CBS yeryüzüne ait bilgileri, co臒rafik anlamda birbiriyle ili艧kilendirilmi艧 tematik harita katmanlar谋 gibi kabul ederek saklar. Bu basit ancak konumsal bilgilerin de臒erlendirilmesi aç谋s谋ndan son derece güçlü bir yakla艧谋md谋r. Bu yakla艧谋m, örne臒in, da臒谋t谋m görevi üstlenmi艧 ta艧谋ma araçlar谋n谋n optimum yük da臒谋t谋m谋ndan, planlamaya dayal谋 uygulamalara ait detay kay谋tlar谋na, atmosferdeki de臒i艧imlerin modellenmesine kadar birçok gerçek dünya probleminin çözümüne imkan sa臒lar.
Co臒rafi referanslar
Co臒rafik bilgiler, enlem-boylam 艧eklindeki co臒rafi koordinat ya da ulusal koordinatlar gibi kesin de臒erleri veya adres, bölge ismi, yol ismi gibi tan谋mlanan referans bilgileri içerirler. Bu co臒rafik referanslar objelerin konumland谋r谋lmas谋na yani koordinat谋 bilinen bir pozisyona yerle艧tirilmelerine imkan sa臒lar. Böylece ticari bölgeler, araziler, orman alanlar谋, yeryüzü kabuk hareketleri ve yüzey 艧ekillerinin analizleri konuma ba臒l谋 olarak belirlenir. Co臒rafik referans konumu belirlerken, konum verisi yani koordinat bilgisi seçilecek veri modeline ba臒l谋 olarak ifade edilir. Bu ifade 艧ekli CBS’de iki farkl谋 konumsal veri modeli biçimindedir. Bunlar “vektörel (vector)” ve “hücresel (raster)” veri modelleridir.
Vektörel veri modelleri
Vektörel veri modelinde, nokta, çizgi ve poligonlar (x,y) koordinat de臒erleriyle kodlanarak depolan谋rlar. Nokta özelli臒i gösteren bir elektrik dire臒i tek bir (x,y) koordinat谋 ile tan谋mlan谋rken, çizgi özelli臒i gösteren bir yol veya akarsu 艧eklindeki co臒rafik varl谋k birbirini izleyen bir dizi (x,y) koordinat serisi 艧eklinde saklan谋r. Poligon özelli臒ine sahip co臒rafik varl谋klar, örne臒in imar adas谋, bina, orman alan谋, parsel veya göl, kapal谋 艧ekiller olarak, ba艧lang谋ç ve biti艧inde ayn谋 koordinat olan (x,y) dizi koordinatlar ile depolan谋r. Vektörel model co臒rafik varl谋klar谋n kesin konumlar谋n谋 tan谋mlamada son derece yararl谋 bir modeldir. Ancak, süreklilik özelli臒i gösteren co臒rafik varl谋klar谋n, örne臒in toprak yap谋s谋, bitki örtüsü, jeolojik yap谋 ve yüzey özelliklerindeki de臒i艧imlerin ifadesinde daha az kullan谋艧l谋 bir model olarak bilinir.
Raster (hücresel) veri modelleri
Hücresel ya da di臒er bir deyi艧le raster veri modeli daha çok süreklilik özelli臒ine sahip co臒rafik varl谋klar谋n ifadesinde kullan谋lmaktad谋r. Raster görüntü, birbirine kom艧u grid yap谋daki ayn谋 boyutlu hücrelerin bir araya gelmesiyle olu艧ur. Hücrelerin her biri piksel (pixel) olarak ta bilinir. Foto臒raf görüntüsü özelli臒ine sahip raster modeller, genellikle foto臒raf ya da haritalar谋n taranmas谋 (scanning) ile elde edilirler. Vektör ve raster veri modellerinden biri genelde CBS uygulama biçimine göre tercih edilerek kullan谋l谋r. Ancak günümüzde her iki model ayn谋 anda da kullan谋labilmektedir. Bu tür bir kullan谋m 艧ekli CBS’de hybrid (melez) veri modeli olarak bilinmektedir.
