Okullar Açıldı; Öğrenciler Nasıl Beslenmeli?
KTÜ Farabi Hastanesi Diyetisyen UÄŸur BayramoÄŸlu’ndan Öneriler
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Farabi Hastanesi Diyetisyeni UÄŸur BayramoÄŸlu, yeni eÄŸitim-öÄŸretim yılının baÅŸlamasıyla birlikte okul çağı çocuklarının beslenmesi hakkında ebeveynlere önemli tavsiyelerde bulundu:
Okul Çağındaki Çocukların GeliÅŸim Süreci
“Okul çağı, 6-12 yaÅŸ grubundaki çocukları kapsar. Bireyler, yaÅŸamlarının en önemli süreçlerini okulda geçirmekte. Bu dönem; fizyolojik, psikolojik ve sosyal geliÅŸim ile büyüme ve geliÅŸmenin hızlı olduÄŸu, yaÅŸam boyu sürebilecek davranışların büyük ölçüde oluÅŸtuÄŸu ve bireylerin bilgi almaya ve alışkanlık kazanmaya en elveriÅŸli oldukları dönem olarak düÅŸünülmektedir.”
SaÄŸlıklı Beslenme Alışkanlıklarının Önemi
“Hem psikososyal hem de fizyolojik olarak önemli süreçte, çocuÄŸun beslenmesinde amaç, normal, saÄŸlıklı büyüme ve geliÅŸme ile olumlu beslenme alışkanlıklarının kazandırılmasını saÄŸlamaktır. Aksi takdirde hastalıklara karşı direnci azalan, yaÅŸam mücadelesinde zorlanan çocuklarla karşılaşırız.”
Yanlış Beslenme Alışkanlıkları ve Etkileri
“ÇocuÄŸun toplum yaÅŸamına ilk kez bilinçli olarak girdiÄŸi okul çağı dönemde, baÅŸta aile ve arkadaÅŸ çevresi olmak üzere öÄŸün atlama veya öÄŸün yapmama gibi yanlış alışkanlıklar geliÅŸebilmektedir. Reklamlarda, popüler videolarda yer alan olumsuz içerikler, okulda beslenme durumunun denetlenememesi gibi nedenler de yanlış beslenme alışkanlıklarına ve buna baÄŸlı beslenme temelli pek çok soruna neden olur. Bu sorunlar arasında baÅŸta zayıflık veya ÅŸiÅŸmanlık, kansızlık ve buna baÄŸlı yorgunluk ve dikkat eksikliÄŸi, vitamin yetersizlikleri ve diÅŸ çürükleri yer alır.”
Kahvaltının Çocuklar Üzerindeki Etkisi
“Okul çocuklarında yapılan araÅŸtırmalar, çocukların büyük çoÄŸunluÄŸunun kahvaltı etmeden okula gittiklerini göstermektedir. Oysa yeni bir günün baÅŸlangıcında, bütün gece aç kalan vücudun, çalışma gücüne kavuÅŸması için sabah kahvaltısının önemi büyüktür. Uzun süren bir açlık sonucu kahvaltı edilmediÄŸinde kiÅŸi kendini günlük aktiviteleri için güçsüz hisseder, yeterli enerji oluÅŸmadığı için zihinsel faaliyetler özellikle dikkat, çalışma ve öÄŸrenme yeteneÄŸi azalır, baÅŸarı düÅŸer.”
Dengeli Beslenme için 4 Temel Besin Grubu
“Kahvaltı öÄŸünü kadar diÄŸer öÄŸünlerin de önemli olduÄŸu unutulmadan, okul çağı çocuklarının beslenmesi için 4 temel besin grubu olan tahıllar, sebze ve meyveler, süt grubu, et/yumurta ve baklagillerden çeÅŸitlendirerek ihtiyaçlar karşılanacak kadar tüketilmelidir.”
BayramoÄŸlu, bu besin gruplarını ÅŸu ÅŸekilde öneriyor:
Süt, peynir ve yoÄŸurt grubundan: 2-3 porsiyon
Et, tavuk, balık, yumurta, kuru baklagillerden: 2-3 porsiyon (haftanın 2 günü taze mevsim balıkları yenilmelidir)
Tahıl grubundan: 6-8 porsiyon
Sebze grubundan: 4 porsiyon
Meyve grubundan: 2 porsiyon
Ebeveynlere Tavsiyeler
“Düzenli bir program ile beslenme birçok çocuk için en iyisidir.”
“Yemek zamanı iyi bir aile zamanı olmalıdır.”
“Kendi besin seçimlerini yapmalarına izin verilmeli; bu seçimlerin doÄŸru besin tercihlerinden yapılması için çocuÄŸa yardımcı olunmalıdır.”
“Ara öÄŸünler çocuÄŸun saÄŸlıklı beslenme planında önemli bir yere sahiptir.”
“Çocukların bir öÄŸünde veya bir günde deÄŸil, birkaç gün içinde tükettiklerinin toplam miktarı önemlidir.”
“Ana ve ara öÄŸün zamanları, çocuÄŸunuzu sıkmayacak ÅŸekilde olduÄŸunda, beslenme alışkanlıkları da olumlu yönde geliÅŸir.”
Popüler Besinleri SaÄŸlıklı Hale Getirmek
“Beslenme, çocukları cezbetmek için çekici hale getirilebilir ve nadiren de olsa popüler tercihlere yer verilebilir (hamburger menüleri gibi). Hamburger menüleri, tam tahıl ekmeÄŸi kullanılarak, salata ilave edilerek ve içecek olarak ayran ya da taze meyveler ile desteklenerek saÄŸlıklı hale getirilebilir. YaÄŸlı patates cipsi yerine, fırınlanmış patates cipsleri çocuklar için daha saÄŸlıklı tercihler olacaktır. Bu ÅŸekilde yaÄŸ içeriÄŸi düÅŸük, posa oranı yeterli, besin öÄŸeleri açısından dengeli ve saÄŸlıklı bir köfte ekmek menü elde edilmiÅŸ olur.”
“Makarna ve pilav çeÅŸitleri çocuklar için cazip ve besleyici hale getirilebilir. Menüde makarna çeÅŸitlerine yer verirken; peynirli, sebzeli ve kıymalı gibi kombine seçenekler sunulabilir. Çikolata, sert kabuklu yemiÅŸ ezmeleri, hazır pasta ve ürünler yerine evde hazırlanmış kurabiye, kek ve sütlü tatlılar tercih edilebilir.”
Sağlıksız Yiyeceklerden Uzak Durmak
“Hazır, koruyucu ilave edilerek raf ömrü uzatılmış, paketlenmiÅŸ ve kalori deÄŸeri yüksek olmasına raÄŸmen besleyici öÄŸelerden yoksun yiyecekler ve içecekler, bunların piÅŸirilmesi aÅŸamasındaki yanlış uygulamalardan uzak durularak saÄŸlıklı beslenmeye ilk adım atılmış olur.”
20 Eylül 2024