Hastalıklarımızın Sebebi Stres Olabilir
Stresin insan saÄŸlığıyla ilgili pek çok konuda olumsuz bir etken olduÄŸu kamuoyunca tartışılmaktadır. Konuyla ilgili KTÜ Farabi Hastanesi Ruh SaÄŸlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Doç. Dr. Demet SaÄŸlam AYKUT açıklamalarda bulundu.
Stres: SaÄŸlık ve GeliÅŸim için Gerekli Bir Uyarıcı
Stres, Latince’de “estrictia” kelimesinden türemiÅŸ olup ‘’zorlanma, gerilme ve baskı’’ anlamına gelmektedir. Sıklıkla olumsuz anlamda kullanılmakla birlikte stres; insanların ruhsal ve bedensel saÄŸlığı açısından bir uyarı, bir tehlike iÅŸareti olarak da etki eden normal ve gerekli bir süreçtir. Fiziksel ya da duygusal nedenlerle meydana gelebilmektedir. Organizmanın çalışması, geliÅŸmesi, olgunlaÅŸması ve bir eylemde bulunması için optimum düzeyde stres gereklidir. Bu yönü ile stres; yaÅŸam boyunca hemen her dönemde problem çözümü için motivasyon saÄŸlar ve yararlı stres olarak tanımlanır. Algılama Biçimi Stres Düzeyini Belirler
Stres Kaynağını Nasıl Algıladığımız Neden Önemlidir?
Aynı stres kaynağı, herkeste aynı duygusal tepkilere yol açmayabilir. Stres yaratan bir durumun kiÅŸi tarafından ne ÅŸekilde algılandığı oldukça önemlidir. KiÅŸinin yaÅŸadığı stres düzeyi, stres kaynağını algılama ÅŸekline göre deÄŸiÅŸiklik gösterebilir. Bireyin, mücadele edebilme gücünü aÅŸan yüksek düzeyde ve/veya uzun süreli (kronik) stres durumuna maruz kalması organizmanın dengesinin (homeostazis) bozulmasına neden olur.
Stresi Yönetemezseniz SaÄŸlığınız Tehlikede
Günlük yaÅŸamda strese sık maruziyet ve stresin etkili bir ÅŸekilde yönetilememesi bir takım saÄŸlık problemlerinin görülme riskini arttırmaktadır. Stres yönetimi yeterli ÅŸekilde yapılamayan bireylerde artan stres hormonları nedeni ile midede ülser geliÅŸimi, damar sertliÄŸi (ateroskleroz), hipertansiyon ve kalp krizi gibi kalp damar hastalıklarına yatkınlık artışı, bağışıklık sisteminde yavaÅŸlama nedeni ile enfeksiyonlara yatkınlık, inme, diyabet gibi birçok kronik seyirli hastalık ortaya çıkabilmektedir.
Stresin Kanser Üzerindeki Etkileri
Bununla birlikte stresin kanser geliÅŸiminde de rol aldığı düÅŸünülmektedir. Kanser geliÅŸiminde genetik ve çevresel faktörlerin yanı sıra stresin de etkili olduÄŸu belirtilmiÅŸtir. Yapılan çalışmalarda stres hormonlarına maruziyetin kanser hücrelerinin çoÄŸalmasını arttırdığı ve kanser tanısı almış hastalarda kanserin yayılımını hızlandırdığı ifade edilmiÅŸtir. Stresli bireylerde görülen daha fazla sigara-alkol tüketimi, kalitesiz uyku ve saÄŸlıksız beslenme alışkanlıkları, fiziksel egzersiz eksikliÄŸi gibi yüksek riskli davranışlar da kanser geliÅŸimi için tetikleyici olabilir.
Stres Yönetimi: SaÄŸlıklı ve Üretken Bir YaÅŸamın Anahtarı
Stres yönetimi stresle baÅŸa çıkma becerilerinin geliÅŸtirilmesi ve strese uyumun arttırılabilmesi ile saÄŸlanmaktadır. Etkili stres yönetimi beden saÄŸlığını korumak, verimli ve üretici bir hayat sürdürebilmek için gereklidir. Hafif düzeyde stres varlığı enerjiyi ve verimliliÄŸi arttırdığı için stres yönetiminin amacı stresten tümüyle kaçınmak deÄŸildir. Stresle baÅŸa çıkmak için etkili stratejiler arasında düzenli uyku ve saÄŸlıklı beslenme, fiziksel hareket, solunum egzersizleri, meditasyon ve gevÅŸeme yöntemleri, sosyal destek sistemlerinin güçlendirilmesi ve sosyal etkileÅŸimin arttırılması ÅŸeklinde yöntemler yer almaktadır.
Etkin Stres Yönetiminin Önemi
KiÅŸilerin güçlü ve zayıf yönleri, stresi algılayış biçimleri farklı olmakla birlikte stresle baÅŸ etme yöntemleri de bireysel özelliklere göre deÄŸiÅŸkenlik gösterecektir. KiÅŸilerin etkin stres yönetimine yönelik kendileri ve yaÅŸam tarzlarına en uygun yöntemi belirleyip uygulaması gündelik yaÅŸamda karşılaşılması kaçınılmaz olan stresin yatkınlık yarattığı, yaÅŸam kalitesini düÅŸüren, kronik seyirli ve yaÅŸamı tehdit eden birçok hastalıktan korunmak adına çok önemlidir.
02 AÄŸustos 2024