/Simülink üzerinde asenkron makinanın rotorunu kilitlemek için “Mechanical Input” giriÅŸi “hız(speed)” olarak ayarlanacak ve bu giriÅŸe sabit olarak sıfır deÄŸeri girilecektir. Böylece rotor kilitlenmiÅŸ gibi davranacaktır.
İlk olarak uyarma (alan, stator) akımının makinanın hızına etkisi irdelenecektir. Uyarma akımını deÄŸiÅŸtirmek için stator sargısına seri direnç baÄŸlayıp deÄŸerini artırmak veya azaltmak gerekir.
Åžönt ve seri makine için uyarma akımının hıza olan etkisini irdeleyiniz. Makinanın hızı ve uyarma akımı ayrı ayrı zamana göre grafiÄŸe dökülecek ve yorumlanacaktır.
İkinci çalışma olarak da seri ve ÅŸönt makinanın hız-moment karakteristiÄŸi elde edilecektir. (XY graph kullanılarak hız ve moment birbirine göre çizdirilebilir.) Bu amaçla makinanın moment giriÅŸine rampa iÅŸareti uygulayabilirsiniz. İki motorun W-M karakteristiÄŸini karşılaÅŸtırınız ve yorumlayınız.
Deney Raporunun Hazırlanması
Bir üst madde de istenenler verilmiÅŸtir. Bu isterlere baÄŸlı olarak öÄŸrencilerin rapor hazırlaması beklenmektedir.
Deney Raporunun Teslimi
Deney raporları aÅŸağıda verilen Rapor Teslim arayüzü ile yapılacaktır.
Maksimum dosya boyutu 5 MB dır. Dosya büyüklüÄŸü ve internet hızınıza baÄŸlı olarak dosya yükleme iÅŸlemi zaman alabilir.
Fotograflar