Asperger Sendromlu Bireylerin Yaşamı Farkındalıkla Kolaylaşıyor
Asperger sendromuna sahip bireylerin çoÄŸu zaman yanlış anlaşılabildikleri ve sosyal çevreleri tarafından dışlanabildikleri, toplumun bu konuda bilinçlenmesinin onların daha rahat bir yaÅŸam sürmesini saÄŸlayabileceÄŸi bildirildi.
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Farabi Hastanesi Çocuk ve Ergen Ruh SaÄŸlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. ÖÄŸr. Üyesi Volkan Åžahin, Asperger sendromuna sahip bireylerin çoÄŸu zaman yanlış anlaşılabildiklerini ve sosyal çevreleri tarafından dışlanabildiklerini belirterek, toplumun bu konuda bilinçlenmesinin onların daha rahat bir yaÅŸam sürmesini saÄŸlayabileceÄŸini söyledi.
Åžahin, AA muhabirine, çocuklarda konuÅŸma gecikmesi, yetersiz sözel olmayan iletiÅŸim becerileri eksiklikleri, ismi söylendiÄŸinde bakmama veya göz teması kuramama gibi belirtiler denildiÄŸinde akla hemen otizm kelimesinin geldiÄŸini anlattı.
Otizmin farklı kaynaklardan bir şekilde duyulduğunu dile getiren Şahin, Asperger sendromu hakkındaki bilginin ve farkındalığın az olduğunu ifade etti.
Åžahin, Dr. Hans Asperger'in 1944'te takip ettiÄŸi çocuklardan dördünde klasik otizm tanısına tam olarak uymayan, empati yoksunluÄŸu, arkadaÅŸ edinmede zorluklar, özel ilgi alanında aşırı uÄŸraÅŸ gibi otizm belirtileri olduÄŸunu gözlemlediÄŸini belirterek, sözlerini ÅŸöyle sürdürdü:
"Ölümünden sonra Dr. Hans Asperger'in yaptığı çalışmalara atfen 'Asperger sendromu' kavramı kullanılmaya baÅŸlandı hatta bir rivayete göre, bu bilim insanının çocukluÄŸunda buna benzer belirtilerinin olduÄŸu da söylenmiÅŸtir. Asperger sendromu, Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı'nın dördüncü baskısında ayrı bir tanı kategorisi olarak tanıtılmış olsa da sonraki baskısında bu tanı çıkarılmış, otizm spektrum bozukluÄŸu kavramı kullanılmaya baÅŸlanmıştır."
"Milyonlarca insanı etkileyen nörogeliÅŸimsel bozukluktur"
Asperger sendromu kavramının bu tanıya sahip bireylerin tanınması ve farkındalığın artması açısından bilinmesinde fayda olduÄŸuna iÅŸaret eden Åžahin, ÅŸunları aktardı:
"Asperger sendromu, otizm spektrum bozukluÄŸu içinde yer alan, sosyal etkileÅŸim ve iletiÅŸimde zorluklarla giden dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen nörogeliÅŸimsel bir bozukluktur. Her bireyde farklı ÅŸekillerde görülebilen Asperger sendromu, genellikle yüksek iÅŸlevli otizm olarak da tanımlanır. Bu bireyler genellikle ortalamanın üzerinde zekaya sahip olabilir ancak sosyal ipuçlarını anlamakta ve bireyler arası iliÅŸkiler kurmakta zorlanabilir."
"Ani değişikliklerden rahatsız olabiliyorlar"
Åžahin, Asperger sendromuna sahip bireylerin genellikle belirli konulara yoÄŸun ilgi gösteren, detaylara odaklanabilen kiÅŸiler olarak da tanımlandıklarını belirterek, ÅŸunları kaydetti:
"Sosyal etkileÅŸimde yaÅŸanan bazı zorluklar günlük yaÅŸamda onları zorlayabiliyor. Bu bireyler göz teması kurmada veya beden dilini okumakta zorlanabilirken, ani deÄŸiÅŸikliklerden rahatsız olabiliyor. Bu belirtiler kiÅŸiden kiÅŸiye farklılık gösterebiliyor ve bazı bireyler belirli alanlarda olaÄŸanüstü yetenekler sergileyebiliyor. ÖrneÄŸin matematik, müzik veya teknoloji gibi alanlara büyük ilgi duyabiliyorlar."
Söz konusu belirtilere sahip çocuk ve ergenlerin çocuk psikiyatri uzmanı tarafından muayene edilmesinin önemli olduÄŸuna dikkati çeken Åžahin, "KTÜ Tıp Fakültesi Farabi Hastanesinde çok disiplinli çocuk ve ergen ruh saÄŸlığı merkezinin olması bu bireylere önemli avantajlar sunuyor. Bu merkezde deneyimli çocuk psikiyatristleri, çocuk geliÅŸim uzmanı, dil-konuÅŸma terapisti ve ergoterapist (iÅŸ ve uÄŸraşı terapisti) yer alıyor. Bu klinikte otizm spektrum bozukluÄŸu tanısının konmasına yardımcı olan uluslararası altın standart olarak kabul edilen ADOS, ADI-R ve 3DI gibi deÄŸerlendirme yöntemleri de uygulanmakta." diye konuÅŸtu.
"Sosyal çevreleri tarafından dışlanabilirler"
Dr. ÖÄŸr. Üyesi Volkan Åžahin, toplumsal farkındalığın önemine iÅŸaret ederek, "Asperger sendromuna sahip bireyler çoÄŸu zaman yanlış anlaşılabilir ve sosyal çevreleri tarafından dışlanabilirler. Toplumun bu konuda bilinçlenmesi onların daha rahat bir yaÅŸam sürmesini saÄŸlayabilir." dedi.
Bu bireyler için okullarda, iÅŸ yerlerinde ve toplumun farklı alanlarında Asperger sendromu hakkında bilgilendirici etkinlikler düzenlenebileceÄŸini belirten Åžahin, "EÄŸitimde ve iÅŸ hayatında bu bireylerin ihtiyaçlarına uygun düzenlemeler yapılabilir. Asperger sendromlu bireylerin ailelerine rehberlik saÄŸlanarak psikososyal destek sunulabilir." diye konuÅŸtu.
Åžahin, Asperger sendromu tanısı konabilmesi ve uygulanacak müdahalelerin belirlenmesi için çocuk ve ergen ruh saÄŸlığı uzmanlarına mutlaka muayene olunması gerektiÄŸine dikkati çekerek, sözlerini ÅŸöyle tamamladı:
"Sonuç olarak Asperger sendromu dünyanın farklı bir ÅŸekilde algılanmasına neden olan nörogeliÅŸimsel bir bozukluktur. Toplum olarak bu bireylere karşı daha bilinçli, anlayışlı ve destekleyici olduÄŸumuzda onların potansiyellerini en iyi ÅŸekilde kullanmalarına yardımcı olabiliriz. Farkındalık oluÅŸturmak, empati göstermek ve destek saÄŸlamak daha kapsayıcı ve anlayışlı bir dünya inÅŸa etmemizin anahtarıdır."
18 Åžubat 2025